Ana içeriğe atla

Türk Lirası'na güvenmiyoruz



Dolar son aylarda rekor üstüne rekor kırarken artan siyasi riskler nedeniyle Türk Lirası’na güven de azaldı. Bankalardaki döviz mevduatı son bir yılda yüzde 19.14 arttı.




Ekonomideki kırılganlıklar ve siyasi gerginlikler nedeniyle Türk Lirası’nda değer kaybı artarken bankalardaki döviz mevduatı da yükselişe geçti. Kurların düşeceğine dair umudu kalmayan şirketler de vatandaş da dövize koşuyor. Bankalardaki döviz mevduatı son bir yılda yüzde 19.14 artarken, 10-17 Nisan’da ise yüzde 3.77 yükseldi. 

Dolar/TL dün 2.7435 ile yeni zirvesini görürken, haftayı yüzde 1.19 yükselişle tamamladı. Geçen haftayı 2.6950 TL’den tamamlayan dolar, bu hafta 2.7270 TL’den kapandı. TL’deki değer kaybı yılbaşından bu yana yaklaşık yüzde 15 oldu.

10-17 Nisan haftasında mevduat bankalarında gerçek kişilere ait döviz mevduatı yüzde 3.76, şirketlerin döviz hesapları ise yüzde 3.81 arttı. Aynı hafta dolar/TL yüzde 2.59 yükselmişti. 

Yılbaşından bu yana bankalardaki toplam döviz mevduatı yüzde 19.14 artarken, TL cinsi mevduatta artış yüzde 17.20’de kaldı. Mevduat bankalarındaki toplam yabancı para mevduatında artış ise yüzde 19.55’e ulaştı.



Makas açıldı

Merkez Bankası’nın yayımladığı haftalık para ve banka istatistikleri TL’den kaçış eğilimini doğruluyor. Buna göre; TL mevduatı 10-17 Nisan’da bin 8.5 artarken döviz mevduatındaki artış bunu dörde katlıyor. 

Son verilere göre; 17 Nisan itibariyle bankalarda TL cinsinden toplam 669 milyar 806 milyon 22 bin liralık döviz mevduatı bulunuyor. Yabancı para mevduatı ise 417 milyar 309 milyon 127 bin liraya ulaştı. Bankalara yatırılan toplam mevduatın yüzde 38’i yabancı para cinsinden. Toplam mevduat içinde yabancı para cinsinden mevduatın payı azalırken bu, artan güven ve istikrar ortamının bir göstergesi olarak görülüyordu. Şimdi ise tablo tam tersine döndü.


Somut adım yok

Haftanın en önemli gündem maddesi şüphesiz Merkez Bankası'nın Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısıydı. Merkez, seçim öncesinde siyasilerin büyüme baskısının arttığı bir dönemde piyasaların da beklediği gibi faiz silahını kullanmadı. Piyasaya yapılan dolaylı müdahale de dolar/TL'deki yükselişin önünü kesmedi.

Merkez'in kurun daha fazla yükselmesini önleyecek somut bir adım atmayacağı endişeleri ve yüksek enflasyon ile düşük büyümeye rağmen PPK kararında ılımlı toparlanmaya işaret edilmesi dolar/TL'ye yeni rekorlar getirdi. İki yıllık gösterge faizi de aynı endişelerle yüzde 10.12 ile çift haneye çıktı.


Ocak 2014'e benzer tablo 

Seçimler yaklaştıkça Merkez'in TL'deki değer kaybına önlem alamayacağı ve piyasa koşullarının 5 puanlık faiz artışı dönemine benzediğinden endişe ediliyor. 27 Ocak 2014’te yarısı Avro yarısı dolardan oluşan döviz sepeti 2.78 liraya sıçramıştı. (Cuma rekoru 2.85) Bu değer, 21 Ocak tarihine göre yüzde 5.2, yılbaşına göre ise yüzde 8.7 daha yüksekti. Bu büyük sıçrama sonrası PPK 28 Ocak 2014’te olağanüstü toplanarak politika faizini 4.75 puan, faiz koridorunun üst sınırını ise 4.25 puan yükseltmek zorunda kalmıştı.


Merkez yine gündem

Önümüzdeki hafta Merkez Bankası ve kur hareketleri izlenmeye devam edecek. Merkez, perşembe günü faizleri sabit tuttuğu PPK toplantısının tutanaklarını yayımlayacak. Öte yandan çeyrek dönem enflasyon raporunu açıklayacak. Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı, geçen hafta Washington'da yaptığı sunumda enflasyonun yılın ikinci yarısında ciddi oranda düşeceğini öne sürmüştü. Her iki rapor da bankanın gelecek dönem faiz ve kur politikası konusunda mesaj niteliğinde olacak. Hafta başında Başbakan Yardımcısı Ali Babacan ve salı günü Maliye bakanı Mehmet Şimşek Forum İstanbul'da konferans verecek. Babacan ve Şimşek'in doların yükselişi ve TCMB'nin izlediği politika konusundaki görüşleri merakla izlenecek.


Bilançolar gelecek

Bu hafta başlayan ilk çeyrek bilanço dönemi gelecek hafta da devam edecek. Türk Telekom ve Akbank'tan sonra sırasıyla Halkbank, Garanti Bankası, Turkcell bilanço açıklayacak. Kurdaki artış nedeniyle maliyetleri ve döviz açık pozisyonları artan şirketlerin karlılığının da düşmesi bekleniyor.

Yurtdışında ise ABD izlenmeye devam edilecek. Çarşamba Fed faiz kararını açıklayacak. Faizde herhangi bir değişiklik beklenmese de sonrasında yapılacak açıklamalar bu yıl yapılması planlanan faiz artırımının zamanlaması konusunda fikir verecek. Ayrıca ülkede GSYH, konut satışları, tüketici güveni, işsizlik maaşı başvuruları duyurulacak.

ABD'de Fed açıklamaları ve verilerin gidişatı doların daha da güçlenmesine neden olabilir. Yunanistan'ın kreditörleriyle anlaşmaya varmadan önce parasının tükenmesi ihtimali sürüyor. Bu durum Avro'yu baskı altında tutabilir.


Yabancı kaçıyor

Yurtiçinde dövize yönelim artarken, yurtdışından gelen yatırımcı da seçim öncesi belirsizlikler nedeniyle Türkiye'den çıkıyor. 

Merkez Bankası verilerine göre, yurtdışında yerleşik kişilerin devlet iç borçlanma senedi (DİBS) portföyü 17 Nisan haftasında bir önceki haftaya göre kur farkından arındırılmış olarak 719.7 milyon dolar azaldı. DİBS stoku 17 Nisan haftası itibarıyla 42 milyar dolar oldu. Verilere göre, 10 Nisan haftasında DİBS stoku 45 milyar dolar, arındırılmış çıkış tutarı 201.5 milyon dolar olmuştu.


Hisseler ucuz

Diğer yandan para piyasalarından çıkış yaşanırken hisse senetlerinde artış bu hafta da sürdü. Türkiye'de hisse senetlerinin diğer gelişmekte olan ülkelere göre çok daha ucuz olmasının yükselişte etkili olduğu ifade ediliyor.







Yorumlar

Bu blogdaki popüler yayınlar

IMF Karşıtı Annenin IMF Uzmanı Kızı

Cumhuriyet Halk Partisi Parti Meclisi üyeliğine seçilen Bilkent Üniversitesi Ekonomi Bölümü Başkanı ve IMF eski ekonomisti Doç. Dr. Selin Sayek Böke , üniversitede iktisat eğitimi alma kararının hayatının en güzel hatası olduğunu söylüyor. Anne Selin Sayek Böke ile ekonomist Selin Sayek Böke arasındaki dengeyi annesinden ilham alarak koruduğunu vurgulayan Böke, "CHP'de herkesin daha mutlu, refah içinde yaşayabileceği ekonomik ortamı sağlayacak politikalar üretilmesine katkıda bulunarak bunları somutlaştırmaya katkıda bulunacağım" diyor. Dünya Bankası ve IMF kariyerine sahip, güleryüzlü ve sıkı bir makro iktisatçı olarak bilinen Selin Sayek Böke ile CHP Parti Meclisi üyeliğinden annesi Türk Tabipler Birliği eski Başkanı Füsun Sayek ile olan ilişkisine kadar birçok konuyu masaya yatırdık. Böke, 11 yaşındayken kardeşi ile 'gazetecilik oyunu' oynadıklarını, hazırladıkları gazeteye ekonomi yazılarını yazdığını paylaşıyor. Kendisini ekonomi alanına yönle

İran, Sıtkı Ayan’dan sorulur

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve oğlu Bilal Erdoğan arasında geçtiği iddia edilen ikinci telefon görüşmesinde adı geçen işadamı Sıtkı Ayan, özellikle AKP döneminde parlayan isimlerin başında geliyor. WikiLeaks belgelerinde de adı geçen Sıtkı Ayan’ın ismi İran ile yapılan ticari anlaşmalar ve yüksek devlet teşvikleriyle anılıyor.   Sivas’ın Gölova beldesinde doğup büyüyen Sıtkı Ayan, İstanbul İmam Hatip Lisesi ve Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’ni bitirdi. Mesleğini icra yerine petrol işine girdi. Ayan’ın, İran ve Sudan’da petrol ve doğalgaz sahalarıyla ilgili yatırımları bulunuyor. WikiLeaks belgelerine göre ABD Ankara Büyükelçiliği’nden gönderilen kripto, Başbakan Erdoğan’ın İran’daki etkinliğini ve ilişkisini ortaya koyuyordu. ABD elçiliğinin belgesinde, 22 Şubat’ta Türk gazetelerinde İran ile Türkiye arasında müşterek bir yatırım projesi imzalandığı ve buna göre kurulacak olan yeni bir doğalgaz boru hattının, İran gazını Türkiye üzerinden Avrupa’ya taşıyacağı belirtiliy

Panama Belgeleri: Hayyam Bey'in cenneti

Panama belgelerine göre Hayyam Garipoğlu, Sümerbank’a el konulmadan önce Niue’de bir şirket kurdu. Yaptığı açıklamada “Niue’nun adını bile duymadım” dedi. Panama belgelerinde, Türkiye tarihinin en büyük banka batırma olayına imzasını atan Hayyam Garipoğlu’nun da dört off-shore şirketi ile yer aldığı ortaya çıktı. Belgelere göre Garipoğlu’nun, Sümerbank davasında adı geçen Olsten Marketing Co Ltd’nin yanı sıra üç ayrı off-shore şirketi daha var. Bu şirketlerden biri Olsten Marketing’in kapatılmasından hemen sonra kurulan Niue merkezli Unitrade International Ltd olsa da Garipoğlu, Niue’nun neresi olduğunu dahi bilmediğini ifade ederek bu şirketin kendisine ait olduğunu yalanladı. Olsten, Mossfon müşterisi Sümerbank ile ilgili dava dosyasına göre Garipoğlu, Sümerbank’a el konulmadan bir gün önce, kendisine ait olan Romania International Bank’a 8 milyon dolar transfer etti, buradan da yine kendi paravan şirketi Olsten Marketing’in hesabına aktardı. Panama belgelerine göre

#ParadisePapers: Off-shore biraderler

Berat ve Serhat Albayrak’ın Çalık Holding’de yönetici olduğu dönemde holdinge bağlı çok sayıda off-shore şirketi kurulmuş. Serhat Albayrak bu şirketlerden birinin bizzat direktörü. Dünyanın dört bir yanından çok sayıda politikacı ve iş insanının off-shore bağlantılarını ortaya çıkaran Paradise Papers’ta Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın damadı Enerji Bakanı Berat Albayrak’ın ağabeyi Serhat Albayrak’ın da ismi geçiyor. Serhat Albayrak, belgelere göre Malta’da bir off-shore şirketle bağlantılı görünüyor. Frocks International Trading Ltd adlı şirkette Albayrak’ın yanı sıra Çalık Holding çalışanları Mehmet Gökdemir, Murat Tarı ve Şafak Karaaslan şirket yetkilileri arasında bulunuyor. Murat Tarı 2000-2005 yılları arasında Çalık Holding’de genel müdür olarak görev yaptı. Mehmet Gökdemir Çalık Holding’e bağlı GAP Tekstil yönetim kurulu üyesi, Şafak Karaaslan Çalık Holding’in dış ilişkiler sorumlusu. Serhat Albayrak da söz konusu dönemde Çalık Holding genel müdürlüğünü yürütüyordu.