Ana içeriğe atla

Piyasa Notları: Merkez bildiğini yapacak


Merkez, kurul kararına uyacak mı?

Bu hafta gözler Merkez Bankası’nın faiz kararında olacak. Merkez Bankası Para Politikası Kurulu (PPK) çarşamba günü toplanıyor. Piyasa uzmanları ve analistler, seçimler öncesi büyümeyi hızlandırma baskısının arttığı bir dönemde siyasi nedenlerden dolayı Merkez’in faizleri artırmayacağını öngörüyor. Ancak kur, enflasyon ve piyasa faizlerine bakıldığında tablo hiç de parlak değil. Merkez’in PPK toplantı metinlerinde her zaman dillendirdiği ‘getiri eğrisi yatay tutmak’ ifadesi de çoktan geçerliliğini yitirdi.





Merkez Bankası geçen ay politika faizini 7.5’te sabit bıraktığı PPK kararında “Enflasyon beklentileri, fiyatlama davranışları ve enflasyonu etkileyen diğer unsurlar yakından izlenecek ve enflasyon görünümünde belirgin bir iyileşme sağlanana kadar getiri eğrisini yataya yakın tutmak suretiyle para politikasındaki temkinli duruş sürdürülecektir” ifadesini kullanmıştı. Bu ifadeye göre mevcut enflasyon görünümü de getiri eğrisi de Merkez’in faizi artırmasını gerektiriyor.


Getiri eğrisi nedir?

Getiri eğrisi, borçlanma araçlarının faiz oranları ile vadeleri arasındaki ilişkiyi gösteren eğriye deniyor. Beş yıllık tahvile göre hesaplanan bu eğrinin yatay olması ise uzun vadeli borçlanma araçlarının faiziyle kısa vadeli borçlanma araçlarının faizinin eşit veya birbirine yakın olması anlamına geliyor. Merkez Bankası’nın bir hafta vadeli repo faizi 7.5 iken 5 yıllık tahvil faizi 9.37’ye ulaştı. Bu da getiri eğrisinin yataylığının kalmadığını gösteriyor.

Merkez Bankası’nın enflasyonu ve enflasyon beklentilerini etkilemekte kullanabildiği faizler kısa vadeli faizler. Yani Merkez’in uzun vadeli borçlanma aracı yok. Bu nedenle Merkez, faiz kararı verirken piyasada oluşan uzun vadeli faizlere bakarak yani getiri eğrisindeki gidişi izleyerek kısa vadeli faizleri artırarak ya da düşürerek uzun vadeli faizlere ve dolayısıyla enflasyona etki yapma şansına sahip.



Enflasyon beklentisi arttı

Merkez Bankası’nın Nisan ayı beklenti anketinde, yıl sonu TÜFE beklentisi bir önceki anketteki yüzde 6.98’den yüzde 7.29’a yükseldi. 2015 yıl sonu döviz kuru beklentisi ise bir önceki anket döneminde 2.61 TL iken, bu anket döneminde 2.70 TL’ye yükseldi. 12 ay sonrası için beklenti de 2.76’ya çıktı. Diğer yandan TL’deki değer kaybının devam etmesi halinde Merkez’in ana görevi olan fiyat istikrarına ilişkin riskler daha da belirginleşebilir. Merkez, enflasyon tahminini yukarı revize etmek zorunda kalabilir.



Cephanesi yok

Merkez’in faizleri artırmak yerine likidite adımları ile sıkılaştırma yaparak TL’deki değer kaybını sınırlamayı tercih etmesi bekleniyor. Bunun etkili olup olmayacağı ise belirsiz. Ocak 2014’te Merkez, faizleri yüzde 4.5’ten yüzde 10’a çıkarmadan önce kurun ateşini düşürmek için her yolu denemiş ancak başarılı olamamıştı. Faiz artışıyla birlikte kurdaki yükseliş yerini düşüşe bırakmıştı. Merkez o dönemde günlük dolar satışını 10 kat artırmıştı. Ancak bankanın net döviz rezervi yeniden 35 milyar dolar seviyesine geriledi. Yani düşük rezervler nedeniyle agresif döviz satışı da bir seçenek olamayacak. ABD Merkez Bankası’nın (Fed) bu yıl içinde faizleri artıracağı da düşünülürse doların küresel değer kazancı devam edecek. Bu da dolar/TL kurunda yeni rekorların gelebileceğini gösteriyor.


Dolarda rekor haftası

TL, yılbaşından beri dolar karşısında yüzde 13’e yakın değer kaybı ile yolsuzluk sorunlarıyla uğraşan Brezilya’nın para birimi realin ardından en çok değer kaybeden ikinci para birimi konumunda. TL ile en çok karşılaştırılan para birimlerinin başında yer alan Güney Afrika randı ise aynı dönemde sadece yüzde 5 civarında değer kaybetti. Geçen hafta 2.7305’e kadar yükselerek tarihi zirveyi test eden dolar/TL haftayı 2.6950’den tamamladı.


ABD izlenecek

Geçen hafta Fed yetkililerin faiz artırımının zamanlaması konusunda farklı görüşler ortaya koyması, ABD’de zayıf verilerin geçici mi yoksa uzun süreli bir durgunluğa mı işaret ettiği konusunda oluşan görüş ayrılığına işaret etti. Bu nedenle ABD’de veriler her zamankinden daha çok önem taşıyor. Bu haftada ülkede enflasyon, tüketici güveni, ikinci el konut satışları, işsizlik maaş başvuruları, imalat, yeni konut satışları ve dayanıklı mal siparişleri verileri takip edilecek.

Türkiye’de ise tüketici güven endeksi, reel kesim güveni, merkezi yönetim borç stoku ve kapasite kullanımı verileri gelecek. Geçen hafta IMF ve Dünya Bankası Türkiye için büyüme tahminini aşağı çekti. Bu hafta özellikle kapasite kullanımı büyümenin geleceğine dair işaret verecek. Diğer yandan bilanço dönemi başlıyor. Bu hafta Türk Telekom ve Akbank ilk çeyrek bilançolarını açıklayacak. Kurdaki artışların şirket bilançolarına da olumsuz yansıması bekleniyor.







Yorumlar

Bu blogdaki popüler yayınlar

IMF Karşıtı Annenin IMF Uzmanı Kızı

Cumhuriyet Halk Partisi Parti Meclisi üyeliğine seçilen Bilkent Üniversitesi Ekonomi Bölümü Başkanı ve IMF eski ekonomisti Doç. Dr. Selin Sayek Böke , üniversitede iktisat eğitimi alma kararının hayatının en güzel hatası olduğunu söylüyor. Anne Selin Sayek Böke ile ekonomist Selin Sayek Böke arasındaki dengeyi annesinden ilham alarak koruduğunu vurgulayan Böke, "CHP'de herkesin daha mutlu, refah içinde yaşayabileceği ekonomik ortamı sağlayacak politikalar üretilmesine katkıda bulunarak bunları somutlaştırmaya katkıda bulunacağım" diyor. Dünya Bankası ve IMF kariyerine sahip, güleryüzlü ve sıkı bir makro iktisatçı olarak bilinen Selin Sayek Böke ile CHP Parti Meclisi üyeliğinden annesi Türk Tabipler Birliği eski Başkanı Füsun Sayek ile olan ilişkisine kadar birçok konuyu masaya yatırdık. Böke, 11 yaşındayken kardeşi ile 'gazetecilik oyunu' oynadıklarını, hazırladıkları gazeteye ekonomi yazılarını yazdığını paylaşıyor. Kendisini ekonomi alanına yönle

İran, Sıtkı Ayan’dan sorulur

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve oğlu Bilal Erdoğan arasında geçtiği iddia edilen ikinci telefon görüşmesinde adı geçen işadamı Sıtkı Ayan, özellikle AKP döneminde parlayan isimlerin başında geliyor. WikiLeaks belgelerinde de adı geçen Sıtkı Ayan’ın ismi İran ile yapılan ticari anlaşmalar ve yüksek devlet teşvikleriyle anılıyor.   Sivas’ın Gölova beldesinde doğup büyüyen Sıtkı Ayan, İstanbul İmam Hatip Lisesi ve Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’ni bitirdi. Mesleğini icra yerine petrol işine girdi. Ayan’ın, İran ve Sudan’da petrol ve doğalgaz sahalarıyla ilgili yatırımları bulunuyor. WikiLeaks belgelerine göre ABD Ankara Büyükelçiliği’nden gönderilen kripto, Başbakan Erdoğan’ın İran’daki etkinliğini ve ilişkisini ortaya koyuyordu. ABD elçiliğinin belgesinde, 22 Şubat’ta Türk gazetelerinde İran ile Türkiye arasında müşterek bir yatırım projesi imzalandığı ve buna göre kurulacak olan yeni bir doğalgaz boru hattının, İran gazını Türkiye üzerinden Avrupa’ya taşıyacağı belirtiliy

Panama Belgeleri: Hayyam Bey'in cenneti

Panama belgelerine göre Hayyam Garipoğlu, Sümerbank’a el konulmadan önce Niue’de bir şirket kurdu. Yaptığı açıklamada “Niue’nun adını bile duymadım” dedi. Panama belgelerinde, Türkiye tarihinin en büyük banka batırma olayına imzasını atan Hayyam Garipoğlu’nun da dört off-shore şirketi ile yer aldığı ortaya çıktı. Belgelere göre Garipoğlu’nun, Sümerbank davasında adı geçen Olsten Marketing Co Ltd’nin yanı sıra üç ayrı off-shore şirketi daha var. Bu şirketlerden biri Olsten Marketing’in kapatılmasından hemen sonra kurulan Niue merkezli Unitrade International Ltd olsa da Garipoğlu, Niue’nun neresi olduğunu dahi bilmediğini ifade ederek bu şirketin kendisine ait olduğunu yalanladı. Olsten, Mossfon müşterisi Sümerbank ile ilgili dava dosyasına göre Garipoğlu, Sümerbank’a el konulmadan bir gün önce, kendisine ait olan Romania International Bank’a 8 milyon dolar transfer etti, buradan da yine kendi paravan şirketi Olsten Marketing’in hesabına aktardı. Panama belgelerine göre

#ParadisePapers: Off-shore biraderler

Berat ve Serhat Albayrak’ın Çalık Holding’de yönetici olduğu dönemde holdinge bağlı çok sayıda off-shore şirketi kurulmuş. Serhat Albayrak bu şirketlerden birinin bizzat direktörü. Dünyanın dört bir yanından çok sayıda politikacı ve iş insanının off-shore bağlantılarını ortaya çıkaran Paradise Papers’ta Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın damadı Enerji Bakanı Berat Albayrak’ın ağabeyi Serhat Albayrak’ın da ismi geçiyor. Serhat Albayrak, belgelere göre Malta’da bir off-shore şirketle bağlantılı görünüyor. Frocks International Trading Ltd adlı şirkette Albayrak’ın yanı sıra Çalık Holding çalışanları Mehmet Gökdemir, Murat Tarı ve Şafak Karaaslan şirket yetkilileri arasında bulunuyor. Murat Tarı 2000-2005 yılları arasında Çalık Holding’de genel müdür olarak görev yaptı. Mehmet Gökdemir Çalık Holding’e bağlı GAP Tekstil yönetim kurulu üyesi, Şafak Karaaslan Çalık Holding’in dış ilişkiler sorumlusu. Serhat Albayrak da söz konusu dönemde Çalık Holding genel müdürlüğünü yürütüyordu.