Ana içeriğe atla

Piyasalar vaat değil icraat bekliyor

Piyasalar yeni yönetimden gelen açıklamalarla tatmin olmuyor, doların yükselişi sürüyor. Ekonominin ‘patronu’ Berat Albayrak’ın ‘Merkez Bankası bağımsız’ sözü de etkili olmadı.
  • Erdoğan’ın ‘faiz düşecek’ açıklamasıyla yükselişini hızlandıran dolar/TL’nin ateşini Berat Albayrak’ın ‘Merkez Bankası bağımsız’ vurgusu da düşüremedi. Kur 4.79’un altına gerilese de kısa sürede 4.88’e geri döndü.

  • Belirsizlik vurgusu yapan uluslararası kuruluşlar ve yatırımcılar bundan sona TCMB’nin 24 Temmuz’daki faiz toplantısına ve ekonomi yönetiminin adımlarına odaklandı. Bugünkü Fitch kararı da piyasalar için test olacak.



Yeni sistemin devreye girmesiyle birlikte Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın gücü tek elde topladığı endişeleri piyasaların gündeminden düşmüyor. Önceki akşam Erdoğan’ın “Dolar ve faizin düştüğünü göreceksiniz. Bu kadar emin konuşuyorum” sözlerinin ardından, kabine açıklandığından beri yükselişi hız kesmeyen dolar/TL 18 kuruş birden fırladı. Kur önceki gece 4.9767 ile tarihinin en yüksek seviyesini gördü. Bundan önceki zirve 23 Mayıs’ta gerçekleşen 4.9290’dı. O dönemde de Erdoğan Londra’da yatırımcılara faizle ilgili söylemlerde bulunmuştu. Piyasalarda Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak döneminde ekonomi politikalarının nasıl şekilleneceğine belirsizlik ve Merkez Bankası’nın bağımsızlığına ilişkin endişeler hâkimken, hem ticaret savaşı kaynaklı küresel satış baskısı ve hem de Erdoğan’ın TCMB’ye düşük faiz çağrısı olarak algılanan açıklamaları kayıpların ağırlaşmasına neden oldu.


Yüksek belirsizlik
Asya piyasaları açıkken gerçekleşen zirvenin ardından dolar/TL, yurtiçinde güne 4.90’nın hemen altında başladıktan sonra 4.84’lü seviyelere geldi. Kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s de hazırladığı raporda, Merkez Bankası’nın bağımsızlığına dönük endişeler ve politika belirsizliğine dikkat çekerken, eleştirilerin odağındaki Berat Albayrak’tan piyasaları sakinleştirmek adına açıklamalar geldi. Albayrak’ın Merkez’in bağımsızlığına vurgu yaptığı sözleri kuru ancak 5-6 kuruş düşürebildi. Açıklama öncesi 4.84’te olan kur 4.79’un altına inse de yönünü tekrar yukarı çevirdi ve 4.8795’i geçti. Kurun kabine açıklanmadan önceki 4.58’li seviyelere geri dönmesi ise artık zor görünüyor. Analistlere göre yatırımcılar sözlü değerlendirmeden çok gelecek dönemdeki politika sürecini dikkate alıyor. Turkey Macro View Consulting Yönetici Direktörü İnanç Sözer piyasalardaki yüksek oynaklığının tek sorumlusunun yüksek belirsizlik ortamı olduğunu kaydetti. Reuters’a konuşan bir bankanın döviz masası işlemcisi, “Erdoğanfaiz düşmeli’ dedi. Bu bence uzun yıllardır süren ‘düşük faiz istekliliği’ söyleminin devamı niyeti tanışıyor. Ancak piyasalardaki algılamaya bakarsak 24 Temmuz’da, TCMB’den belki de ek sıkılaştırma beklenen bir dönemde, enflasyonun yüzde 15’leri aştığı bir dönemdeki faiz indirimi isteği olarak algılanıyor. TL’deki değer kaybına bakarsak kabine sonrası açık ara negatif ayrışma var. Küresel piyasalarda da iyimserlik yok. Tüm bunlar TL’deki kayıpların ana belirleyicileri” dedi.


Yine Japonlar
Bir bankacı, “Bu hafta Fitch izlenecek, ardından Merkez Bankası faiz kararı piyasalar için önemli bir test olacak. 24 Temmuz’daki TCMB faiz kararının önemi Erdoğan’ın faiz çağırısı sonrası daha da arttı” yorumunu yaptı. Analistler Japon bireysel yatırımcıların pozisyonlarına da dikkat çekti. TL’deki satışların Asya işlem saatine taşındığına dikkat çeken Ueda Harlow Analisti Naoto Ono, Bloomberg’e yaptığı açıklamada, “Bu durum bir ihtimal Japon bireysel yatırımcının liranın dolara karşı değer kaybettiğini görmesinin ardından zarar kesmeye yönelmesi sonucu gerçekleşmiş olabilir” dedi. Londra Merkezli Old Mutual Global Investors fon yöneticisi Delphine Arrighi ise artan enflasyon baskısına rağmen mevcut koşullarda TCMB’nin faiz indirimine gitmesinin ya da faizleri mevcut seviyelerde bırakmasının beklendiğini belirterek Arrighi, “Bu da lira için çok güçlü bir şekilde negatif” değerlendirmesini yaptı. 
Rekorlar günü
Dolar kurunun 4.9767 ile rekorunu yenilediği saatlerde sepet bazında/TL 5.3423 ile zirve yaparken, Avro/TL 5.7249 ile rekor kırdı. Gösterge iki yıllık tahvilin bileşik faizi yüzde 20.26 seviyesinden işlem görürken 10 yıllık gösterge tahvil faizi yüzde 18.70’i aşarak tarihi zirvesini yineledi. Borsa ise Albayrak’ın açıklamalarının ardından artıya dönse de bu durum kısa sürdü ve endekste düşüşler yüzde 3’ü buldu. Banka hisseleri yüzde 1 civarı düştü. Borsadaki 3 günlük kayıp yüzde 10’a ulaştı. BIST 100 endeksi yüzde 1.88 düşüşle kapandı. Serbest piyasada dolar/TL 4.8550, Avro 5.6760’tan kapandı.




 

Yorumlar

Bu blogdaki popüler yayınlar

IMF Karşıtı Annenin IMF Uzmanı Kızı

Cumhuriyet Halk Partisi Parti Meclisi üyeliğine seçilen Bilkent Üniversitesi Ekonomi Bölümü Başkanı ve IMF eski ekonomisti Doç. Dr. Selin Sayek Böke , üniversitede iktisat eğitimi alma kararının hayatının en güzel hatası olduğunu söylüyor. Anne Selin Sayek Böke ile ekonomist Selin Sayek Böke arasındaki dengeyi annesinden ilham alarak koruduğunu vurgulayan Böke, "CHP'de herkesin daha mutlu, refah içinde yaşayabileceği ekonomik ortamı sağlayacak politikalar üretilmesine katkıda bulunarak bunları somutlaştırmaya katkıda bulunacağım" diyor. Dünya Bankası ve IMF kariyerine sahip, güleryüzlü ve sıkı bir makro iktisatçı olarak bilinen Selin Sayek Böke ile CHP Parti Meclisi üyeliğinden annesi Türk Tabipler Birliği eski Başkanı Füsun Sayek ile olan ilişkisine kadar birçok konuyu masaya yatırdık. Böke, 11 yaşındayken kardeşi ile 'gazetecilik oyunu' oynadıklarını, hazırladıkları gazeteye ekonomi yazılarını yazdığını paylaşıyor. Kendisini ekonomi alanına yönle

İran, Sıtkı Ayan’dan sorulur

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve oğlu Bilal Erdoğan arasında geçtiği iddia edilen ikinci telefon görüşmesinde adı geçen işadamı Sıtkı Ayan, özellikle AKP döneminde parlayan isimlerin başında geliyor. WikiLeaks belgelerinde de adı geçen Sıtkı Ayan’ın ismi İran ile yapılan ticari anlaşmalar ve yüksek devlet teşvikleriyle anılıyor.   Sivas’ın Gölova beldesinde doğup büyüyen Sıtkı Ayan, İstanbul İmam Hatip Lisesi ve Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’ni bitirdi. Mesleğini icra yerine petrol işine girdi. Ayan’ın, İran ve Sudan’da petrol ve doğalgaz sahalarıyla ilgili yatırımları bulunuyor. WikiLeaks belgelerine göre ABD Ankara Büyükelçiliği’nden gönderilen kripto, Başbakan Erdoğan’ın İran’daki etkinliğini ve ilişkisini ortaya koyuyordu. ABD elçiliğinin belgesinde, 22 Şubat’ta Türk gazetelerinde İran ile Türkiye arasında müşterek bir yatırım projesi imzalandığı ve buna göre kurulacak olan yeni bir doğalgaz boru hattının, İran gazını Türkiye üzerinden Avrupa’ya taşıyacağı belirtiliy

Panama Belgeleri: Hayyam Bey'in cenneti

Panama belgelerine göre Hayyam Garipoğlu, Sümerbank’a el konulmadan önce Niue’de bir şirket kurdu. Yaptığı açıklamada “Niue’nun adını bile duymadım” dedi. Panama belgelerinde, Türkiye tarihinin en büyük banka batırma olayına imzasını atan Hayyam Garipoğlu’nun da dört off-shore şirketi ile yer aldığı ortaya çıktı. Belgelere göre Garipoğlu’nun, Sümerbank davasında adı geçen Olsten Marketing Co Ltd’nin yanı sıra üç ayrı off-shore şirketi daha var. Bu şirketlerden biri Olsten Marketing’in kapatılmasından hemen sonra kurulan Niue merkezli Unitrade International Ltd olsa da Garipoğlu, Niue’nun neresi olduğunu dahi bilmediğini ifade ederek bu şirketin kendisine ait olduğunu yalanladı. Olsten, Mossfon müşterisi Sümerbank ile ilgili dava dosyasına göre Garipoğlu, Sümerbank’a el konulmadan bir gün önce, kendisine ait olan Romania International Bank’a 8 milyon dolar transfer etti, buradan da yine kendi paravan şirketi Olsten Marketing’in hesabına aktardı. Panama belgelerine göre

#ParadisePapers: Off-shore biraderler

Berat ve Serhat Albayrak’ın Çalık Holding’de yönetici olduğu dönemde holdinge bağlı çok sayıda off-shore şirketi kurulmuş. Serhat Albayrak bu şirketlerden birinin bizzat direktörü. Dünyanın dört bir yanından çok sayıda politikacı ve iş insanının off-shore bağlantılarını ortaya çıkaran Paradise Papers’ta Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın damadı Enerji Bakanı Berat Albayrak’ın ağabeyi Serhat Albayrak’ın da ismi geçiyor. Serhat Albayrak, belgelere göre Malta’da bir off-shore şirketle bağlantılı görünüyor. Frocks International Trading Ltd adlı şirkette Albayrak’ın yanı sıra Çalık Holding çalışanları Mehmet Gökdemir, Murat Tarı ve Şafak Karaaslan şirket yetkilileri arasında bulunuyor. Murat Tarı 2000-2005 yılları arasında Çalık Holding’de genel müdür olarak görev yaptı. Mehmet Gökdemir Çalık Holding’e bağlı GAP Tekstil yönetim kurulu üyesi, Şafak Karaaslan Çalık Holding’in dış ilişkiler sorumlusu. Serhat Albayrak da söz konusu dönemde Çalık Holding genel müdürlüğünü yürütüyordu.