Ana içeriğe atla

Piyasa Notları: Güçlü dolar vuruyor




Güçlü dolar vuruyor

ABD verileri ve Fed zamanlaması piyasalar için en kritik konu olarak kalmaya devam ediyor. Geçen hafta ABD’den gelen son işsizlik maaş başvurusu verileri ABD’de istihdam görünümünde mart ayında yaşanan bozulmanın geçici olduğunu gösterdi. Veriden sonra dolar küresel piyasalarda artış eğilimine girdi. Hafta başında zayıf istihdam verileriyle 96.239’a kadar gerileyen dolar endeksi, 99.50’yi de aşarak 99.686’ya kadar yükseldi. Avro/dolar paritesi 1.06’nın altına indi, daha sonra 1.06’nın hemen üstünde dengelendi. Dolar/yen paritesi 120 yenin üzerinde kaldı. Türkiye’de ise dolar 2.57’li seviyelerden hafta boyunca artarak 2.6415’e kadar yükseldi.

ABD’de açıklanan Fed tutanakları da bu yıl içinde faiz artırımına gidileceği beklentilere aykırı bir görüş oluşturmadı. Tutanaklara göre bazı üyeler gelecek döneme ait ekonomik verilerin haziranda faiz artırımına imkan vereceğini ifade etti. Buna karşılık faizlerin hazirandan itibaren artırılması konusunda emin olmayan üyelerin bile ekonomideki toparlanmanın faizlerin artırılmasını toplantıdan toplantıya değerlendirilmesine imkan verecek kadar iyileştiğini düşündüğü görüldü.

ABD Hazinesi’nin geçen cuma yayımladığı raporda ABD ekonomisindeki zayıflığın geçici olduğu ve küresel ekonomideki toparlanmanın eşitsiz şekilde sürdüğü belirtildi. Bu da dolardaki güçlenmenin devam edeceğini işaret ediyor.

Dolardaki güçlenme, Türkiye’deki makroekonomik ekonomik görünümü de olumsuz etkiliyor. Avrupa Merkez Bankası’nın parasal genişleme deneyi ile Avro’da yaşanan düşüş, Türkiye’nin ihracatını zayıflatırken cari açıkta da riskli bir dönemeçe gelinebilir. İhracatını ağırlıklı olarak Avro, ithalatını ağırlıklı olarak dolar ile yapan Türkiye’nin rekabet gücü giderek zayıflıyor. Sanayide de güçlü toparlanma uzak görünüyor.


Rezervler eridi

Bu nedenle dolardaki küresel değer kazancının yanı sıra piyasaları etkileyen bir diğer unsur ise cari açık verisiydi. Cari açık şubat ayında 3.2 milyar dolar ile 2.75 milyar dolar olan beklentilerin üzerinde geldi ve piyasalara negatif katkı yaptı. Verinin etkisiyle TL’deki düşüş hızlandı. Hisse senetleri baskı altında kaldı. Bunun üzerine Merkez, aşırı oynaklık nedeniyle gerekli görülen günlerde döviz satım ihale tutarının bir gün önceden ilan edilen asgari tutarın 30 milyon dolar fazlasına kadar artırılabileceğini açıkladı. TCMB’nin döviz satım tutarına yönelik açıklaması TL’deki kayıpları bir miktar azaltarak endekse destek sağladı. Ancak Merkez’in rezervleri giderek eriyor, bu da gelecek dönem için elini zorluyor. Bankanın 27 Mart’ta 103.47 milyar dolar olan brüt döviz rezervi 3 Nisan itibarıyla 102.06 milyar dolara geriledi. Altın rezervleri 19.95 milyar dolardan 19.51 milyar dolar indi.


Şirketlere uyarı

Şirketlerin döviz açık pozisyonları da dolardaki artış nedeniyle alarm veriyor. Kredi derecelendirme kuruluşu Fitch’e göre kurda baskı oluşması en çok Türk şirketleri için risk yaratabilir. Şirketler göreceli yüksek döviz borçları ve düşük hedgeleri ile risk altında. Bankalar ise yatırımcı algısındaki değişimlere karşı hâlâ kırılgan. Küresel piyasalarda dolardaki güçlenme eğilimi devam ettiği takdirde ve seçim öncesi artan siyasi gerginliklerin de etkisiyle dolar/TL paritesinin 2.65’e doğru hareket etmesi mümkün görünüyor.

Diğer yandan kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s son iki gözden geçirme tarihinde olduğu gibi geçen cuma da Türkiye’nin notunu güncellemedi. Piyasa uzmanlarına göre bunun en büyük nedeni 7 Haziran genel seçimlerinden 2 ay önce bir ülkenin kredi notunda yapılacak herhangi bir değişikliğin politik amaçlı bir hareket olarak algılanma ihtimali. Moody’s, Türkiye’nin notunu negatif görünüm ile yatırım yapılabilir seviye olan Baa3 düzeyinde derecelendiriyor. Kuruluşun not değerlendirmesi yayımlayabileceği diğer tarihler ise ağustos ve aralık aylarında yer alıyor.


Yunanistan riski

Yunanistan ile kreditörleri arasındaki görüşmelerde henüz bir sonuç alınamadı ve 7.2 milyar Avro’luk yardım serbest bırakılmadı. Görüşmelerin 24 Nisan’da yapılacak olan Avro bölgesi maliye  bakanları toplantısına kadar sonuçlanması beklenmiyor. Bu arada Yunanistan IMF’ye olan 475 milyon Avro tutarındaki kredi taksidini ödedi. Ancak ülkenin gelecek haftalarda daha büyük ödeme yükümlülükleri var. 15 Nisan’da Avrupa Merkez Bankası’nın para politikası toplantısı yapılacak. Bu hafta yurtiçinde ocak ayı işsizlik ve mart ayı bütçe verileri açıklanacak. İşsizlik ve bütçe verileri çarşamba duyurulacak. Cuma ise TCMB beklenti anketi açıklanacak. ABD’de perakende satışlar, kapasite kullanımı ve enflasyon verileri önem taşıyor. Gelecek dönemde ABD verileri takip edilmeye devam edilecek.








Yorumlar

Bu blogdaki popüler yayınlar

IMF Karşıtı Annenin IMF Uzmanı Kızı

Cumhuriyet Halk Partisi Parti Meclisi üyeliğine seçilen Bilkent Üniversitesi Ekonomi Bölümü Başkanı ve IMF eski ekonomisti Doç. Dr. Selin Sayek Böke , üniversitede iktisat eğitimi alma kararının hayatının en güzel hatası olduğunu söylüyor. Anne Selin Sayek Böke ile ekonomist Selin Sayek Böke arasındaki dengeyi annesinden ilham alarak koruduğunu vurgulayan Böke, "CHP'de herkesin daha mutlu, refah içinde yaşayabileceği ekonomik ortamı sağlayacak politikalar üretilmesine katkıda bulunarak bunları somutlaştırmaya katkıda bulunacağım" diyor. Dünya Bankası ve IMF kariyerine sahip, güleryüzlü ve sıkı bir makro iktisatçı olarak bilinen Selin Sayek Böke ile CHP Parti Meclisi üyeliğinden annesi Türk Tabipler Birliği eski Başkanı Füsun Sayek ile olan ilişkisine kadar birçok konuyu masaya yatırdık. Böke, 11 yaşındayken kardeşi ile 'gazetecilik oyunu' oynadıklarını, hazırladıkları gazeteye ekonomi yazılarını yazdığını paylaşıyor. Kendisini ekonomi alanına yönle

İran, Sıtkı Ayan’dan sorulur

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve oğlu Bilal Erdoğan arasında geçtiği iddia edilen ikinci telefon görüşmesinde adı geçen işadamı Sıtkı Ayan, özellikle AKP döneminde parlayan isimlerin başında geliyor. WikiLeaks belgelerinde de adı geçen Sıtkı Ayan’ın ismi İran ile yapılan ticari anlaşmalar ve yüksek devlet teşvikleriyle anılıyor.   Sivas’ın Gölova beldesinde doğup büyüyen Sıtkı Ayan, İstanbul İmam Hatip Lisesi ve Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’ni bitirdi. Mesleğini icra yerine petrol işine girdi. Ayan’ın, İran ve Sudan’da petrol ve doğalgaz sahalarıyla ilgili yatırımları bulunuyor. WikiLeaks belgelerine göre ABD Ankara Büyükelçiliği’nden gönderilen kripto, Başbakan Erdoğan’ın İran’daki etkinliğini ve ilişkisini ortaya koyuyordu. ABD elçiliğinin belgesinde, 22 Şubat’ta Türk gazetelerinde İran ile Türkiye arasında müşterek bir yatırım projesi imzalandığı ve buna göre kurulacak olan yeni bir doğalgaz boru hattının, İran gazını Türkiye üzerinden Avrupa’ya taşıyacağı belirtiliy

Panama Belgeleri: Hayyam Bey'in cenneti

Panama belgelerine göre Hayyam Garipoğlu, Sümerbank’a el konulmadan önce Niue’de bir şirket kurdu. Yaptığı açıklamada “Niue’nun adını bile duymadım” dedi. Panama belgelerinde, Türkiye tarihinin en büyük banka batırma olayına imzasını atan Hayyam Garipoğlu’nun da dört off-shore şirketi ile yer aldığı ortaya çıktı. Belgelere göre Garipoğlu’nun, Sümerbank davasında adı geçen Olsten Marketing Co Ltd’nin yanı sıra üç ayrı off-shore şirketi daha var. Bu şirketlerden biri Olsten Marketing’in kapatılmasından hemen sonra kurulan Niue merkezli Unitrade International Ltd olsa da Garipoğlu, Niue’nun neresi olduğunu dahi bilmediğini ifade ederek bu şirketin kendisine ait olduğunu yalanladı. Olsten, Mossfon müşterisi Sümerbank ile ilgili dava dosyasına göre Garipoğlu, Sümerbank’a el konulmadan bir gün önce, kendisine ait olan Romania International Bank’a 8 milyon dolar transfer etti, buradan da yine kendi paravan şirketi Olsten Marketing’in hesabına aktardı. Panama belgelerine göre

#ParadisePapers: Off-shore biraderler

Berat ve Serhat Albayrak’ın Çalık Holding’de yönetici olduğu dönemde holdinge bağlı çok sayıda off-shore şirketi kurulmuş. Serhat Albayrak bu şirketlerden birinin bizzat direktörü. Dünyanın dört bir yanından çok sayıda politikacı ve iş insanının off-shore bağlantılarını ortaya çıkaran Paradise Papers’ta Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın damadı Enerji Bakanı Berat Albayrak’ın ağabeyi Serhat Albayrak’ın da ismi geçiyor. Serhat Albayrak, belgelere göre Malta’da bir off-shore şirketle bağlantılı görünüyor. Frocks International Trading Ltd adlı şirkette Albayrak’ın yanı sıra Çalık Holding çalışanları Mehmet Gökdemir, Murat Tarı ve Şafak Karaaslan şirket yetkilileri arasında bulunuyor. Murat Tarı 2000-2005 yılları arasında Çalık Holding’de genel müdür olarak görev yaptı. Mehmet Gökdemir Çalık Holding’e bağlı GAP Tekstil yönetim kurulu üyesi, Şafak Karaaslan Çalık Holding’in dış ilişkiler sorumlusu. Serhat Albayrak da söz konusu dönemde Çalık Holding genel müdürlüğünü yürütüyordu.