Ana içeriğe atla

Güvende Deprem

Seçim sonrasında tüketici güveninde görülen toparlanma kısa sürdü. Son üç ayda güven yüzde 14 düşerken bunda artan jeopolitik riskler, güvenlik endişeleri ve Başkanlık tartışmaları etkili



Tüketici güven endeksi giderek artan jeopolitik riskler nedeniyle şubatta yüzde 7’lik sert bir düşüş kaydetti. Son iki yıldır dört seçim geçiren Türkiye’de siyasi belirsizlik ortamı tüketici güveninin erimesine yol açarken güven, kasım seçimleriyle birlikte az da olsa toparlanmıştı. Son üç aydır ise tablo tersine döndü. Artan jeopolitik riskler, güvenlik endişeleri ve yeniden alevlenen Başkanlık tartışmaları nedeniyle yeniden düşüşe geçti.

Erken seçimle çöktü
Tüketici güven endeksinde son aylarda görülen düşüş eğilimi giderek artan jeopolitik riskler nedeniyle şubat ayında da sürdü. Endeks şubatta 66.66 değerine geriledi. Buna göre son üçda yüzde 14 geriledi. Tüketici güveni seçimlerin ardından politik belirsizliğin azalmasıyla kasımda bir önceki aya göre yüzde 22.9 artışla Nisan 2014’ten bu yana en yüksek olan 77.15 değerini almış, daha sonra aralık ayında 73.58, ocak ayında ise 71.62 değerine gerilemişti. 
 
Tüketici güveni en düşük Eylül 2015’te erken seçim kararının alındığı dönemde yüzde 6.1 gerileyerek 58.5 değerini görmüştü. Erken seçim kararı ağustos sonunda açıklanmıştı. Şimdi de Başkanlık tartışmalarının artmasıyla güvenin azaldığı görülüyor.
 
10 yıldır kötümser
Merkez Bankası ve Türkiye İstatistik Kurumu işbirliği ile hazırlanan endeksin 100 değerinden büyük olması tüketici güveninde iyimser durumu, küçük olması ise kötümser durumu ifade ediyor. Verilere göre endeks en son 2006 yılının mayıs ayında 100 değerini aşmıştı. Buna göre Türkiye’de tüketici yaklaşık 10 yıldır kötümser. Güven endeksi 2011’den bu yana ise 90’lı değerleri görmüyor.
 
Diğer yandan dolardaki seyir ile güven arasında da ters orantı bulunuyor. Merkez Bankası politikalarının belirsizliği, küresel ekonomik sorunlar ve artan jeopolitik gerilim, siyasi belirsizlikler ve güvenlik riskleri  Türkiye ekonomisi için riskleri artırıyor. Bu durum ekonomide güveni azaltırken, bir yandan vatandaş dolara yöneliyor, diğer yandan yabancı yatırımcı Türkiye piyasasından çıkıyor. Bu da kurlarda yükselişe yol açıyor. Son üç ayda dolar yüzde 2, Avro yüzde 7 yükseldi. Ancak kurlardaki dalgalanmalardan dolayı güvendeki düşüş daha fazla oldu.
 
 
Büyümeyi vuracak
Hanehalkının maddi durumuna ilişkin alt endeksler de geçmiş aylara kıyasla geriledi. Hanenin maddi durum beklentisi endeksi bir önceki aya göre yüzde 3.1, genel ekonomik durum beklentisi yüzde 5.9, işsiz sayısı beklentisi yüzde 10.1 azaldı. Bu durum, gelecek dönemde sürmesi halinde tüketim harcamaları ve dolayısıyla büyüme üzerinde aşağı yönlü risklere yol açacak. Hanenin gelecek 12 ayda tasarruf etme ihtimali de yüzde 16.1 azaldı. Ocakta 25.09 olan endeks, şubatta 21.05 değerine düştü. Bu da Türkiye’nin tasarruf açığı probleminin süreceğini gösteriyor.
 
Öte yandan gelecek 12 aylık dönemde otomobil satın alma ihtimali yüzde 5.5, ücretlerin artacağına dair beklenti yüzde 4.9, konut tamiratına para harcama ihtimali yüzde 3.1 gerilerken, konut satın alma veya inşa ettirme ihtimali sınırlı arttı.
 
Son üç ayda hanenin maddi durum beklentisi yüzde 7, genel ekonomik durum beklentisi yüzde 15 azaldı.
 



 
 

Etiketler:

Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

IMF Karşıtı Annenin IMF Uzmanı Kızı

Cumhuriyet Halk Partisi Parti Meclisi üyeliğine seçilen Bilkent Üniversitesi Ekonomi Bölümü Başkanı ve IMF eski ekonomisti Doç. Dr. Selin Sayek Böke , üniversitede iktisat eğitimi alma kararının hayatının en güzel hatası olduğunu söylüyor. Anne Selin Sayek Böke ile ekonomist Selin Sayek Böke arasındaki dengeyi annesinden ilham alarak koruduğunu vurgulayan Böke, "CHP'de herkesin daha mutlu, refah içinde yaşayabileceği ekonomik ortamı sağlayacak politikalar üretilmesine katkıda bulunarak bunları somutlaştırmaya katkıda bulunacağım" diyor. Dünya Bankası ve IMF kariyerine sahip, güleryüzlü ve sıkı bir makro iktisatçı olarak bilinen Selin Sayek Böke ile CHP Parti Meclisi üyeliğinden annesi Türk Tabipler Birliği eski Başkanı Füsun Sayek ile olan ilişkisine kadar birçok konuyu masaya yatırdık. Böke, 11 yaşındayken kardeşi ile 'gazetecilik oyunu' oynadıklarını, hazırladıkları gazeteye ekonomi yazılarını yazdığını paylaşıyor. Kendisini ekonomi alanına yönle
Yorum Gönder
Devamı

İran, Sıtkı Ayan’dan sorulur

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve oğlu Bilal Erdoğan arasında geçtiği iddia edilen ikinci telefon görüşmesinde adı geçen işadamı Sıtkı Ayan, özellikle AKP döneminde parlayan isimlerin başında geliyor. WikiLeaks belgelerinde de adı geçen Sıtkı Ayan’ın ismi İran ile yapılan ticari anlaşmalar ve yüksek devlet teşvikleriyle anılıyor.   Sivas’ın Gölova beldesinde doğup büyüyen Sıtkı Ayan, İstanbul İmam Hatip Lisesi ve Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’ni bitirdi. Mesleğini icra yerine petrol işine girdi. Ayan’ın, İran ve Sudan’da petrol ve doğalgaz sahalarıyla ilgili yatırımları bulunuyor. WikiLeaks belgelerine göre ABD Ankara Büyükelçiliği’nden gönderilen kripto, Başbakan Erdoğan’ın İran’daki etkinliğini ve ilişkisini ortaya koyuyordu. ABD elçiliğinin belgesinde, 22 Şubat’ta Türk gazetelerinde İran ile Türkiye arasında müşterek bir yatırım projesi imzalandığı ve buna göre kurulacak olan yeni bir doğalgaz boru hattının, İran gazını Türkiye üzerinden Avrupa’ya taşıyacağı belirtiliy
Yorum Gönder
Devamı

Panama Belgeleri: Hayyam Bey'in cenneti

Panama belgelerine göre Hayyam Garipoğlu, Sümerbank’a el konulmadan önce Niue’de bir şirket kurdu. Yaptığı açıklamada “Niue’nun adını bile duymadım” dedi. Panama belgelerinde, Türkiye tarihinin en büyük banka batırma olayına imzasını atan Hayyam Garipoğlu’nun da dört off-shore şirketi ile yer aldığı ortaya çıktı. Belgelere göre Garipoğlu’nun, Sümerbank davasında adı geçen Olsten Marketing Co Ltd’nin yanı sıra üç ayrı off-shore şirketi daha var. Bu şirketlerden biri Olsten Marketing’in kapatılmasından hemen sonra kurulan Niue merkezli Unitrade International Ltd olsa da Garipoğlu, Niue’nun neresi olduğunu dahi bilmediğini ifade ederek bu şirketin kendisine ait olduğunu yalanladı. Olsten, Mossfon müşterisi Sümerbank ile ilgili dava dosyasına göre Garipoğlu, Sümerbank’a el konulmadan bir gün önce, kendisine ait olan Romania International Bank’a 8 milyon dolar transfer etti, buradan da yine kendi paravan şirketi Olsten Marketing’in hesabına aktardı. Panama belgelerine göre
Yorum Gönder
Devamı

#ParadisePapers: Off-shore biraderler

Berat ve Serhat Albayrak’ın Çalık Holding’de yönetici olduğu dönemde holdinge bağlı çok sayıda off-shore şirketi kurulmuş. Serhat Albayrak bu şirketlerden birinin bizzat direktörü. Dünyanın dört bir yanından çok sayıda politikacı ve iş insanının off-shore bağlantılarını ortaya çıkaran Paradise Papers’ta Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın damadı Enerji Bakanı Berat Albayrak’ın ağabeyi Serhat Albayrak’ın da ismi geçiyor. Serhat Albayrak, belgelere göre Malta’da bir off-shore şirketle bağlantılı görünüyor. Frocks International Trading Ltd adlı şirkette Albayrak’ın yanı sıra Çalık Holding çalışanları Mehmet Gökdemir, Murat Tarı ve Şafak Karaaslan şirket yetkilileri arasında bulunuyor. Murat Tarı 2000-2005 yılları arasında Çalık Holding’de genel müdür olarak görev yaptı. Mehmet Gökdemir Çalık Holding’e bağlı GAP Tekstil yönetim kurulu üyesi, Şafak Karaaslan Çalık Holding’in dış ilişkiler sorumlusu. Serhat Albayrak da söz konusu dönemde Çalık Holding genel müdürlüğünü yürütüyordu.
Yorum Gönder
Devamı