Ana içeriğe atla

Erdoğan bozdur dedikçe rekor kırdı

Ekonomide büyüyen sorunlar ve ABD-Türkiye ilişkilerinde süren belirsizlik doları 6.4915 TL’ye taşıdı. Kur, Cumhurbaşkanı’nın Aralık 2016’daki “Yastık altındaki dövizinizi bozdurun” çağrısından beri yüzde 86 yükseldi.


Artan ekonomik ve siyasi riskler nedeniyle dolar zirveden inmiyor. Dün de ABD ile temaslarda bulunan Türk heyetinden ilerleme işareti gelmemesi nedeniyle kur 6.4915’e çıkarak rekor tazeledi. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, piyasaların kısa zamanda toparlanacağına işaret edip ‘döviz bozdur’ çağrısı yapsa da veriler, yerli yatırımcının tam tersine hareket ettiğini gösteriyor. 

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, 2 Aralık 2016’da yaptığı konuşmada, “Son günlerde bir döviz meselesi çıkardılar. Dolar şöyle oldu böyle oldu, ne olursa olsun. Yastık altında dövizi olanlar gelsin parasını altına, TL’ye dönüştürsün. Ne lüzum var dövize değer kazandıracağız” dedi. O dönem dolar kuru 3.4970’lerdeydi. Buna göre Erdoğan’ın ilk yastık altı çağrısından bu yana kur yüzde 85 arttı. 

Erdoğan ikinci yastık altı çağrısını ise geçen cuma yaptı. Erdoğan, 100 günlük eylem planını açıkladığı sırada “Buradan milletimize sesleniyorum, yastık altı dövizlerinizi, altınlarınızı çıkartın, gelin bunları TL’ye çevirin” çağrısı yaptı. Bu tarihten sonra da kurda yeni rekorlar geldi. Dolar geçen cuma 5.08’lerdeydi. Kurdaki artış son yastık altı çağrısından beri yüzde 8’i geçti. 

Yerliler satmıyor
Erdoğan, önceki gün de TOBB heyetiyle yaptığı toplantıda “Makul süre içinde her şey düzelecek. Piyasalar rahatlayacak. Hiç korkmayın, hepsi geçecek” dedi. Kur ise yeni tarihi zirvesi olan 5.5035 lirayı gördü. Erdoğan’ın piyasaların rahatlayacağını söylediği çarşamba gününden beri kurdaki yükseliş yüzde 4’ü geçti.
Dolardaki son yükselişte bankacılar yerli yatırımcının satıştan çekildiğini ve yükselişin hızlandığını belirtiyor.

Aralık 2016’da 608.5 milyar liralık döviz tevdiat hesabı bulunuyordu. Haziran 2018 verilerine göre 895.6 milyar lira bulunuyor. Buna göre döviz hesapları 287.1 milyar lira arttı. Merkez Bankası verilerine göre ise yurtiçi yerleşiklerin yabancı para mevduat ve fonları 3 Ağustos itibarıyla 158.6 milyar dolar seviyesinde bulunuyor. Bu rakam TL bazında 872.9 milyar lira ediyor. 3 Aralık 2016’da yurtiçi yerleşiklerin yabancı para mevduatları 144.8 milyar dolar idi. Buna göre yabancı para mevduatlardaki artış dolar bazında 13.8 milyar dolar, TL bazında 75.9 milyar lirayı buldu. 


İflas riskinde zirve
Kur ne zaman rekor kırsa Erdoğan çağrı yapıyor ancak yatırımcı söze değil açıklanan ekonomik programa bakıyor. Avro kuru dün 6.3686 TL ile yeni rekora imza atarken İngiliz Sterlini 7.0815 ile zirve yaptı. Türkiye ile ABD ’nin devlet tahvil getirileri arasındaki fark 462 baz puan ile Nisan 2009’dan bu yana en yüksek seviyeyi gördü. Türkiye’nin beş yıllık kredi iflas takası (CDS) primi 2009’dan bu yana en yüksek seviye olan 370 baz puana yükseldi. 

Yatırımcı güvenini daha hızlı sağlayabilmek için eylülde açıklanması beklenen Orta Vadeli Plan’ın bugün açıklanmasına karar verildi. Ancak Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın yeni ekonomik modelle ilgili açıklamaları da kurlardaki yükselişin önünü kesemedi. Akşam saatlerinde ABD ’deki delegelerin Türkiye’ye dönmesi ve belirsizliğin sürmesiyle kurlardaki yükseliş hızlandı. Borsada kazançlar geri verilirken Halkbank hisseleri yüzde 2 civarı düştü.

Bloomberg: Erdoğan U dönüşü yapmalı
ABD merkezli ekonomi ajansı Bloomberg’de yayımlanan analizde, TL’deki erimenin Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı bazı ekonomik dogmalarını terk etmeye zorlayabileceği görüşüne yer verildi. Ajansa konuşan analistler, Türkiye’nin faizleri artırması, harcamaları azaltması ve IMF’ye başvurması gerektiğini öne sürdü. Erdoğan’ın ekonominin aşırı ısındığını ve yavaşlaması gerektiğini kabul etmediği, yüksek faize sert şekilde karşı çıktığı ve mali teşvikleri savunduğu belirtilen analizde, U dönüşünün şart olduğu vurgulandı. 

Yazıda görüşlerine yer verilen Londra merkezli Capital Economics’ten William Jackson, “Erdoğan’ın sonunda merkez bankası’na faiz artırması için izin vereceğini sanıyorum” dedi.









Yorumlar

Bu blogdaki popüler yayınlar

IMF Karşıtı Annenin IMF Uzmanı Kızı

Cumhuriyet Halk Partisi Parti Meclisi üyeliğine seçilen Bilkent Üniversitesi Ekonomi Bölümü Başkanı ve IMF eski ekonomisti Doç. Dr. Selin Sayek Böke , üniversitede iktisat eğitimi alma kararının hayatının en güzel hatası olduğunu söylüyor. Anne Selin Sayek Böke ile ekonomist Selin Sayek Böke arasındaki dengeyi annesinden ilham alarak koruduğunu vurgulayan Böke, "CHP'de herkesin daha mutlu, refah içinde yaşayabileceği ekonomik ortamı sağlayacak politikalar üretilmesine katkıda bulunarak bunları somutlaştırmaya katkıda bulunacağım" diyor. Dünya Bankası ve IMF kariyerine sahip, güleryüzlü ve sıkı bir makro iktisatçı olarak bilinen Selin Sayek Böke ile CHP Parti Meclisi üyeliğinden annesi Türk Tabipler Birliği eski Başkanı Füsun Sayek ile olan ilişkisine kadar birçok konuyu masaya yatırdık. Böke, 11 yaşındayken kardeşi ile 'gazetecilik oyunu' oynadıklarını, hazırladıkları gazeteye ekonomi yazılarını yazdığını paylaşıyor. Kendisini ekonomi alanına yönle

İran, Sıtkı Ayan’dan sorulur

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve oğlu Bilal Erdoğan arasında geçtiği iddia edilen ikinci telefon görüşmesinde adı geçen işadamı Sıtkı Ayan, özellikle AKP döneminde parlayan isimlerin başında geliyor. WikiLeaks belgelerinde de adı geçen Sıtkı Ayan’ın ismi İran ile yapılan ticari anlaşmalar ve yüksek devlet teşvikleriyle anılıyor.   Sivas’ın Gölova beldesinde doğup büyüyen Sıtkı Ayan, İstanbul İmam Hatip Lisesi ve Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’ni bitirdi. Mesleğini icra yerine petrol işine girdi. Ayan’ın, İran ve Sudan’da petrol ve doğalgaz sahalarıyla ilgili yatırımları bulunuyor. WikiLeaks belgelerine göre ABD Ankara Büyükelçiliği’nden gönderilen kripto, Başbakan Erdoğan’ın İran’daki etkinliğini ve ilişkisini ortaya koyuyordu. ABD elçiliğinin belgesinde, 22 Şubat’ta Türk gazetelerinde İran ile Türkiye arasında müşterek bir yatırım projesi imzalandığı ve buna göre kurulacak olan yeni bir doğalgaz boru hattının, İran gazını Türkiye üzerinden Avrupa’ya taşıyacağı belirtiliy

Panama Belgeleri: Hayyam Bey'in cenneti

Panama belgelerine göre Hayyam Garipoğlu, Sümerbank’a el konulmadan önce Niue’de bir şirket kurdu. Yaptığı açıklamada “Niue’nun adını bile duymadım” dedi. Panama belgelerinde, Türkiye tarihinin en büyük banka batırma olayına imzasını atan Hayyam Garipoğlu’nun da dört off-shore şirketi ile yer aldığı ortaya çıktı. Belgelere göre Garipoğlu’nun, Sümerbank davasında adı geçen Olsten Marketing Co Ltd’nin yanı sıra üç ayrı off-shore şirketi daha var. Bu şirketlerden biri Olsten Marketing’in kapatılmasından hemen sonra kurulan Niue merkezli Unitrade International Ltd olsa da Garipoğlu, Niue’nun neresi olduğunu dahi bilmediğini ifade ederek bu şirketin kendisine ait olduğunu yalanladı. Olsten, Mossfon müşterisi Sümerbank ile ilgili dava dosyasına göre Garipoğlu, Sümerbank’a el konulmadan bir gün önce, kendisine ait olan Romania International Bank’a 8 milyon dolar transfer etti, buradan da yine kendi paravan şirketi Olsten Marketing’in hesabına aktardı. Panama belgelerine göre

#ParadisePapers: Off-shore biraderler

Berat ve Serhat Albayrak’ın Çalık Holding’de yönetici olduğu dönemde holdinge bağlı çok sayıda off-shore şirketi kurulmuş. Serhat Albayrak bu şirketlerden birinin bizzat direktörü. Dünyanın dört bir yanından çok sayıda politikacı ve iş insanının off-shore bağlantılarını ortaya çıkaran Paradise Papers’ta Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın damadı Enerji Bakanı Berat Albayrak’ın ağabeyi Serhat Albayrak’ın da ismi geçiyor. Serhat Albayrak, belgelere göre Malta’da bir off-shore şirketle bağlantılı görünüyor. Frocks International Trading Ltd adlı şirkette Albayrak’ın yanı sıra Çalık Holding çalışanları Mehmet Gökdemir, Murat Tarı ve Şafak Karaaslan şirket yetkilileri arasında bulunuyor. Murat Tarı 2000-2005 yılları arasında Çalık Holding’de genel müdür olarak görev yaptı. Mehmet Gökdemir Çalık Holding’e bağlı GAP Tekstil yönetim kurulu üyesi, Şafak Karaaslan Çalık Holding’in dış ilişkiler sorumlusu. Serhat Albayrak da söz konusu dönemde Çalık Holding genel müdürlüğünü yürütüyordu.