PELİN ÜNKER

Enflasyon ekim ayında tahminlerin üstünde yükselerek yüzde 25’i geçti ve 2003’ten bu yana en yüksek seviyeyi gördü. Veriler, zabıta tedbirlerle enflasyonun düşmediğini gösterdi. Enflasyonla Topyekün Mücadele Programı sadece ulaştırma fiyatlarında sınırlı düşüş sağladı. Artan enerji fiyatları ve üretici maliyetlerindeki yükseliş gelecek dönemde enflasyondaki yüksek seyrin habercisi. dokuz8HABER /Pelin Ünker  (@pelinunker ) Tüketici Fiyatları Endeksi'nin (TÜFE) eylülde yaşanan yüzde 6.3’lük sürpriz yükselişin ardından devam eden kur baskısı ve yüksek enerji fiyatlarının etkisiyle ekim ayında da yüzde 2.64 ile beklentilerin üzerinde yükseldi. Böylece yıllık enflasyon son 15 yılın yeni rekoru olan yüzde 25.24’e çıktı. Verilere göre Enflasyonla Topyekün   Mücadele Programı enflasyonu dizginlemeye yetmedi. Kurlardaki yükselişe hızlı tepki veren tüketici fiyatlarına, düşüş aynı hızda yansımıyor. Eylül ayında enflasyon yüzde 24.52 ile rekor kırmıştı. Ekonomistler e...

Son beş ayda yapılan faiz artırımlarının reel sektöre getirdiği yük 109 milyar lirayı bulurken, faiz artışları dolar/TL’yi düşürmeye de yetmedi. Mayıstaki ilk faiz artırımı öncesi 4.60 seviyelerinde olan kur, beş ayda toplam 1050 baz puanlık artışa rağmen bu rakamın 1.58 lira üzerinde. Merkez Bankası (TCMB) politika faizini 625 baz puan gibi rekor bir artışla yüzde 17.75’ten 24’e yükseltti. Gecikmeli alınan karar, reel sektöre 63 milyar liralık yük getirecek. Maliyetler artacak, tüketici ve şirketleri olumsuz etkilerken büyümeye sekte vuracak. Son faiz artışıyla dolar/TL 43.5 kuruş düşse de tekrardan yaz aylarındaki 4 seviyelerine dönmesi zor görünüyor. Neden yapıldı? Politika faizi Merkez Bankası’nın haftalık vadede bankalara borç verme faizini ifade ediyor. Merkez Bankası enflasyonun artacağı endişesi taşıyorsa faizi yükseltiyor. Faizin yükselmesiyle yatırımlar ve toplam harcamalar azalırken, toplam talep düşüyor. Bu da enflasyonun düşmesine katkı sağlıyor.  Ağ...

Şirket borçlarının üçte ikisi döviz cinsinden olmasına karşın ihracattan kazanılan ortalama yüzde 21’de kalıyor. Şu anda en riskli sektör gayrimenkul. Bu sektörü takip edenler de risk altında. İşte reel sektörde krizden en çok etkilenecek şirketler...   Geçen haftalardaki rekor seviyelerin ardından dolar/TL 6 seviyelerine gerilese de dövizdeki hızlı yükselişin yansımaları ekonomiyi önümüzdeki dönem etkilemeye devam edecek. Bunun ana nedenlerinden biri de  reel  sektörün dışa bağımlı yapısı. 2008 krizi sonrası düşük faiz ve bol para döneminde  döviz  cinsinden borçlanmayı artıran  reel  sektörü yüksek kur ve artan borçlanma maliyetleri nedeniyle zor günler bekliyor. Kurlardaki son yükselişin kredi piyasasına olumsuz yansıyarak bir kredi krizine dönüşeceği endişeleri artıyor. Ekonomistler böyle bir durumda krizden ilk etkileneceklerin yüksek  döviz  borcuna karşın  döviz  cinsinden geliri olmayan sektörler olduğunu ifade ediyor...

Gerilen ABD ilişkilerinin ardından hükümetin sermaye çekmek için yöneldiği Katar’ın 2005’ten bu yana Türkiye’ye yaptığı yatırım 1.7 milyar dolarda kalıyor. Türkiye'ye doğrudan gelen sermaye listesinde Avrupa ülkeleri ve ABD ön sıralarda. Erdoğan'ın yakın müttefiki Katar ise 20'lik listede 18. sırada yer alıyor. Katar ’ın Türkiye’ye yapacağını duyurduğu 15 milyar dolarlık yatırımın ardından gözler Türkiye’deki doğrudan yatırımlara çevrildi. Verilere göre Türkiye’deki konut pazarına büyük ilgi gösteren Katarlılar doğrudan yatırımlarda diğer ülkelerin oldukça gerisinde kalıyor.  15 milyar doların adresi belli oldu Türkiye’ye yapılan doğrudan yatırımlarda ilk beş Hollanda, ABD , Avusturya, İngiltere ve Lüksemburg diye sıralanıyor. Katar listede ancak 18. sırada kendine yer bulabiliyor.  Merkez Bankası’nın ödemeler dengesi verilerine göre 2005-2008 yılları arasında Türkiye’ye Hollanda’dan 25.9 milyar, ABD ’den 11.4 milyar, Avusturya’dan...

İktisat profesörü İzzettin Önder, Türkiye’nin borç konsolidasyonuna gidilebileceğine dikkat çekerek, tek adam sistemiyle alınacak bu kararın cefasını bütün bir halk ödeyecekse bunun “Kapitalizmin ahlakına bile aykırı” olduğunu söyledi. Önder, “Emperyalizme karşı çıkmak böyle olmaz” dedi. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ve AKP’li yetkililer, kurlardaki yükselişle ilgili “ Bize ekonomik savaş ilan ettiler ” vurgusu yaparken, iş dünyası da dayanışma çağrısı yaptı. Birlik beraberlik mesajları ve ‘ dış güçler ’ teziyle sorunlar geçiştirilmeye çalışılsa da iktisatçılara göre ABD-Türkiye gerginliğinin öne çıkardığı ekonomideki krizin altında daha ciddi nedenler var. Üretimde dışa bağımlılık krizin ana eksenini oluştururken sorunların temelinde, problemlerin biriktirildiği ve görmezden gelindiği ekonomi politikaları yatıyor. İktisat Profesörü İzzettin Önder, kurlardaki sert yükselişlerin Türkiye ekonomisine olası yansımalarını Cumhuriyet’e değerlendirdi. Önder, k...

BDDK ve TCMB adımlarına rağmen, dolar 7 TL civarında sert dalgalandı. Önde gelen banka hisselerinde düşüş yüzde 10’u aştı. Bugün ise bankacılık endeksi yüzde 3 civarı yükseliyor. Dolar kuru 6.54 seviyesinde seyrediyor. ABD-Türkiye gerginliği sonrası dolar kuru dün de 7’ye yakın dalgalanmayı sürdürdü. TL cuma günü 2001 krizinden bu yana dolar karşısında en sert günlük düşüşünü yaşamıştı. Pazar gecesi gelen son rekordan sonra, Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak kurlardaki yükselişi kontrol altına almak için aksiyon planı hazırladıklarını söyledi. Gece yarısından itibaren ise Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu ( BDDK ) ve Merkez Bankası’ndan (TCMC) beklenen adımlar arka arkaya gelmeye başladı. Ancak bu adımlara rağmen piyasalarda baskı devam etti.   Asya seansında 7.24 seviyesine yükselen dolar /TL, Albayrak’ın açıklaması sonrası 7’nin hafif altına inse de BDDK ve TCMB’nin tüm adımlarına karşın 7’ye yakın hareketini sürdürdü. Güne 6.75 seviyele...

Ekonomide büyüyen sorunlar ve ABD-Türkiye ilişkilerinde süren belirsizlik doları 6.4915 TL’ye taşıdı. Kur, Cumhurbaşkanı’nın Aralık 2016’daki “Yastık altındaki dövizinizi bozdurun” çağrısından beri yüzde 86 yükseldi. Artan ekonomik ve siyasi riskler nedeniyle dolar zirveden inmiyor. Dün de ABD ile temaslarda bulunan Türk heyetinden ilerleme işareti gelmemesi nedeniyle kur 6.4915’e çıkarak rekor tazeledi. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, piyasaların kısa zamanda toparlanacağına işaret edip ‘ döviz bozdur ’ çağrısı yapsa da veriler, yerli yatırımcının tam tersine hareket ettiğini gösteriyor.  Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, 2 Aralık 2016’da yaptığı konuşmada, “ Son günlerde bir döviz meselesi çıkardılar. Dolar şöyle oldu böyle oldu, ne olursa olsun. Yastık altında dövizi olanlar gelsin parasını altına, TL’ye dönüştürsün. Ne lüzum var dövize değer kazandıracağız ” dedi. O dönem dolar kuru 3.4970’lerdeydi. Buna göre Erdoğan’ın ilk yastık altı çağrısından bu ...

ABD-Türkiye gerginliğiyle 5.4250'ye kadar çıkan kurda dalgalanma dün de sürdü. Bir gün içinde 1 milyon doları olan 315 bin lira kazandı, kredi borçları ise katlandı.   Ekonomideki sorunlar ve gerilen ABD Türkiye ilişkileri nedeniyle kur rekor üstüne rekor kırarken bu dönemin kazananı yine zenginler oldu. Son bir yılda TL yüzde 50 değer kaybederken parasını dolarda tutan milyonerlerin bir günlük toplam kazancı 33 milyar lira oldu.     Türkiye ekonomisindeki sorunlar, ekonomi yönetimi ile Merkez Bankası’na duyulan güvensizlik ve son olarak gerilen ABD -Türkiye ilişkilerinin etkisiyle kur rekor üstüne rekor kırarken bu dönemin kazananı yine zenginler oldu. Dolar önceki güne 5.11 seviyelerinden başlamıştı. Gece saatlerinde gelen son rekor 5.4250 oldu. Buna göre kur bir günde 31.5 kuruş artarken, 100 bin doları olan 24 saat içinde 31 bin 500 lira kazandı. 10 bin doları olanın kazancı 3 bin 150 lira olurken 1 milyon doları olanın cebine fazladan 315 bi...