PELİN ÜNKER

Son beş ayda yapılan faiz artırımlarının reel sektöre getirdiği yük 109 milyar lirayı bulurken, faiz artışları dolar/TL’yi düşürmeye de yetmedi. Mayıstaki ilk faiz artırımı öncesi 4.60 seviyelerinde olan kur, beş ayda toplam 1050 baz puanlık artışa rağmen bu rakamın 1.58 lira üzerinde. Merkez Bankası (TCMB) politika faizini 625 baz puan gibi rekor bir artışla yüzde 17.75’ten 24’e yükseltti. Gecikmeli alınan karar, reel sektöre 63 milyar liralık yük getirecek. Maliyetler artacak, tüketici ve şirketleri olumsuz etkilerken büyümeye sekte vuracak. Son faiz artışıyla dolar/TL 43.5 kuruş düşse de tekrardan yaz aylarındaki 4 seviyelerine dönmesi zor görünüyor. Neden yapıldı? Politika faizi Merkez Bankası’nın haftalık vadede bankalara borç verme faizini ifade ediyor. Merkez Bankası enflasyonun artacağı endişesi taşıyorsa faizi yükseltiyor. Faizin yükselmesiyle yatırımlar ve toplam harcamalar azalırken, toplam talep düşüyor. Bu da enflasyonun düşmesine katkı sağlıyor.  Ağ...

Döviz mevduatlarını artıran Borsa İstanbul yüksek kurdan bozduruyor. Bilanço hesaplamalarına göre kurum üç yılda en az 2.4 milyar lira kazandı. Türkiye’nin en büyük problemlerinden biri dolarizasyon olmayı sürdürürken, bunun önüne geçmek için en önce adım atması gereken resmi kurumlar dövizini bozdurmuyor.  Borsa İstanbul ’un (BIST) konsolide bilançosuna göre kurumun nakit varlıkları içinde dolar ve Avro cinsinden vadeli mevduat önemli bir yer tutuyor. Borsa İstanbul , Aralık 2016’da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın çağrısının ardından nakdi varlıklarının hepsini Türk lirasına çevireceğini açıklamıştı. Ancak veriler bu tarihten sonra döviz mevduatındaki artışın devam ettiğini gösteriyor. Yabancı parada artış Borsa İstanbul ’un 2017 bilançosuna göre kurumun 641 milyon 449 bin dolar ve 434 milyon 620 bin Avro’luk vadeli döviz mevduatı bulunuyor. Borsanın 2016 bilançosuna göre 641 milyon 433 bin dolar ve 263 milyon 19 bin Avro cinsinden döviz mevduatı vardı....

BDDK ve TCMB adımlarıyla sınırlı düşen kurda Brunson etkisiyle iniş çıkışlar sürdü. TL’nin iki günlük kazancı yüzde 16.5’e ulaşsa da krizdeki düşüşün gerisinde kaldı. ABD-Türkiye gerginliğiyle günlerdir diken üstünde duran piyasalarda Merkez Bankası ve TCMB’den gelen adımlar, faiz artırımı beklentileri ve Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın uluslararası yatırımcılarla telekonferans düzenleyeceği haberiyle önceki gün başlayan iyimserlik dün de devam etti. Kurda Rahip Brunson ile ilgili gelişmelere göre iniş çıkışlar yaşansa da günün geneline bakıldığında dolar/ TL ’deki düşüş yüzde 7’yi buldu. Dolar/ TL gün içinde en düşük 5.7503, en yüksek 6.58 seviyesini gördü.  Gece 23.00'te dolar/TL 5.9194 seviyesine geldi. Almanya desteği Brunson’un avukatının itirazının reddedilmesinin ardından 6.05’ten 6.14 seviyelerine çıkan kur , itirazın bir üst mahkeme tarafından değerlendirileceği açıklamasıyla yönünü yeniden aşağı çevirdi. Kur akşam 16.30 sıralar...

İktisat profesörü İzzettin Önder, Türkiye’nin borç konsolidasyonuna gidilebileceğine dikkat çekerek, tek adam sistemiyle alınacak bu kararın cefasını bütün bir halk ödeyecekse bunun “Kapitalizmin ahlakına bile aykırı” olduğunu söyledi. Önder, “Emperyalizme karşı çıkmak böyle olmaz” dedi. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ve AKP’li yetkililer, kurlardaki yükselişle ilgili “ Bize ekonomik savaş ilan ettiler ” vurgusu yaparken, iş dünyası da dayanışma çağrısı yaptı. Birlik beraberlik mesajları ve ‘ dış güçler ’ teziyle sorunlar geçiştirilmeye çalışılsa da iktisatçılara göre ABD-Türkiye gerginliğinin öne çıkardığı ekonomideki krizin altında daha ciddi nedenler var. Üretimde dışa bağımlılık krizin ana eksenini oluştururken sorunların temelinde, problemlerin biriktirildiği ve görmezden gelindiği ekonomi politikaları yatıyor. İktisat Profesörü İzzettin Önder, kurlardaki sert yükselişlerin Türkiye ekonomisine olası yansımalarını Cumhuriyet’e değerlendirdi. Önder, k...

Uluslararası Finans Enstitüsü IIF Sermaye Piyasaları Başkan Yardımcısı Emre Tiftik ’e göre, ABD piyasaların karışmasında tetikleyici bir unsur olsa da sorunların temelinde yine Türkiye ekonomisindeki dışa bağımlılık yatıyor. Tiftik, TL’deki kaybın refahı etkileyeceğini de söyledi. Piyasalarda günlerdir süren ABD-Türkiye gerginliği dün yerini iyimser bir havaya bıraktı. TL’deki kayıpların bir kısmı geri alınsa da son dönemdeki piyasa hareketleri reel ekonomiyi etkileyecek. Türkiye’ye bu yıl 51.3 milyar dolarlık yabancı sermaye girişi bekleyen Uluslararası Finans Enstitüsü ( IIF ) kurlardaki son gelişmelerin ardından projeksiyonlarını güncelleyecek. Diğer yandan IIF verileri piyasalardaki yabancı yatırımcıların büyük bölümünün ABD’li yatırımcılardan oluştuğunu gösteriyor. Bu da artan gerginlik sonrası piyasaların yurtdışı döviz ataklarına neden bu kadar açık olduğunun göstergesi. Ancak tüm bunlara karşın ABD, piyasaların karışmasında tetikleyici bir unsur olsa IIF...

BDDK ve TCMB adımlarına rağmen, dolar 7 TL civarında sert dalgalandı. Önde gelen banka hisselerinde düşüş yüzde 10’u aştı. Bugün ise bankacılık endeksi yüzde 3 civarı yükseliyor. Dolar kuru 6.54 seviyesinde seyrediyor. ABD-Türkiye gerginliği sonrası dolar kuru dün de 7’ye yakın dalgalanmayı sürdürdü. TL cuma günü 2001 krizinden bu yana dolar karşısında en sert günlük düşüşünü yaşamıştı. Pazar gecesi gelen son rekordan sonra, Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak kurlardaki yükselişi kontrol altına almak için aksiyon planı hazırladıklarını söyledi. Gece yarısından itibaren ise Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu ( BDDK ) ve Merkez Bankası’ndan (TCMC) beklenen adımlar arka arkaya gelmeye başladı. Ancak bu adımlara rağmen piyasalarda baskı devam etti.   Asya seansında 7.24 seviyesine yükselen dolar /TL, Albayrak’ın açıklaması sonrası 7’nin hafif altına inse de BDDK ve TCMB’nin tüm adımlarına karşın 7’ye yakın hareketini sürdürdü. Güne 6.75 seviyele...

Asya piyasalarının açılışıyla dolar kuru 7.23'ün üzerine çıktı. Uzmanlar "Merkez Bankası acil devreye girmeli" uyarısı yaptı. ABD ile gerilimin dozunun artması dolar/TL’ye yeniden rekor kırdırdı. Kur pazar günü olmasına karşın 7.2362’ye çıkarak zirve yaptı. Piyasa uzmanlarına göre kurdaki yükselişte Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Trabzon’da Valilik yemeğinde sanayicilere yaptığı “Bankalardan döviz almayın  yoksa B ve C planını uygularım” çağrısı piyasalarda ‘Türkiye, dövize müdahale mi edecek’ endişesine yol açtı. Dolar/TL en son cuma günü 6.8703 ile zirveyi görmüş, kur bir günde 1.3 lira artmıştı. Dün geceki yükseliş ise yüzde 30’u buldu. Çözüm işareti yok Cumhuriyet’e konuşan piyasa uzmanları, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın hafta sonu yaptığı açıklamalardan sonra artık krizin çözülebileceğine dair herhangi bir işaret kalmadığına dikkat çekti. Analistlere göre açıklamalar piyasaları etkilemeye devam edecek. Yeni rekorların Asya piyasalarınd...

Son faiz kararından bu yana kur yüzde 10 arttı. Bu artış enflasyonu en az 1.5 puan artıracak. Piyasa faizleri yüzde 25’e ulaşırken Merkez’in önündeki seçenekler azalıyor. Türk Lirası’ndaki sert düşüş sonrası yapılması gerekenler konusunda ekonomistlerin uyarıları sürüyor. Tartışılan seçenekler arasında Merkez Bankası’nın (TCMB) faizi artırması ve sermaye kontrolleri de var. Merkez Bankası 24 Temmuz’daki Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısında politika faizini sabit bırakmıştı. Kurdaki artış bu tarihten beri yaklaşık yüzde 10’u buldu. Kurdaki her yüzde 10’luk artışın enflasyona yüzde 1.5 artış olacağı hesaplanıyordu. Ekonomistlere göre kurun enflasyona geçişkenliği son rekorlarla birlikte daha da artacak. Kur etkisi ağustos verilerine görülmeye başlayacak. Temmuzda yıllık  enflasyon  yüzde 15.85 olarak açıklanmıştı. TCMB son  enflasyon  raporunda yılsonu  enflasyon  tahmini yüzde 13.4 olarak güncellemişti. Enflasyona yansıyacak Son k...

Kur, ekonomiye güvenin sarsılması, Erdoğan’ın ekonomik savaş söylemi, Berat Albayrak’ın tatmin edici bulunmayan konuşması ve Trump etkisiyle 6.87 TL’ye çıktı. Ekonomi politikaları ve yeni sisteme duyulan güvensizlik sürerken, ABD ile büyüyen sorunlar TL’deki kan kaybını hızlandırdı. Dolar, dün de tarihi zirvesi olan 6.8703 liraya çıktı. Kurdaki günlük yükseliş yüzde 23.3’ü bulurken yükselişte Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın ‘ ekonomik savaş ’ söylemi, Hazine ve Maliye Bakanı Berat  Albayrak ’ın açıkladığı ve tatmin edici bulunmayan ekonomi modeli ile son olarak akşam saatlerinden ABD Başkanı Donald Trump’ın yaptırım açıklaması etkili oldu. Politikaların çöküşü Ekonomistlere göre, TL’deki hızlı düşüş, iktidarın ‘ yerli-milli mücadele ’ söylemine karşın sadece gerilen Türkiye-ABD gerginliğinden kaynaklanmıyor. Asıl sorun uzun zamandır eleştirilen AKP’nin ekonomi politikalarının temelinde yatıyor. Siyasi krizin derinleştiğine de dikkat çeken bir ekonomist “ Siyasi çözü...