Ana içeriğe atla

Dolar fırları gelir eridi


Hükümetin OVP’de 10 bin 537 dolar olarak hesapladığı kişi başı milli gelir kurdaki yükseliş nedeniyle 8 bin 893 dolara geriledi.




Faiz tartışmaları ve küresel gelişmeler nedeniyle Türk Lirası ağır darbe alırken, kişi başı milli gelir de 10 bin doların altına indi. Mevcut kur oranıyla Türkiye uluslararası arenada küme düştü. Vatandaş kağıt üstünde 2014’te 1644 dolar fakirleşti.


Dolardaki hızlı yükseliş, bir yandan enflasyona yansıyarak vatandaşın cebindeki parayı eritirken, diğer yandan Türkiye’yi, kişi başı milli gelirde 10 bin dolar eşiğinin altına çekti. Türk Lirası’nın hızlı değer kaybıyla hükümetin Orta Vadeli Plan (OVP) hedefleri şaştı. 2015-2017 Orta Vadeli Program’da hükümet, kişi başı milli geliri 2014 yılında 10 bin 537 dolar, 2015’te 10 bin 936 dolar, 2016’da 11 bin 541 dolar, 2017’de 12 bin 229 dolar olarak hesaplamıştı. Ancak bu hesaplamada kullanılan dolar kuru 2014 için 2.1777 TL, 2015 için 2.2882 TL, 2016 için 2.3704 TL, 2017 için ise 2.4407 TL idi. 

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ve siyasilerin Merkez Bankası’na faiz baskısı ve ABD’de faiz artışına yaklaşılması nedeniyle kur rekor üstüne rekor kırarken, son zirve 2.6488 oldu. Dolar, geçen hafta ABD Merkez Bankası’nın faiz tahminlerini düşürmesiyle birlikte zirveden az da olsa uzaklaştı. Ancak hala 2.58 TL ile hükümetin tahmininin oldukça üzerinde. 

Geçen yıl sonunda ise dolar/TL 2.33 civarındaydı. Hükümetin tahmin ettiği kurlar yerine gerçekleşen kurlarla hesaplandığında, 2.33 kur oranıyla kişi başı milli gelir 2014 için 8 bin 893 dolara geriliyor. Mevcut kur oranıyla ise 2015’te 10 bin 936 dolar olarak hesaplanan rakam 9 bin 699 dolara, 2016 için 11 bin 541 dolar olarak hesaplanan rakam 10 bin 603 dolara, 2017’de 12 bin 229 dolar olarak hesaplanan rakam ise 11 bin 568 dolara düşüyor. Buna göre sadece dolardaki yükseliş nedeniyle kağıt üzerinde 2014’te 1644 dolar, 2015’te 1237 dolar, 2016’da 938 dolar ve 2017'de 661 dolar fakirleştik.






2023 hedefleri
bu rakamla hayal

Uluslararası arenada 10 bin dolar kişi başı milli gelir için psikolojik sınır olarak kabul görüyor. Veriler Türkiye’nin 2014 ve 2015’te dünyada kişi başı milli gelir sıralamasında küme düştüğüne işaret ediyor. Mevcut rakamlarla 2023 hedeflerinin tutturulması da zor görünüyor. Hükümetin 2023 kişi başı milli gelir hedefi 25 bin dolar. Bu rakam, 2.58 TL’lik dolar kuruyla 64 bin 500 TL’ye denk geliyor. Eğer kur hükümetin öngördüğü 2.1777 seviyesinde olsaydı 54 bin 442 TL olacaktı.

Fed ile birlikte kur daha da yükselecek. Diğer yandan büyüme zayıflıyor. Büyüme 2014’ün üçüncü çeyreğinde yüzde 3’lük beklentiye karşın yüzde 1.7 artarak hayal kırıklığı yaratmıştı. Dördüncü çeyrek verisi 31 Martta açıklanacak.

Grafik: Ahmet Sungur
 


Harcanabilir gelir 756 dolar

Aylık ortalama kişisel harcanabilir gelirde de Türkiye 176 ülke arasında 86. sırada yer alıyor. NationMaster’in derlediği verilere göre 2014’te Türkiye’de aylık kişisel harcanabilir gelir 756 dolar. Harcanabilir gelir vergiler düşüldükten sonra vatandaşın cebinde kalan parayı ifade ediyor. Listenin ilk sırasında 6 bin 302 dolarla İsviçre yer alıyor. İsviçre bu rakamla komşularını 2-3’e, Türkiye’yi ise 8’e katlıyor. Kişisel harcanabilir gelir Almanya’da 2 bin 850, Fransa’da 2 bin 760. Rakamlar Türkiye’deki gelirin yaklaşık 3.5 katına denk geliyor. Listede Türkiye’yi geçen bazı ülkeler şöyle: Zambia, Katar, Angola, Kuveyt, Umman, Güney Kore, Yunanistan, Lübnan. Listenin son sırasında ise 25 dolarla Küba yer alıyor.






Etiketler:

Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

IMF Karşıtı Annenin IMF Uzmanı Kızı

Cumhuriyet Halk Partisi Parti Meclisi üyeliğine seçilen Bilkent Üniversitesi Ekonomi Bölümü Başkanı ve IMF eski ekonomisti Doç. Dr. Selin Sayek Böke , üniversitede iktisat eğitimi alma kararının hayatının en güzel hatası olduğunu söylüyor. Anne Selin Sayek Böke ile ekonomist Selin Sayek Böke arasındaki dengeyi annesinden ilham alarak koruduğunu vurgulayan Böke, "CHP'de herkesin daha mutlu, refah içinde yaşayabileceği ekonomik ortamı sağlayacak politikalar üretilmesine katkıda bulunarak bunları somutlaştırmaya katkıda bulunacağım" diyor. Dünya Bankası ve IMF kariyerine sahip, güleryüzlü ve sıkı bir makro iktisatçı olarak bilinen Selin Sayek Böke ile CHP Parti Meclisi üyeliğinden annesi Türk Tabipler Birliği eski Başkanı Füsun Sayek ile olan ilişkisine kadar birçok konuyu masaya yatırdık. Böke, 11 yaşındayken kardeşi ile 'gazetecilik oyunu' oynadıklarını, hazırladıkları gazeteye ekonomi yazılarını yazdığını paylaşıyor. Kendisini ekonomi alanına yönle
Yorum Gönder
Devamı

İran, Sıtkı Ayan’dan sorulur

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve oğlu Bilal Erdoğan arasında geçtiği iddia edilen ikinci telefon görüşmesinde adı geçen işadamı Sıtkı Ayan, özellikle AKP döneminde parlayan isimlerin başında geliyor. WikiLeaks belgelerinde de adı geçen Sıtkı Ayan’ın ismi İran ile yapılan ticari anlaşmalar ve yüksek devlet teşvikleriyle anılıyor.   Sivas’ın Gölova beldesinde doğup büyüyen Sıtkı Ayan, İstanbul İmam Hatip Lisesi ve Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’ni bitirdi. Mesleğini icra yerine petrol işine girdi. Ayan’ın, İran ve Sudan’da petrol ve doğalgaz sahalarıyla ilgili yatırımları bulunuyor. WikiLeaks belgelerine göre ABD Ankara Büyükelçiliği’nden gönderilen kripto, Başbakan Erdoğan’ın İran’daki etkinliğini ve ilişkisini ortaya koyuyordu. ABD elçiliğinin belgesinde, 22 Şubat’ta Türk gazetelerinde İran ile Türkiye arasında müşterek bir yatırım projesi imzalandığı ve buna göre kurulacak olan yeni bir doğalgaz boru hattının, İran gazını Türkiye üzerinden Avrupa’ya taşıyacağı belirtiliy
Yorum Gönder
Devamı

Panama Belgeleri: Hayyam Bey'in cenneti

Panama belgelerine göre Hayyam Garipoğlu, Sümerbank’a el konulmadan önce Niue’de bir şirket kurdu. Yaptığı açıklamada “Niue’nun adını bile duymadım” dedi. Panama belgelerinde, Türkiye tarihinin en büyük banka batırma olayına imzasını atan Hayyam Garipoğlu’nun da dört off-shore şirketi ile yer aldığı ortaya çıktı. Belgelere göre Garipoğlu’nun, Sümerbank davasında adı geçen Olsten Marketing Co Ltd’nin yanı sıra üç ayrı off-shore şirketi daha var. Bu şirketlerden biri Olsten Marketing’in kapatılmasından hemen sonra kurulan Niue merkezli Unitrade International Ltd olsa da Garipoğlu, Niue’nun neresi olduğunu dahi bilmediğini ifade ederek bu şirketin kendisine ait olduğunu yalanladı. Olsten, Mossfon müşterisi Sümerbank ile ilgili dava dosyasına göre Garipoğlu, Sümerbank’a el konulmadan bir gün önce, kendisine ait olan Romania International Bank’a 8 milyon dolar transfer etti, buradan da yine kendi paravan şirketi Olsten Marketing’in hesabına aktardı. Panama belgelerine göre
Yorum Gönder
Devamı

#ParadisePapers: Off-shore biraderler

Berat ve Serhat Albayrak’ın Çalık Holding’de yönetici olduğu dönemde holdinge bağlı çok sayıda off-shore şirketi kurulmuş. Serhat Albayrak bu şirketlerden birinin bizzat direktörü. Dünyanın dört bir yanından çok sayıda politikacı ve iş insanının off-shore bağlantılarını ortaya çıkaran Paradise Papers’ta Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın damadı Enerji Bakanı Berat Albayrak’ın ağabeyi Serhat Albayrak’ın da ismi geçiyor. Serhat Albayrak, belgelere göre Malta’da bir off-shore şirketle bağlantılı görünüyor. Frocks International Trading Ltd adlı şirkette Albayrak’ın yanı sıra Çalık Holding çalışanları Mehmet Gökdemir, Murat Tarı ve Şafak Karaaslan şirket yetkilileri arasında bulunuyor. Murat Tarı 2000-2005 yılları arasında Çalık Holding’de genel müdür olarak görev yaptı. Mehmet Gökdemir Çalık Holding’e bağlı GAP Tekstil yönetim kurulu üyesi, Şafak Karaaslan Çalık Holding’in dış ilişkiler sorumlusu. Serhat Albayrak da söz konusu dönemde Çalık Holding genel müdürlüğünü yürütüyordu.
Yorum Gönder
Devamı