Ekonomide büyüyen sorunlar ve ABD-Türkiye ilişkilerinde süren belirsizlik doları 6.4915 TL’ye taşıdı.
Kur, Cumhurbaşkanı’nın Aralık 2016’daki “Yastık altındaki dövizinizi
bozdurun” çağrısından beri yüzde 86 yükseldi.
Artan ekonomik ve siyasi riskler nedeniyle dolar zirveden inmiyor. Dün de ABD
ile temaslarda bulunan Türk heyetinden ilerleme işareti gelmemesi
nedeniyle kur 6.4915’e çıkarak rekor tazeledi. Cumhurbaşkanı Tayyip
Erdoğan, piyasaların kısa zamanda toparlanacağına işaret edip ‘döviz
bozdur’ çağrısı yapsa da veriler, yerli yatırımcının tam tersine hareket
ettiğini gösteriyor.
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, 2 Aralık 2016’da yaptığı konuşmada, “Son günlerde bir döviz meselesi çıkardılar. Dolar
şöyle oldu böyle oldu, ne olursa olsun. Yastık altında dövizi olanlar
gelsin parasını altına, TL’ye dönüştürsün. Ne lüzum var dövize değer
kazandıracağız” dedi. O dönem dolar kuru 3.4970’lerdeydi. Buna göre Erdoğan’ın ilk yastık altı çağrısından bu yana kur yüzde 85 arttı.
Erdoğan ikinci yastık altı çağrısını ise geçen cuma yaptı. Erdoğan, 100 günlük eylem planını açıkladığı sırada “Buradan milletimize sesleniyorum, yastık altı dövizlerinizi, altınlarınızı çıkartın, gelin bunları TL’ye çevirin” çağrısı yaptı. Bu tarihten sonra da kurda yeni rekorlar geldi. Dolar geçen cuma 5.08’lerdeydi. Kurdaki artış son yastık altı çağrısından beri yüzde 8’i geçti.
Yerliler satmıyor
Erdoğan, önceki gün de TOBB heyetiyle yaptığı toplantıda “Makul süre
içinde her şey düzelecek. Piyasalar rahatlayacak. Hiç korkmayın, hepsi
geçecek” dedi. Kur ise yeni tarihi zirvesi olan 5.5035 lirayı gördü.
Erdoğan’ın piyasaların rahatlayacağını söylediği çarşamba gününden beri
kurdaki yükseliş yüzde 4’ü geçti.
Dolardaki son yükselişte bankacılar yerli yatırımcının satıştan çekildiğini ve yükselişin hızlandığını belirtiyor.
Aralık 2016’da 608.5 milyar liralık döviz tevdiat hesabı
bulunuyordu. Haziran 2018 verilerine göre 895.6 milyar lira bulunuyor.
Buna göre döviz hesapları 287.1 milyar lira arttı. Merkez Bankası
verilerine göre ise yurtiçi yerleşiklerin yabancı para mevduat ve
fonları 3 Ağustos itibarıyla 158.6 milyar dolar
seviyesinde bulunuyor. Bu rakam TL bazında 872.9 milyar lira ediyor. 3
Aralık 2016’da yurtiçi yerleşiklerin yabancı para mevduatları 144.8
milyar dolar idi. Buna göre yabancı para mevduatlardaki artış dolar bazında 13.8 milyar dolar, TL bazında 75.9 milyar lirayı buldu.
İflas riskinde zirve
Kur ne zaman rekor kırsa Erdoğan çağrı yapıyor ancak yatırımcı söze
değil açıklanan ekonomik programa bakıyor. Avro kuru dün 6.3686 TL ile
yeni rekora imza atarken İngiliz Sterlini 7.0815 ile zirve yaptı. Türkiye ile ABD ’nin devlet tahvil getirileri arasındaki fark 462 baz puan ile Nisan 2009’dan bu yana en yüksek seviyeyi gördü. Türkiye’nin beş yıllık kredi iflas takası (CDS) primi 2009’dan bu yana en yüksek seviye olan 370 baz puana yükseldi.
Yatırımcı güvenini daha hızlı sağlayabilmek için eylülde açıklanması
beklenen Orta Vadeli Plan’ın bugün açıklanmasına karar verildi. Ancak
Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın yeni ekonomik modelle ilgili açıklamaları
da kurlardaki yükselişin önünü kesemedi. Akşam saatlerinde ABD ’deki delegelerin Türkiye’ye
dönmesi ve belirsizliğin sürmesiyle kurlardaki yükseliş hızlandı.
Borsada kazançlar geri verilirken Halkbank hisseleri yüzde 2 civarı
düştü.
Bloomberg: Erdoğan U dönüşü yapmalı
ABD
merkezli ekonomi ajansı Bloomberg’de yayımlanan analizde, TL’deki
erimenin Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı bazı ekonomik dogmalarını
terk etmeye zorlayabileceği görüşüne yer verildi. Ajansa konuşan
analistler, Türkiye’nin
faizleri artırması, harcamaları azaltması ve IMF’ye başvurması
gerektiğini öne sürdü. Erdoğan’ın ekonominin aşırı ısındığını ve
yavaşlaması gerektiğini kabul etmediği, yüksek faize sert şekilde karşı
çıktığı ve mali teşvikleri savunduğu belirtilen analizde, U dönüşünün
şart olduğu vurgulandı.
Yazıda görüşlerine yer verilen Londra merkezli Capital Economics’ten
William Jackson, “Erdoğan’ın sonunda merkez bankası’na faiz artırması
için izin vereceğini sanıyorum” dedi.
Yorumlar
Yorum Gönder