Türkiye'de politika öngörülebilirliği ve kredibilitenin zayıfladığına dikkat çekip birçok risk sıralayan Fitch'in Türkiyenin notunu negatife çevirmesi beklenirken, gece geç saatlerde gelen not değiştirmeme haberi sürpriz oldu.
Piyasa uzmanları, kredi derecelendirme kuruluşu Fitch'in Türkiye'nin kredi notunu negatife çevirmesini beklerken kurumdan sürpriz karar çıktı ve not değişmedi. Fitch, Türkiye'de politika öngörülebilirliğinin ve kredibilitenin zayıfladığına dikkat çekti. Kuruluş, jeopolitik risklerin ve Avrupa’daki toparlanmanın zayıflamasının Türkiye’yi negatif etkileyeceği değerlendirmesini yaptı.
Fitch, Türkiye’de enflasyonun Merkez Bankası’nın beklentilerinin üzerinde seyretmeye devam ettiğini vurguladı. Türkiye ile ilgili birçok riski sıralamasına karşın notun değişmemesi ve duyurunun gece geç saatlere kadar yapılmaması kararın siyasi olduğu yorumlarına neden oldu.
‘Edepsiz’ ilan etmişti
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, geçen hafta içinde yaptığı açıklamada kredi derecelendirme kuruluşlarını ‘edepsiz’ ilan etmişti. Erdoğan, söz konusu kuruluşların ‘ekonomi cahili olduğunu’ savunup “Edep yahu! Ya ekonomi bilmiyorlar. Ya da çırak bile değiller” diye suçlamıştı. Söz konusu kuruluşları, siyasi kararlar vererek bir algı operasyonu içinde bulunduğunu söyleyerek, “Bunlara bir vazife verilmiş, onu yerine getiriyorlar” iddiasında bulunmuştu.
Yıllık not takvimine göre 3 Ekim’de Türkiye raporunu açıklayacağını duyuran Fitch, kararını Avrupa’nın Sermaye Piyasası Kurulu ESMA düzenlemeleri gereği Avrupa Birliği’nde piyasaların kapanmasının ardından gerçekleştireceğini duyurmuştu.
Karar gecikti
Fitch “Raporlarımız genellikle regülasyon nedeniyle ABD piyasaları kapandıktan sonra yayınlanmaktadır” açıklamasını yaptı. Kuruluşun gece geç saatlere kadar Türkiye’nin notuyla ilgili değerlendirmesini açıklamaması kararın siyasi nedenlerle alındığı tartışmalarına yol açtı. Moody’s de Türkiye’nin ülke notunu 8 Ağustos’ta açıklayacağını duyurmuş ancak Türkiye saatiyle gün tamamlanmasına rağmen kurumdan herhangi bir açıklama gelmemişti.
Moody’s 9 Ağustos’ta “notla ilgili güncelleme yapmadığını” duyurmuş, cumhurbaşkanı seçimleri nedeniyle kurumun Türkiye’yi pas geçtiği dile getirilmişti.
Fitch, 11 Eylül’de İstanbul’da gerçekleştirdiği Türkiye’ye yönelik değerlendirme konferansında kredi notuyla ilgili olumsuz mesajlar vermişti.
Siyasi risklere vurgu yapan Fitch, “Politika tutarlılığı ve öngörülebilirliği şu an halihazırda kendi not grubundaki ülkelere göre zayıf” diyerek indirim sinyali vermişti.
Fitch, 4 Nisan’da yaptığı değerlendirmede, Türkiye’nin notunu BBB- olarak teyit etmiş görünümü “durağan”da tutmuştu. BBB- notu “alt orta sınıf” olarak ifade ediliyor ve yatırım yapılabilir seviye olarak değerlendiriliyor.
Fitch, Japonya (A+), Gana (B), Güney Afrika (BBB+), Malezya (A), El Salvador (BB-), Rusya (BBB), Lübnan (B), Tunus (BB), Venezüela (B) ve Moğolistan’ın (B+) notunu negatifte tutuyor. Not derecesi olarak ise Güney Afrika Türkiye’den iki basamak, Rusya ise bir basamak yukarıda bulunuyor.
Not görünümünün negatife çevrilmesi, kredi derecelendirme kuruluşunun, 1 yıllık bir süre içinde kredi notunu indirebileceği anlamına geliyor.
Türkiye’nin not görünümü diğer iki kredi derecelendirme kuruluşu Standard&Poor’s ve Moody’s tarafından “negatif” olarak tutuluyor. Hazine, S&P ile ülke notu anlaşmasını Ocak 2013’te sonlandırmış, yerine, Türkiye’ye uzun aradan sonra ilk “yatırım yapılabilir” notu veren Fitch ile anlaşma yapmıştı. Kuruluş prosedür gereği Hazine’ye önceden bilgi veriyor.
Korku dolara rekor kırdırdı
Kredi derecelendirme kuruluşu Fitch’in Türkiye’nin kredi notuna ilişkin açıklaması öncesinde dolar 2.30 lirayı aştı. Yurt içi enflasyon verilerinin tahminlerin altında çıkması da TL’yi kurtaramadı. Dün yarım gün açık olan yurtiçi piyasalar bayram havasına girerken, ABD verileri küresel piyasalarda doların keskin bir şekilde yükselmesine yol açtı. Dolar/TL uluslararası piyasada 2.3030’a kadar çıkarak kritik seviyeyi de aştı.
Fitch’in Türkiye’nin kredi notu görünümünün durağandan negatife çekmesi yönündeki beklentiler TL’deki değer kaybını hızlandırdı. Piyasalarda Fitch tedirginliğinin yanı sıra Suriye sınırındaki gelişmelerin yarattığı endişelerin de etkili olduğu belirtiliyor.
ABD’de tarım dışı istihdam verisi eylül ayında 248 bin kişi gerçekleşerek 215 bin olan beklentileri çok aştı. İşsizlik oranının da 2008 ortalarından bu yana ilk kez yüzde 6’nın altına gerilemesi istihdam piyasasının düşünülenden hızlı toparlandığına işaret etti. ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Janet Yellen istihdam piyasasının projeksiyonların ötesinde ilerleme kaydetmesi durumunda faizlerin beklenenden daha önce yükseltilebileceğini söylemişti.
Bunun üzerine dolar dakikalar içinde TL’ye karşı değer kazanmaya başladı. İç piyasada dolar 2.2770’ten kapanmıştı. Buna göre dolar gün içinde TL karşısında yüzde 1.55 yükseldi. TL’deki değer kaybı son bir haftada yüzde 2.26’yı buldu. Türk Lirası ile birlikte en fazla değer yitiren para birimi Güney Afrika randı oldu.Avro/dolar paritesi yüzde 1.25 civarı düşerken, dolar Japon yenine karşı yüzde 1.21 civarı değerlendi. Gelişen ülke kurları da yüzde 1 civarı değer yitirdi.
Yorumlar
Yorum Gönder