Ana içeriğe atla

AKP iktisadı yeniden yazmak istiyor

Merkez Bankası’nın bağımsızlığı tartışmaları devam ederken, hükümet çevrelerinden gelen “TCMB'nin mevzuatını değiştirip büyüme hedefini de ekleyelim” önerileri şüpheyle karşılanırken, enflasyon, büyüme ve istihdam hedeflerinin tek başına Merkez Bankası politikasıyla başarılamayacağı belirtiliyor. Ekonomistlere göre bu iktisat literatürüne aykırı. 


Bugüne kadar yaptığı önerilerle iktisat literatürüne 'faiz lobisi', 'faizi indirirsen enflasyon da iner' gibi kavramları kazandıran AKP, ekonomi alanında yeni teoriler üretmeye devam ediyor. Hükümete yakın çevrelerin başlattığı 'Merkez Bankası'nın (TCMB) mevzuatını değiştirelim, öncelikleri arasına büyüme hedefini de ekleyelim' tartışmaları iktisatçılar arasında hem şaşkınlık hem de şüpheyle karşılandı. Konu hakkında görüşlerini aldığımız ekonomistler, bunun iktisat literatürüne aykırı olduğunu belirterek, hükümete büyüme ve istihdam için maliye politikalarını önerdi.

Enflasyon bile tutmuyor

İngiliz Standard Bank Gelişen Piyasalar Analisti Tim Ash, Merkez Bankası’nın halihazırda tek hedefi olan enflasyon hedefini iki yıldır tutturamazken, buna yenilerini eklemesinin bankanın başarısızlığını artıracağını söyledi. Ash, ABD Merkez Bankası'nın (Fed) hedefinin enflasyon ve istihdam olduğunu bunun yanı sıra İngiltere Merkez Bankası BOE’nin de hedef listesini genişlettiğini belirtirken, ancak bu ülkelerin Türkiye gibi yüksek enflasyonla mücadele etmediğini söyledi. Ash, “Merkez Bankası'nın problemi şu anda tek bir hedefte bile başarılı olamaması. O da enflasyon. Bence diğerleri bu açıdan TCMB'den farklı çünkü enflasyonun yükselişini kesmekte başarılı oldular. Hatta deflasyonla karşı karşıyalar. Belki de bu yüzden hedeflerini başka şeyler için genişletebilirler. Bu yüzden TCMB'nin şu anki hedefi enflasyonu doğru noktaya indirebilmek olmalı” dedi. Ash, Merkez Bankası’nın zaten şu anda enflasyonun yanı sıra kur hedefinin de olduğuna dikkat çekti.

Baskı artıyor

İsviçreli UBS’nin Gelişmekte Olan Piyasa Stratejileri Direktörü Geoffrey Dennis de Merkez Bankası’nın büyüme hedefine odaklanmasının bankanın uluslararası yatırımcılar nezdinde zaten zedelenen bağımsızlık görünümüne gölge düşüreceğini vurguladı. Dennis şunları söyledi: 
* Önerilen değişikliğin otomatik olarak kötü sonuçlar doğuracağını düşünmüyorum. Ancak Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın  Merkez Bankası'nın faizi yükseltme kararını eleştirerek ocak ayından bu yana yaptığı 'indirim' baskısı, bu önerilere şüphe ile bakmayı gerektiriyor.
* Fed büyüme ve enflasyonu ortak hedef olarak alıyor. Avrupa Merkez Bankası ise sadece enflasyon hedefine sahip olmasına rağmen şu anda bununla ilgili ciddi problemler yaşıyor, deflasyonla boğuşuyor. Diğer yandan gelişen ülke merkez bankalarının çoğunda bağımsızlık sorunu var. Yani Türkiye tek değil.
* İktisatçılar şunu bilmeli; istihdam, enflasyon, büyüme gibi makroekonomik hedeflerin hepsini tek bir politika aracı ile başaramazsınız. Yani sadece para politikası ile bu mümkün değil. Bu hedeflerin başarılabilmesi için para politikasının maliye politikası ile desteklenmesi lazım. İktisat literatüründe bu apaçık ortadadır. Bu arada hedefleri tutturmak değil o hedeflere yaklaşabilmek de önemli.
* Bununla birlikte Türkiye'deki bu öneriler 'şüpheli' olarak tarif edilebilir. Hükümet Merkez Bankası'nın enflasyon hedefini tutturabilmek için para politikasını sıkılaştırmasını istemiyor.  Ayrıca büyüme konusunda endişeleri var. Tüm bu tartışmalar piyasalar tarafından negatif algılanacaktır.

Fatura Başçı’ya mı çıkacak?

Hem enflasyon, hem büyüme hem de işsizlik hedeflerinin şaştığı Türkiye'de Merkez Bankası için yapılan yeni öneri bankaya baskının arttığı şeklinde yorumlanırken kulislerde büyümedeki başarısızlığın Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı'ya yüklenmek istendiği konuşuluyor. Başçı, Erdoğan'la ocak ayından bu yana faiz konusunda ters düşmüş, bu tarihten itibaren Erdoğan bankaya 'faizi indir' baskısını artırmıştı. Ancak bu Erdoğan'ın Başçı ile ilgili tek problemi değil. Reuters'ın kaynaklara dayandırdığı haberine göre Erdoğan bir seyahati sırasında "Dönünce Bank Asya'nın anahtarlarını masamda istiyorum" dedi ancak döndüğünde Bank Asya'nın Merkez Bankası'ndaki karşılıklarını serbest bırakıp batışını engellediği için Erdem Başçı'ya çok kızdı. 


BuluteconomicsYiğit Bulut ne demişti?

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın Ekonomiden Sorumlu Başdanışmanı Yiğit Bulut, seçimlerden önce yaptığı açıklamalarda Merkez Bankası'na eleştirilerde bulunarak mevzuatın değişebileceğini açıklamıştı. Bulut, Erdoğan'ın faiz eleştirileriyle ilgili “Başbakan yine çok kibar bir insan, sadece söylüyor kendilerinin doğruyu görmeleri için. Merkez Bankası'nın mevzuatı değişir mi, bazıları 'asla değişemez, değişmesi mümkün değil' diyor. Sanki anayasanın değişmeyecek maddelerinden bahsediyorlar. Merkez Bankası'nın mevzuatı da Türk ekonomisinin daha hızlı büyümesi için, Merkez Bankası'na yeni hedefler eklenmesi gerekiyorsa Merkez Bankası mevzuatında Sayın Başbakan'ın uygun gördüğü takdirde değişiklik yapma durumu çıkabilir” demişti.
Aynı öneri geçtiğimiz günlerde Erdoğan'ın damadı Berat Albayrak'tan geldi. Sabah yazarı Berat Albayrak, zaman kaybetmeden Merkez Bankası'nın mevzuatının değişmesi için adım atılması gerektiğini dile getirdi.

http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/ekonomi/131915/AKP_iktisatcilari_bile_sasirtti.html







Yorumlar

Bu blogdaki popüler yayınlar

IMF Karşıtı Annenin IMF Uzmanı Kızı

Cumhuriyet Halk Partisi Parti Meclisi üyeliğine seçilen Bilkent Üniversitesi Ekonomi Bölümü Başkanı ve IMF eski ekonomisti Doç. Dr. Selin Sayek Böke , üniversitede iktisat eğitimi alma kararının hayatının en güzel hatası olduğunu söylüyor. Anne Selin Sayek Böke ile ekonomist Selin Sayek Böke arasındaki dengeyi annesinden ilham alarak koruduğunu vurgulayan Böke, "CHP'de herkesin daha mutlu, refah içinde yaşayabileceği ekonomik ortamı sağlayacak politikalar üretilmesine katkıda bulunarak bunları somutlaştırmaya katkıda bulunacağım" diyor. Dünya Bankası ve IMF kariyerine sahip, güleryüzlü ve sıkı bir makro iktisatçı olarak bilinen Selin Sayek Böke ile CHP Parti Meclisi üyeliğinden annesi Türk Tabipler Birliği eski Başkanı Füsun Sayek ile olan ilişkisine kadar birçok konuyu masaya yatırdık. Böke, 11 yaşındayken kardeşi ile 'gazetecilik oyunu' oynadıklarını, hazırladıkları gazeteye ekonomi yazılarını yazdığını paylaşıyor. Kendisini ekonomi alanına yönle

İran, Sıtkı Ayan’dan sorulur

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve oğlu Bilal Erdoğan arasında geçtiği iddia edilen ikinci telefon görüşmesinde adı geçen işadamı Sıtkı Ayan, özellikle AKP döneminde parlayan isimlerin başında geliyor. WikiLeaks belgelerinde de adı geçen Sıtkı Ayan’ın ismi İran ile yapılan ticari anlaşmalar ve yüksek devlet teşvikleriyle anılıyor.   Sivas’ın Gölova beldesinde doğup büyüyen Sıtkı Ayan, İstanbul İmam Hatip Lisesi ve Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’ni bitirdi. Mesleğini icra yerine petrol işine girdi. Ayan’ın, İran ve Sudan’da petrol ve doğalgaz sahalarıyla ilgili yatırımları bulunuyor. WikiLeaks belgelerine göre ABD Ankara Büyükelçiliği’nden gönderilen kripto, Başbakan Erdoğan’ın İran’daki etkinliğini ve ilişkisini ortaya koyuyordu. ABD elçiliğinin belgesinde, 22 Şubat’ta Türk gazetelerinde İran ile Türkiye arasında müşterek bir yatırım projesi imzalandığı ve buna göre kurulacak olan yeni bir doğalgaz boru hattının, İran gazını Türkiye üzerinden Avrupa’ya taşıyacağı belirtiliy

Panama Belgeleri: Hayyam Bey'in cenneti

Panama belgelerine göre Hayyam Garipoğlu, Sümerbank’a el konulmadan önce Niue’de bir şirket kurdu. Yaptığı açıklamada “Niue’nun adını bile duymadım” dedi. Panama belgelerinde, Türkiye tarihinin en büyük banka batırma olayına imzasını atan Hayyam Garipoğlu’nun da dört off-shore şirketi ile yer aldığı ortaya çıktı. Belgelere göre Garipoğlu’nun, Sümerbank davasında adı geçen Olsten Marketing Co Ltd’nin yanı sıra üç ayrı off-shore şirketi daha var. Bu şirketlerden biri Olsten Marketing’in kapatılmasından hemen sonra kurulan Niue merkezli Unitrade International Ltd olsa da Garipoğlu, Niue’nun neresi olduğunu dahi bilmediğini ifade ederek bu şirketin kendisine ait olduğunu yalanladı. Olsten, Mossfon müşterisi Sümerbank ile ilgili dava dosyasına göre Garipoğlu, Sümerbank’a el konulmadan bir gün önce, kendisine ait olan Romania International Bank’a 8 milyon dolar transfer etti, buradan da yine kendi paravan şirketi Olsten Marketing’in hesabına aktardı. Panama belgelerine göre

#ParadisePapers: Off-shore biraderler

Berat ve Serhat Albayrak’ın Çalık Holding’de yönetici olduğu dönemde holdinge bağlı çok sayıda off-shore şirketi kurulmuş. Serhat Albayrak bu şirketlerden birinin bizzat direktörü. Dünyanın dört bir yanından çok sayıda politikacı ve iş insanının off-shore bağlantılarını ortaya çıkaran Paradise Papers’ta Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın damadı Enerji Bakanı Berat Albayrak’ın ağabeyi Serhat Albayrak’ın da ismi geçiyor. Serhat Albayrak, belgelere göre Malta’da bir off-shore şirketle bağlantılı görünüyor. Frocks International Trading Ltd adlı şirkette Albayrak’ın yanı sıra Çalık Holding çalışanları Mehmet Gökdemir, Murat Tarı ve Şafak Karaaslan şirket yetkilileri arasında bulunuyor. Murat Tarı 2000-2005 yılları arasında Çalık Holding’de genel müdür olarak görev yaptı. Mehmet Gökdemir Çalık Holding’e bağlı GAP Tekstil yönetim kurulu üyesi, Şafak Karaaslan Çalık Holding’in dış ilişkiler sorumlusu. Serhat Albayrak da söz konusu dönemde Çalık Holding genel müdürlüğünü yürütüyordu.