Ana içeriğe atla

Piyasa Notları: Fırtına öncesi sessizlik


Piyasalar kötü başlayan 2014’ü iyi bir şekilde kapatmaya hazırlansa da büyüme, jeopolitik riskler, ABD Merkez Bankası’ndan gelecek faiz artışı nedeniyle 2015 “Kusursuz Fırtına” ihtimalinin gerçekleşebileceği bir yıl olabilir. ABD ekonomisi hızlı toparlanma sürecine devam etse de dünyanın geri kalanı için durum hiç de öyle değil. Küresel ekonomide Çin, Avrupa ve Japonya’da ivme kaybı sürüyor. Üstelik faizlerin yükselmesiyle birlikte gelişen ekonomiler için işler daha da zorlaşacak. Diğer yandan Suudi Arabistan’dan gelen demeçler petrol fiyatlarındaki düşük seyrin 2015’te de devam edeceğini teyit ediyor. Bu da deflasyonist gidişatın derinleşme ihtimalini artırıyor. Durgunluğu aşmak için Avrupa, Japonya ve Çin merkez bankaları 2015’te parasal genişlemeye devam edecek, ancak bunun ne kadar sürdürülebilir olacağı belirsiz. Avrupa’da yavaşlamanının sürmesi ise Türkiye’nin ihracat ve turizm gelirlerine olumsuz yansıyabilir.

Fed adım adım yaklaşıyor

Piyasalar Noel ve yeni yıl tatilleri nedeniyle geçen haftayı sakin geçirirken, ABD’de açıklanan yüksek büyüme verisi haftanın en önemli gündem maddesiydi. ABD’de üçüncü çeyrek büyüme rakamı yüzde 3.9’dan yüzde 5’e revize edildi. Böylece ekonomi çeyreklik bazda son 11 yılın en yüksek büyümesine işaret etti. Veri sonrası dolar güçlenmeye devam etti. Dolar endeksi 90’ın üzerine çıkarak Mart 2006’dan bu yana en yüksek seviyesine ulaştı. Büyümedeki olumlu değişim ABD Merkez Bankası’nın (Fed) faiz artırma konusunda elini kuvvetlendiriyor.

Japonya’dan ise zayıf veriler gelmeye devam etti. Ülkede kasım ayı yıllık tüketici enflasyonu yüzde 2.9’dan 2.4’e gerilerken, zayıf seyreden petrol fiyatlarının enflasyon üzerinde etkili olduğu görülüyor. Japonya’da sanayi üretimi de kasımda yüzde 0.8 artış beklentisinin aksine yüzde 0.6 oranında geriledi. Abenomics’in önemli bir bileşeni olan reel maaş artışları da yıllık bazda yüzde 4.3 gerileyerek 2009’dan bu yana en sert düşüşünü yaşadı.

Buna ek olarak petrol fiyatlarındaki son durum ve Rusya’daki gelişmeler haftanın gündemini meşgul etmeye devam etti. Rusya ekonomisindeki durum ciddiyetini korumakla beraber Rus Merkez Bankası’nın aldığı önlemlerle ruble dolara karşı geçen hafta hafif toparlandı. Rubledeki bu toparlanmayla birlikte gelişmekte olan piyasalar da daha iyi bir hafta yaşadı. Ancak Rusya ile Ukrayna arasında gerilim yine artıyor. Diğer yandan Irak Şam İslam Devleti (IŞİD) ile ilgili jeopolitik riskler de sürüyor. Türkiye ise cari açık üzerinde yarattığı pozitif etki nedeniyle düşen petrol fiyatından yararlanan ülkeler arasında yer alsa da büyümenin seyri ve enflasyon endişe yaratıyor.
Geçen hafta Avro/dolar paritesi 1.2180 civarında seyrederken; dolar/yen paritesi 120.40 dolaylarına yükseldi. Brent petrol 59.52 dolar; ABD hafif ham petrolünün varili ise 54.73 dolara geriledi. Altının onsu 1195 dolar civarından işlem gördü.

Komşuda seçim var

Yunanistan’da ise Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ikinci turu yapıldı ve bundan da bir sonuç çıkmadı. Eğer cumhurbaşkanı 29 Aralık’taki sonuncu turda da seçilemezse ocak sonu ya da şubatın ilk haftasında ülkede erken genel seçim yapılacak. Samaras başarılı olamazsa Yunanistan’ın borcunu müzakere edecek olan parti Syriza genel seçimleri kazanıp kısa vadeli bir çalkantı yaratabilir. Syriza, borçları ve kemer sıkma tedbirlerini kabul etmediğini açıklamıştı.

Ruble düştü, TL düşemedi

Türkiye piyasalarında da düşük hacimli sakin bir seyir vardı. Yatırım araçlarından borsa yatırımcısına kazandırırken, Avro haftayı kayıpla kapatırken, dolar ve altın sınırlı yükseldi. Rublede dolara karşı toparlanmaya rağmen Türk Lirası dolara karşı 2.30’un altına inmedi. 19 Aralık’tan bu yana ruble dolar karşısında yüzde 17.7 yükseldi. Dolar/TL pozitif seyrini korudu. Bu hafta Avro’nun satış fiyatı yüzde 0.70’lik düşüşle 2.8230 liraya gerilerken, dolar yüzde 0.04’lük artışla 2.3200 liraya çıktı. 24 ayar altın ise 89.25 liradan 88.95 liraya indi.

Borsa İstanbul’da (BIST) işlem gören hisse senetleri haftalık bazda ortalama yüzde 1.64 yükseldi. BIST 100 endeksi 84 bin 947 puana çıktı. Türkiye’de imalat sanayi kapasite kullanım oranı aralıkta da fazla değişmedi ve sanayideki düşük büyüme sürecinin devam ettiğine işaret etti. Reel kesim güven endeksinde ise son iki yılın en düşük değeri görüldü. Merkez Bankası faizlerde beklendiği gibi bir değişiklik yapmadı.

Haftaya 1 Ocak’ta yeni yıl nedeniyle piyasalar tatil olacak. 30 Aralık Salı tüketici güven endeksi, 31 Aralık’ta ise kasım ayı dış ticaret verileri açıklanacak. Küresel piyasalarda Rusya ve petrol fiyatları yine en önemli gündem maddeleri arasında. Dolar/TL’nin 2.30-2.35 dar bandında hareket etmesi bekleniyor.







Yorumlar

Bu blogdaki popüler yayınlar

IMF Karşıtı Annenin IMF Uzmanı Kızı

Cumhuriyet Halk Partisi Parti Meclisi üyeliğine seçilen Bilkent Üniversitesi Ekonomi Bölümü Başkanı ve IMF eski ekonomisti Doç. Dr. Selin Sayek Böke , üniversitede iktisat eğitimi alma kararının hayatının en güzel hatası olduğunu söylüyor. Anne Selin Sayek Böke ile ekonomist Selin Sayek Böke arasındaki dengeyi annesinden ilham alarak koruduğunu vurgulayan Böke, "CHP'de herkesin daha mutlu, refah içinde yaşayabileceği ekonomik ortamı sağlayacak politikalar üretilmesine katkıda bulunarak bunları somutlaştırmaya katkıda bulunacağım" diyor. Dünya Bankası ve IMF kariyerine sahip, güleryüzlü ve sıkı bir makro iktisatçı olarak bilinen Selin Sayek Böke ile CHP Parti Meclisi üyeliğinden annesi Türk Tabipler Birliği eski Başkanı Füsun Sayek ile olan ilişkisine kadar birçok konuyu masaya yatırdık. Böke, 11 yaşındayken kardeşi ile 'gazetecilik oyunu' oynadıklarını, hazırladıkları gazeteye ekonomi yazılarını yazdığını paylaşıyor. Kendisini ekonomi alanına yönle

İran, Sıtkı Ayan’dan sorulur

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve oğlu Bilal Erdoğan arasında geçtiği iddia edilen ikinci telefon görüşmesinde adı geçen işadamı Sıtkı Ayan, özellikle AKP döneminde parlayan isimlerin başında geliyor. WikiLeaks belgelerinde de adı geçen Sıtkı Ayan’ın ismi İran ile yapılan ticari anlaşmalar ve yüksek devlet teşvikleriyle anılıyor.   Sivas’ın Gölova beldesinde doğup büyüyen Sıtkı Ayan, İstanbul İmam Hatip Lisesi ve Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’ni bitirdi. Mesleğini icra yerine petrol işine girdi. Ayan’ın, İran ve Sudan’da petrol ve doğalgaz sahalarıyla ilgili yatırımları bulunuyor. WikiLeaks belgelerine göre ABD Ankara Büyükelçiliği’nden gönderilen kripto, Başbakan Erdoğan’ın İran’daki etkinliğini ve ilişkisini ortaya koyuyordu. ABD elçiliğinin belgesinde, 22 Şubat’ta Türk gazetelerinde İran ile Türkiye arasında müşterek bir yatırım projesi imzalandığı ve buna göre kurulacak olan yeni bir doğalgaz boru hattının, İran gazını Türkiye üzerinden Avrupa’ya taşıyacağı belirtiliy

Panama Belgeleri: Hayyam Bey'in cenneti

Panama belgelerine göre Hayyam Garipoğlu, Sümerbank’a el konulmadan önce Niue’de bir şirket kurdu. Yaptığı açıklamada “Niue’nun adını bile duymadım” dedi. Panama belgelerinde, Türkiye tarihinin en büyük banka batırma olayına imzasını atan Hayyam Garipoğlu’nun da dört off-shore şirketi ile yer aldığı ortaya çıktı. Belgelere göre Garipoğlu’nun, Sümerbank davasında adı geçen Olsten Marketing Co Ltd’nin yanı sıra üç ayrı off-shore şirketi daha var. Bu şirketlerden biri Olsten Marketing’in kapatılmasından hemen sonra kurulan Niue merkezli Unitrade International Ltd olsa da Garipoğlu, Niue’nun neresi olduğunu dahi bilmediğini ifade ederek bu şirketin kendisine ait olduğunu yalanladı. Olsten, Mossfon müşterisi Sümerbank ile ilgili dava dosyasına göre Garipoğlu, Sümerbank’a el konulmadan bir gün önce, kendisine ait olan Romania International Bank’a 8 milyon dolar transfer etti, buradan da yine kendi paravan şirketi Olsten Marketing’in hesabına aktardı. Panama belgelerine göre

#ParadisePapers: Off-shore biraderler

Berat ve Serhat Albayrak’ın Çalık Holding’de yönetici olduğu dönemde holdinge bağlı çok sayıda off-shore şirketi kurulmuş. Serhat Albayrak bu şirketlerden birinin bizzat direktörü. Dünyanın dört bir yanından çok sayıda politikacı ve iş insanının off-shore bağlantılarını ortaya çıkaran Paradise Papers’ta Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın damadı Enerji Bakanı Berat Albayrak’ın ağabeyi Serhat Albayrak’ın da ismi geçiyor. Serhat Albayrak, belgelere göre Malta’da bir off-shore şirketle bağlantılı görünüyor. Frocks International Trading Ltd adlı şirkette Albayrak’ın yanı sıra Çalık Holding çalışanları Mehmet Gökdemir, Murat Tarı ve Şafak Karaaslan şirket yetkilileri arasında bulunuyor. Murat Tarı 2000-2005 yılları arasında Çalık Holding’de genel müdür olarak görev yaptı. Mehmet Gökdemir Çalık Holding’e bağlı GAP Tekstil yönetim kurulu üyesi, Şafak Karaaslan Çalık Holding’in dış ilişkiler sorumlusu. Serhat Albayrak da söz konusu dönemde Çalık Holding genel müdürlüğünü yürütüyordu.