Ana içeriğe atla

Kıbrıs'ın yıldızı parlayacak


Kıbrıs sorunu çözülürse ambargo kalkacak, ada turizm, eğitim, inşaat ve enerji sektöründe transit merkez olacak. Bölgeye istikrar gelecek.




Kuzey Kıbrıs’ta (KKTC) Mustafa Akıncı’nın cumhurbaşkanlığına seçilmesinin ardından Rum ve Türk tarafları arasında çözüm umudu yeniden doğarken, gözler bölge ekonomisine çevrildi. Kıbrıs Türk İşadamları Derneği (İŞAD) Başkanı Metin Şadi, Kuzey Kıbrıs’ı akvaryuma benzeterek “KKTC bir akvaryum gibidir. Balıklar yaşıyor içinde öyle düşünün. Buraya havanın gelmesi lazım. Akvaryum hava almazsa balıklar ölür. Oksijen çok önemli, bir şekilde oksijene ihtiyacımız var” dedi. Kıbrıs sorununun çözümü için tek bir adres göstermeyen Şadi “AB’ye girmek de Türkiye’ye bağlanmak da bir çözüm. Bizim için çözüm şu anki ambargodan kurtulmak. Bunu arzulamaktayız” diye konuştu. Kıbrıs’ta 12 milyar TL civarında para dolaşımının olduğuna dikkat çeken Şadi, finansal ulaşımın çok pahalı olduğunu dile getirdi.

Şadi şöyle devam etti: Türkiye’de aldığımız faizleri burada almak çok zor. Tapulara baktığımızda Türk malı Yunan malı diye bakılıyor. Bu kanayan yaranın çözülmesi lazım. Çözümle birlikte Türkiye’nin de ekonomik etkinliği artacaktır. Kıbrıs, Türk ve Rum olarak Türkiye’nin ekonomik bölgesine girecektir. Çözüm bölgemize istikrar getirecek.”

Enerji sektörünün çözüm sonrası gelişeceğinin tahmin edildiğini belirten Şadi, doğalgaz yataklarının kararlı liderler için bir fırsat olduğunu söyledi.

Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu TC-KKTC İş Konseyi Başkanı Dimağ Çağıner ise şu anda Kıbrıs’ın AB toprağı olduğunu belirterek şöyle devam etti: “Kıbrıs’ta doğan Kıbrıslı Türkler dahil Avrupa Birliği vatandaşıdır. Bunun dışında AB müktesebatı KKTC için askıdadır. Yeşil hat tüzüğü üzerinden yapılan ihracatın 7 milyon dolar, geçmemesi yüzde 5 düzeyinde küçük bir ticaret miktarı oluşturuyor. Kıbrıs sorununun çözümü halinde Kuzey için askıya alınan müktesabat ve ticareti engelleyici unsurlar otomatik olarak devre dışı kalacağından Kıbrıs limanlarının direkt ticarete açılması, Ercan Havalimı’nın uluslararası bir havalimanı olarak faaliyete geçmesi ve en önemlisi Bolonya sürecine dahil edilecek olan üniversiteler sektörünün AB üyesi devletlerden çok sayıda Avrupalı öğrencisinin Erasmus bursları ile Kıbrıs Türk üniversitelerine gelecek olması ekonomide olumlu etkiler yaratacak. Bunun yanında mülkiyet ile ilgili belirsizliğin ortadan kalkacağı dikkate alınır ise dış talebe bağlı emlak ve inşaat sektörü büyüme gösterecek.”


Transit merkez olacak

Çağıner, Kıbrıs’ın uydu ve telekomünikasyon ağının tam da merkezinde bulunduğuna dikkat çekerek, sorunun çözümüyle Kıbrıs’ın yeni bir transit ticaret merkezi haline geleceğini ve Ortadoğu’ya alternatif bir pazar olacağını belirtti. Kıbrıs sorununun çözümüyle yabancı ve Türk yatırımcıların ilgisinin artacağını söyleyen Çağıner, “Unutulmamalı ki Kıbrıs çözümünün sürdürülebilir olması Kıbrıs’ta yaşayan iki toplumun siyasi ve ekonomik eşitliğine dayalı, Türkiye’nin etkin ve fiili garantisinin devam edeceği ve Türkiye’nin AB üyeliğine girişini kolaylaştırması ile mümkün” dedi.






En önemli zorluk finansmana erişim

Dimağ Çağıner’in verdiği bilgiye göre:

  • Finans sektöründe 2015 yılı itibarıyla toplam para arzı 13 milyar 118 miyon 858 bin TL. Bunun dolaşımdaki hacmi 439 milyon 595 bin, toplam mevduat 11 milyar 774 milyon TL. 22 adet resmi banka bulunuyor.
  • Hizmet sektörü içinde turizm, eğitimden sonra gelen en önemli sektör. Sektörün en büyük sorunu ambargo nedeniyle uluslararası finansmana erişim. Bu nedenle KKTC’de finansman maliyeti Türkiye’nin en az beş altı puan üzerinde.
  • Net Turizm gelirleri 644.7 milyon dolar. Bunun dış ticareti karşılama oranı yüzde 40. Yıllık toplam turist sayısı 1 milyon. GSYH’nin yüzde 16.5
  • KKTC ekonomisinde 2015’te yüzde 2.4 büyüme öngörülüyor. Ancak büyüme; likiditedeki azalma, yüzde 8.17’lik enflasyon oranı ve yüzde 9.7 işsizlik oranı nedeniyle aşağı çekilebilir.
  • Yatırımlar için gerçekleşen miktar 2014’te 1 milyar 200 milyon TL. 2015 yılı için de buna yakın bir rakam bekleniyor.



Doğalgazın çözüme etkisi

Doğalgaz yataklarının Kıbrıs sorunun çözümü yönünde bir katalizör olabileceğini belirten Çağıner, “Mevcut kaynakların en makul ve ekonomik olarak paraya dönüşebilmesi için İsrail, Güney Kıbrıs ve ileride çıkarılması muhtemel Lübnan ve Suriye doğalgazı ile birlikte ya boru hattı ile Türkiye’ye bağlanması ya da sıkışmış gaz olarak Türkiye pazarına ulaştırılması en makul olanı” dedi.







Yorumlar

Bu blogdaki popüler yayınlar

IMF Karşıtı Annenin IMF Uzmanı Kızı

Cumhuriyet Halk Partisi Parti Meclisi üyeliğine seçilen Bilkent Üniversitesi Ekonomi Bölümü Başkanı ve IMF eski ekonomisti Doç. Dr. Selin Sayek Böke , üniversitede iktisat eğitimi alma kararının hayatının en güzel hatası olduğunu söylüyor. Anne Selin Sayek Böke ile ekonomist Selin Sayek Böke arasındaki dengeyi annesinden ilham alarak koruduğunu vurgulayan Böke, "CHP'de herkesin daha mutlu, refah içinde yaşayabileceği ekonomik ortamı sağlayacak politikalar üretilmesine katkıda bulunarak bunları somutlaştırmaya katkıda bulunacağım" diyor. Dünya Bankası ve IMF kariyerine sahip, güleryüzlü ve sıkı bir makro iktisatçı olarak bilinen Selin Sayek Böke ile CHP Parti Meclisi üyeliğinden annesi Türk Tabipler Birliği eski Başkanı Füsun Sayek ile olan ilişkisine kadar birçok konuyu masaya yatırdık. Böke, 11 yaşındayken kardeşi ile 'gazetecilik oyunu' oynadıklarını, hazırladıkları gazeteye ekonomi yazılarını yazdığını paylaşıyor. Kendisini ekonomi alanına yönle

İran, Sıtkı Ayan’dan sorulur

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve oğlu Bilal Erdoğan arasında geçtiği iddia edilen ikinci telefon görüşmesinde adı geçen işadamı Sıtkı Ayan, özellikle AKP döneminde parlayan isimlerin başında geliyor. WikiLeaks belgelerinde de adı geçen Sıtkı Ayan’ın ismi İran ile yapılan ticari anlaşmalar ve yüksek devlet teşvikleriyle anılıyor.   Sivas’ın Gölova beldesinde doğup büyüyen Sıtkı Ayan, İstanbul İmam Hatip Lisesi ve Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’ni bitirdi. Mesleğini icra yerine petrol işine girdi. Ayan’ın, İran ve Sudan’da petrol ve doğalgaz sahalarıyla ilgili yatırımları bulunuyor. WikiLeaks belgelerine göre ABD Ankara Büyükelçiliği’nden gönderilen kripto, Başbakan Erdoğan’ın İran’daki etkinliğini ve ilişkisini ortaya koyuyordu. ABD elçiliğinin belgesinde, 22 Şubat’ta Türk gazetelerinde İran ile Türkiye arasında müşterek bir yatırım projesi imzalandığı ve buna göre kurulacak olan yeni bir doğalgaz boru hattının, İran gazını Türkiye üzerinden Avrupa’ya taşıyacağı belirtiliy

Panama Belgeleri: Hayyam Bey'in cenneti

Panama belgelerine göre Hayyam Garipoğlu, Sümerbank’a el konulmadan önce Niue’de bir şirket kurdu. Yaptığı açıklamada “Niue’nun adını bile duymadım” dedi. Panama belgelerinde, Türkiye tarihinin en büyük banka batırma olayına imzasını atan Hayyam Garipoğlu’nun da dört off-shore şirketi ile yer aldığı ortaya çıktı. Belgelere göre Garipoğlu’nun, Sümerbank davasında adı geçen Olsten Marketing Co Ltd’nin yanı sıra üç ayrı off-shore şirketi daha var. Bu şirketlerden biri Olsten Marketing’in kapatılmasından hemen sonra kurulan Niue merkezli Unitrade International Ltd olsa da Garipoğlu, Niue’nun neresi olduğunu dahi bilmediğini ifade ederek bu şirketin kendisine ait olduğunu yalanladı. Olsten, Mossfon müşterisi Sümerbank ile ilgili dava dosyasına göre Garipoğlu, Sümerbank’a el konulmadan bir gün önce, kendisine ait olan Romania International Bank’a 8 milyon dolar transfer etti, buradan da yine kendi paravan şirketi Olsten Marketing’in hesabına aktardı. Panama belgelerine göre

#ParadisePapers: Off-shore biraderler

Berat ve Serhat Albayrak’ın Çalık Holding’de yönetici olduğu dönemde holdinge bağlı çok sayıda off-shore şirketi kurulmuş. Serhat Albayrak bu şirketlerden birinin bizzat direktörü. Dünyanın dört bir yanından çok sayıda politikacı ve iş insanının off-shore bağlantılarını ortaya çıkaran Paradise Papers’ta Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın damadı Enerji Bakanı Berat Albayrak’ın ağabeyi Serhat Albayrak’ın da ismi geçiyor. Serhat Albayrak, belgelere göre Malta’da bir off-shore şirketle bağlantılı görünüyor. Frocks International Trading Ltd adlı şirkette Albayrak’ın yanı sıra Çalık Holding çalışanları Mehmet Gökdemir, Murat Tarı ve Şafak Karaaslan şirket yetkilileri arasında bulunuyor. Murat Tarı 2000-2005 yılları arasında Çalık Holding’de genel müdür olarak görev yaptı. Mehmet Gökdemir Çalık Holding’e bağlı GAP Tekstil yönetim kurulu üyesi, Şafak Karaaslan Çalık Holding’in dış ilişkiler sorumlusu. Serhat Albayrak da söz konusu dönemde Çalık Holding genel müdürlüğünü yürütüyordu.