Ana içeriğe atla

Milli gelir düşüyor G-20 hayal olabilir

Türkiye’nin milli geliri TL bazında artarken dolar bazında eriyor. Bu da geçen yıl dünyanın en büyük 20 ekonomisi arasında 18. sıraya gerileyen Türkiye’nin daha alt basamaklara düşmesine yol açabilir. Türkiye, gelecek yıl G-20’de yer alma hakkını bile elde edemeyebilir.



AKP’nin Türkiye’yi 2023’te dünyanın en büyük 10 ekonomisi arasına sokma hayali devam ederken kurdaki yüksek ateş milli geliri ve hanehalklarını vuruyor.

Geçen yıl gayrisafi yurtiçi hasılanın (GSYH) 800.1 milyar dolara düşmesiyle kişi başı milli gelir 10 bin 404 dolara gerilerken vatandaş 418 dolar fakirleşmişti. Bu yıl ise ilk çeyrek verilerine göre kişi başı milli gelir 10 bin 227 dolara geriliyor. Yani vatandaş 177 dolar daha fakirleşti.

Hedef de şaştı
Hükümet, 2015-2017 Orta Vadeli Plan’da kişi başı GSYH’yi 2015 için 10 bin 936 dolar olarak hesaplamıştı. Bu hesaplamada kullanılan dolar kuru ise 2.2882 TL idi. Ancak kur hükümetin hedeflediğinden oldukça yukarıda. Dolar dün de 2.9435 lira ile rekor kırarken bu rakamla hesaplandığında 2015 için belirlenen 10 bin 936 dolarlık kişi başına milli gelir hedefi de 8 bin 511 dolara geriliyor. Yani sadece kur farkından hedef 2 bin 425 dolar şaşıyor.

G20 riske girecek
Diğer yandan milli gelir TL bazında artarken dolar bazında eriyor. TÜİK’in açıkladığı verilere göre ilk çeyrekte milli gelir 443 milyar 189 milyon TL olarak hesaplandı. Dolar bazında milli gelir ise 180 milyar 506 milyon dolar oldu.

Bu da geçen yıl dünyanın en büyük 20 ekonomisi arasında 18. sıraya gerileyen Türkiye’nin daha alt basamaklara düşmesine yol açabilir. Hatta bu yıl G20 toplantılarına ev sahipliği yapan Türkiye, gelecek yıl G20’de yer alma hakkını elde edemeyebilir.



Büyüme düşecek
İlk çeyrek verileriyle hesaplandığında Türkiye’nin yıllık GSYH’si 1 trilyon 781 milyar 716 milyon TL. Dolar bazında ise 794.6 milyar dolar. Türkiye geçen yıl 800.107 milyar dolarla 17. sırayı Hollanda’ya kaptırmıştı. Hollanda geçen yıl 800 milyar 170 milyon dolarlık GSYH ile Türkiye’yi geçmişti.

İstihdam yaratmayan, borç ve dış açıkları büyüten sıcak paraya dayalı büyüme modeli, iç ve dış faktörlerin etkisiyle giderek işlemez hale gelince, Türkiye ekonomisi irtifa kaybetmeye başladı. Büyümenin bu yıl zayıf kalması beklenirken Türkiye 794.6 milyar doları da yakalayamayabilir. En büyük 20 ekonomi arasında 2014 verilerine göre, 19. sırada 746.25 milyar dolarla Suudi Arabistan, 20. sırada 685.43 milyar dolarla İsviçre yer alıyor.

Geçen yıl dolar kuru ortalama 2.1 TL idi. Eğer kur aynı seviyelerde kalsaydı Türkiye GSYH’si ilk çeyrek için 211 milyar dolar alacaktı. Bu da Türkiye’nin yıllık GSYH’sini 825 milyar dolara çıkaracaktı. Bu da Türkiye’yi tekrar 17. sıraya çıkarabilirdi.

Talihsiz bir durum
Bir yandan güvenlik sorunları bir yandan erken seçim tartışmalarının G20 açısından büyük bir talihsizlik olduğunu belirten Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM) Başkanı Prof. Dr. Seyfettin Gürsel, normal koşullarda muazzam bir propagandası yapılacak zirvenin bugün gündemde bile yer almadığına dikkat çekti.

15-16 Kasım’da Antalya’da yapılacak G20 Zirvesi’ne iptal olmadığı sürece liderlerin katılacağını düşündüğünü söyleyen Gürsel, ancak böylesi bir gündem ve ortamın ne yazık ki ne G20 açısından ne de hükümet açısından olumlu olmadığını, hatta zirvenin neredeyse unutulduğunu dile getirdi.






Yorumlar

Bu blogdaki popüler yayınlar

IMF Karşıtı Annenin IMF Uzmanı Kızı

Cumhuriyet Halk Partisi Parti Meclisi üyeliğine seçilen Bilkent Üniversitesi Ekonomi Bölümü Başkanı ve IMF eski ekonomisti Doç. Dr. Selin Sayek Böke , üniversitede iktisat eğitimi alma kararının hayatının en güzel hatası olduğunu söylüyor. Anne Selin Sayek Böke ile ekonomist Selin Sayek Böke arasındaki dengeyi annesinden ilham alarak koruduğunu vurgulayan Böke, "CHP'de herkesin daha mutlu, refah içinde yaşayabileceği ekonomik ortamı sağlayacak politikalar üretilmesine katkıda bulunarak bunları somutlaştırmaya katkıda bulunacağım" diyor. Dünya Bankası ve IMF kariyerine sahip, güleryüzlü ve sıkı bir makro iktisatçı olarak bilinen Selin Sayek Böke ile CHP Parti Meclisi üyeliğinden annesi Türk Tabipler Birliği eski Başkanı Füsun Sayek ile olan ilişkisine kadar birçok konuyu masaya yatırdık. Böke, 11 yaşındayken kardeşi ile 'gazetecilik oyunu' oynadıklarını, hazırladıkları gazeteye ekonomi yazılarını yazdığını paylaşıyor. Kendisini ekonomi alanına yönle

İran, Sıtkı Ayan’dan sorulur

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve oğlu Bilal Erdoğan arasında geçtiği iddia edilen ikinci telefon görüşmesinde adı geçen işadamı Sıtkı Ayan, özellikle AKP döneminde parlayan isimlerin başında geliyor. WikiLeaks belgelerinde de adı geçen Sıtkı Ayan’ın ismi İran ile yapılan ticari anlaşmalar ve yüksek devlet teşvikleriyle anılıyor.   Sivas’ın Gölova beldesinde doğup büyüyen Sıtkı Ayan, İstanbul İmam Hatip Lisesi ve Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’ni bitirdi. Mesleğini icra yerine petrol işine girdi. Ayan’ın, İran ve Sudan’da petrol ve doğalgaz sahalarıyla ilgili yatırımları bulunuyor. WikiLeaks belgelerine göre ABD Ankara Büyükelçiliği’nden gönderilen kripto, Başbakan Erdoğan’ın İran’daki etkinliğini ve ilişkisini ortaya koyuyordu. ABD elçiliğinin belgesinde, 22 Şubat’ta Türk gazetelerinde İran ile Türkiye arasında müşterek bir yatırım projesi imzalandığı ve buna göre kurulacak olan yeni bir doğalgaz boru hattının, İran gazını Türkiye üzerinden Avrupa’ya taşıyacağı belirtiliy

Panama Belgeleri: Hayyam Bey'in cenneti

Panama belgelerine göre Hayyam Garipoğlu, Sümerbank’a el konulmadan önce Niue’de bir şirket kurdu. Yaptığı açıklamada “Niue’nun adını bile duymadım” dedi. Panama belgelerinde, Türkiye tarihinin en büyük banka batırma olayına imzasını atan Hayyam Garipoğlu’nun da dört off-shore şirketi ile yer aldığı ortaya çıktı. Belgelere göre Garipoğlu’nun, Sümerbank davasında adı geçen Olsten Marketing Co Ltd’nin yanı sıra üç ayrı off-shore şirketi daha var. Bu şirketlerden biri Olsten Marketing’in kapatılmasından hemen sonra kurulan Niue merkezli Unitrade International Ltd olsa da Garipoğlu, Niue’nun neresi olduğunu dahi bilmediğini ifade ederek bu şirketin kendisine ait olduğunu yalanladı. Olsten, Mossfon müşterisi Sümerbank ile ilgili dava dosyasına göre Garipoğlu, Sümerbank’a el konulmadan bir gün önce, kendisine ait olan Romania International Bank’a 8 milyon dolar transfer etti, buradan da yine kendi paravan şirketi Olsten Marketing’in hesabına aktardı. Panama belgelerine göre

#ParadisePapers: Off-shore biraderler

Berat ve Serhat Albayrak’ın Çalık Holding’de yönetici olduğu dönemde holdinge bağlı çok sayıda off-shore şirketi kurulmuş. Serhat Albayrak bu şirketlerden birinin bizzat direktörü. Dünyanın dört bir yanından çok sayıda politikacı ve iş insanının off-shore bağlantılarını ortaya çıkaran Paradise Papers’ta Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın damadı Enerji Bakanı Berat Albayrak’ın ağabeyi Serhat Albayrak’ın da ismi geçiyor. Serhat Albayrak, belgelere göre Malta’da bir off-shore şirketle bağlantılı görünüyor. Frocks International Trading Ltd adlı şirkette Albayrak’ın yanı sıra Çalık Holding çalışanları Mehmet Gökdemir, Murat Tarı ve Şafak Karaaslan şirket yetkilileri arasında bulunuyor. Murat Tarı 2000-2005 yılları arasında Çalık Holding’de genel müdür olarak görev yaptı. Mehmet Gökdemir Çalık Holding’e bağlı GAP Tekstil yönetim kurulu üyesi, Şafak Karaaslan Çalık Holding’in dış ilişkiler sorumlusu. Serhat Albayrak da söz konusu dönemde Çalık Holding genel müdürlüğünü yürütüyordu.