Ana içeriğe atla

Faiz tüketicinin belini bükecek

KREDİ BORCU ARTACAK, BÜYÜME YAVAŞLAYACAK

Merkez Bankası’nın faizi yükseltmesi geç alınmış bir karar olarak yorumlanıyor. MB’nin kararı bankaların borçlanma maliyetini artırırken, bu durum tüketici kredi faizlerine de yansıyacak. Faiz artırımları tüketici ve şirketlere yük olarak geri dönecek. Ağır borç yükü altındaki tüketici, daha yüksek faizle borçlanacak. Tüketim ise ötelenecek.


Merkez Bankası politika faizini, yüzde 16.5’e, gecelik faiz yüzde 18’e, geç likidite penceresi faizi de yüze 19.5 düzeyine kadar yükseltti. faiz artırımında hızlı karar alınamaması nedeniyle daha yüksek bir artırıma ihtiyaç duyulduğu eleştirileri sürerken, Merkez Bankası’nın faiz artırımları tüketici ve şirketlere yük olarak geri dönecek, bu da büyümeyi olumsuz etkileyecek.


Merkez Bankası dolar/TL 4.9230 ile tarihi zirveyi görene kadar faiz artırımı yapmaktan kaçınmış bu da piyasalarda, her fırsatta düşük faiz politikasını desteklediğini dile getiren Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın banka üzerinde etkili olduğu izlenimini yaratmıştı.


Konut kredileri

Faizin yükseltilmesi kurlardaki artışı şimdilik dizginlese de ekonomiye başka maliyetler yükleyecek. Politika faizindeki 300 baz puanlık artışın mevduat faizlerine yansımaya başladığı ancak henüz tabelalara yansımadığı konuşuluyor. Diğer yandan karar, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın çağrısıyla özellikle konut kredisi, tüketici ve KOBİ kredisi faizlerini aşağıya çekmeye yönelen banka sisteminde de politika değişikliğine yol açacak. Bankalar daha yüksek faizden borçlanacağından bu kredi faizlerine yansıyacak. Bundan önceki uygulamalar, faizdeki değişikliklerin en hızlı yansıdığı kredi türünün konut kredileri olduğunu gösteriyor.


Tepeden tırnağa

GCM Menkul Kıymetler Araştırma Uzmanı Enver Erkan, gazetemize yaptığı değerlendirmede, “Merkez Bankası’nın faiz artırımları mevduat maliyetleri ve bunun üzerinden kredi faizlerine yansıyacak. Ancak bu durumdan kredi kullanan vatandaş da, kullanmayan vatandaş da etkilenecek. TL mevduat maliyetlerindeki artış son tüketiciye kredi faizlerinde artış olarak yansıyacağından kredi büyüme hızı yavaşlayabilir. kredi faizlerindeki artış tüketimin ötelenmesine neden olacaktır, özellikle beyaz eşya, otomotiv, kişisel tüketim gibi sektörler bundan etkilenebilir. Tüketimin ötelenmesi iç talebi ve hanehalkı harcamalarını azaltacağı için büyümenin de traşlanmasına neden olabilir” dedi.



Vatandaş da şirketler de borçlu
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) verilerine hem şirketler hem de tüketici ağır borç yükü altında eziliyor. Kurumun nisan ayı verileri bankalardan alınan kredilerin toplamda 2 trilyon 239 milyar lirayı bulduğunu gösteriyor. Bunun 1 trilyon 488 milyar 595 milyon lirasını TL, 750 milyar 412 milyon lirasını yabancı para cinsinden krediler oluşturuyor. Kredilerin yüzde 67’si TL cinsinden. Kredilerin 594 milyon liralık kısmı ise kısa vadeli. İhracat kredilerinin 27.2 milyar lirası TL, 88.7 milyar lirası yabancı para cinsinden. Toplam 709 milyar liralık işletme kredisi kullandırılmış.

Şirketlere maliyeti 33 milyar lira
Şirketler de kredi ile döndüğü için faiz oranlarındaki artışın şirketlerin faiz maliyetlerini artıracağına dikkat çeken Erkan “Faiz artmadan önce 1 birim olan faiz ödemeleri 1+x birim şeklinde artacak. Bu kaynak yatırım veya istihdama yöneltileceği yerde, faiz ödemelerine gidecek. Dolayısıyla, birincisi şirketlerin yatırımları ve büyümeleri yavaşlayacağı gibi, yeni istihdama da daha az kaynak ayırmaları, belki de ayıramamaları söz konusu olacak. Yeni işe alımların yavaşlaması, özellikle işsizlik oranında artış şeklinde yansıma bulabilir” yorumunda bulundu. Erkan şöyle devam etti: “Her 100 baz puan faiz artışının reel sektöre getirdiği yük yaklaşık 10-10.5 milyar TL 300 baz puan faiz artışı yapıldı, sadeleşme kapsamında teorik faiz artışı yapıldı ve mayıs enflasyonu yüksek gelirse yaklaşık 100 baz puan kadar daha faiz artışı yapılma ihtimali var. Şu ana kadar reel sektör için 30 ila 33 milyar TL’lik ek faiz maliyetinden bahsedilebilir. Bu faiz yükü arttıkça şirketler de istihdam azaltma veya yeni istihdam artışına gitmeme seçeneğini değerlendirebilir.”





Etiketler:

Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

IMF Karşıtı Annenin IMF Uzmanı Kızı

Cumhuriyet Halk Partisi Parti Meclisi üyeliğine seçilen Bilkent Üniversitesi Ekonomi Bölümü Başkanı ve IMF eski ekonomisti Doç. Dr. Selin Sayek Böke , üniversitede iktisat eğitimi alma kararının hayatının en güzel hatası olduğunu söylüyor. Anne Selin Sayek Böke ile ekonomist Selin Sayek Böke arasındaki dengeyi annesinden ilham alarak koruduğunu vurgulayan Böke, "CHP'de herkesin daha mutlu, refah içinde yaşayabileceği ekonomik ortamı sağlayacak politikalar üretilmesine katkıda bulunarak bunları somutlaştırmaya katkıda bulunacağım" diyor. Dünya Bankası ve IMF kariyerine sahip, güleryüzlü ve sıkı bir makro iktisatçı olarak bilinen Selin Sayek Böke ile CHP Parti Meclisi üyeliğinden annesi Türk Tabipler Birliği eski Başkanı Füsun Sayek ile olan ilişkisine kadar birçok konuyu masaya yatırdık. Böke, 11 yaşındayken kardeşi ile 'gazetecilik oyunu' oynadıklarını, hazırladıkları gazeteye ekonomi yazılarını yazdığını paylaşıyor. Kendisini ekonomi alanına yönle
Yorum Gönder
Devamı

İran, Sıtkı Ayan’dan sorulur

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve oğlu Bilal Erdoğan arasında geçtiği iddia edilen ikinci telefon görüşmesinde adı geçen işadamı Sıtkı Ayan, özellikle AKP döneminde parlayan isimlerin başında geliyor. WikiLeaks belgelerinde de adı geçen Sıtkı Ayan’ın ismi İran ile yapılan ticari anlaşmalar ve yüksek devlet teşvikleriyle anılıyor.   Sivas’ın Gölova beldesinde doğup büyüyen Sıtkı Ayan, İstanbul İmam Hatip Lisesi ve Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’ni bitirdi. Mesleğini icra yerine petrol işine girdi. Ayan’ın, İran ve Sudan’da petrol ve doğalgaz sahalarıyla ilgili yatırımları bulunuyor. WikiLeaks belgelerine göre ABD Ankara Büyükelçiliği’nden gönderilen kripto, Başbakan Erdoğan’ın İran’daki etkinliğini ve ilişkisini ortaya koyuyordu. ABD elçiliğinin belgesinde, 22 Şubat’ta Türk gazetelerinde İran ile Türkiye arasında müşterek bir yatırım projesi imzalandığı ve buna göre kurulacak olan yeni bir doğalgaz boru hattının, İran gazını Türkiye üzerinden Avrupa’ya taşıyacağı belirtiliy
Yorum Gönder
Devamı

Panama Belgeleri: Hayyam Bey'in cenneti

Panama belgelerine göre Hayyam Garipoğlu, Sümerbank’a el konulmadan önce Niue’de bir şirket kurdu. Yaptığı açıklamada “Niue’nun adını bile duymadım” dedi. Panama belgelerinde, Türkiye tarihinin en büyük banka batırma olayına imzasını atan Hayyam Garipoğlu’nun da dört off-shore şirketi ile yer aldığı ortaya çıktı. Belgelere göre Garipoğlu’nun, Sümerbank davasında adı geçen Olsten Marketing Co Ltd’nin yanı sıra üç ayrı off-shore şirketi daha var. Bu şirketlerden biri Olsten Marketing’in kapatılmasından hemen sonra kurulan Niue merkezli Unitrade International Ltd olsa da Garipoğlu, Niue’nun neresi olduğunu dahi bilmediğini ifade ederek bu şirketin kendisine ait olduğunu yalanladı. Olsten, Mossfon müşterisi Sümerbank ile ilgili dava dosyasına göre Garipoğlu, Sümerbank’a el konulmadan bir gün önce, kendisine ait olan Romania International Bank’a 8 milyon dolar transfer etti, buradan da yine kendi paravan şirketi Olsten Marketing’in hesabına aktardı. Panama belgelerine göre
Yorum Gönder
Devamı

#ParadisePapers: Off-shore biraderler

Berat ve Serhat Albayrak’ın Çalık Holding’de yönetici olduğu dönemde holdinge bağlı çok sayıda off-shore şirketi kurulmuş. Serhat Albayrak bu şirketlerden birinin bizzat direktörü. Dünyanın dört bir yanından çok sayıda politikacı ve iş insanının off-shore bağlantılarını ortaya çıkaran Paradise Papers’ta Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın damadı Enerji Bakanı Berat Albayrak’ın ağabeyi Serhat Albayrak’ın da ismi geçiyor. Serhat Albayrak, belgelere göre Malta’da bir off-shore şirketle bağlantılı görünüyor. Frocks International Trading Ltd adlı şirkette Albayrak’ın yanı sıra Çalık Holding çalışanları Mehmet Gökdemir, Murat Tarı ve Şafak Karaaslan şirket yetkilileri arasında bulunuyor. Murat Tarı 2000-2005 yılları arasında Çalık Holding’de genel müdür olarak görev yaptı. Mehmet Gökdemir Çalık Holding’e bağlı GAP Tekstil yönetim kurulu üyesi, Şafak Karaaslan Çalık Holding’in dış ilişkiler sorumlusu. Serhat Albayrak da söz konusu dönemde Çalık Holding genel müdürlüğünü yürütüyordu.
Yorum Gönder
Devamı