Ekonomist Murat Üçer: Merkez 2015’te büyümeyi destekledi. Enflasyon
katılaştı. Bu çok hayırlı bir gelişme değil. Türkiye bir yılı daha
kurtarsa da kırılganlıklar azaltılmazsa 2017’de fatura ağır olur.
Global Source Partners ve Koç Üniversitesi Danışmanı Ekonomist Murat
Üçer, Türkiye’de büyümenin geçen yıl devlet harcamaları ve tüketim
kaynaklı olduğunu, Merkez Bankası’nın da ayrıca enflasyonu kontrol etmek
yerine para politikasıyla büyümeyi desteklediğini söyledi. Bunun çok
hayırlı bir gelişme olmadığını vurgulayan Üçer, “Tüm cephanemizi
kullanmışız. Yeniden 2015 yaşanmaz. Türkiye bir yılı daha kurtardı
gözüküyor ama 2016’da en fazla 2.5-3 büyüme olur. Mali
kırılganlıklarımızı azaltmazsak 2017’de bunun faturası çok ağır olur”
dedi.
Türk Sanayici ve İş Adamları Derneği (TÜSİAD) ile Dünya Bankası,
Dünya Bankasının hazırladığı “Küresel Ekonomik Beklentiler 2016: Zayıf
Büyüme Döneminde Yayılma Etkisi” raporu dün düzenlenen toplantıda
tanıtıldı. Rapor tanıtımının ardından düzenlenen “Gelişen Piyasalardaki
Yavaşlamanın Yayılma Etkileri ve Türkiye” başlıklı panelde konuşan Murat
Üçer şu noktalara dikkat çekti:
* Merkez Bankası 2015’te kredi büyümesini destekledi. Enflasyonun
tek nedeni gıda ve kur değil. Öyle olsa çekirdek enflasyon yüzde 9’da
olmazdı. Enflasyonda katılaşma var. Bunun nedeni de TCMB’nin büyümeyi
desteklemesi.
* Cari açıkta da ‘açığı daralttık’ havası var ama bu doğru değil.
Çekirdek cari dengede geçen yıl 1.5 puanlık bozulma yaşandı. Açığı
sıkıştırıcı politikalar kullandığımız için daraltmadık, petrol ve
enerjiden geldi.
* Her yıl bütçe hedefinden fazla harcıyoruz. Geçen yıl 35 milyar
lira fazla harcadık. Asgari ücret de maliye politikasını etkileyecek.
* Türkiye geçen yıl sermaye hareketi getirebildi. 10 milyar dolar
net hata noksandan geldi. Çekirge bir defa daha sıçrar mı bir kez daha
bu kadar sermaye getirebilir mi bana göre getiremez.
* İhracatta aşağı yönlü br trende var. Çünkü Avrupa’yı kazanırken
bölgeyi kaybediyoruz. Dış talep ağırlıklı büyümeyi bu şartlarda
yapamayız.
* Para politikası daha sıkılaşacak. Dış finansmanda sıkıntı olacak.
Merkez Bankası faiz artırımını erteledi. Ocak 2014’teki gibi sert bir
hareket gelecek. Özellikle yılın ikinci yarısı yavaş geçecek. Kredi
mevduat oranı TL’de 1.5’e çıkmış. Arz ve talep bakımından sıkışma
olacak. Türkiye sermaye bakımından ani donma riski karşı karşıya
kalacak.
* Tüketim ivme kaybediyor. Yatırım zaten ortada yok. Harcamalar tarafında motor kalmadı.
KURUMLAR BAĞIMSIZ OLMALI
Dünya Bankası ve EBRD Baş Ekonomistleri Türkiye ekonomisinde
yapısal sorunların sürdüğüne dikkat çekerek “Reformlar kağıt üstünde
kalmamalı” vurgusu yaptı.
Dünya Bankası Baş Ekonomisti Ulrich Bartsch, Türkiye’de yapısal
reformlara ve düzenleyici kuruluşların bağımsızlığına ihtiyaç olduğunu
belirterek “2012’den itibaren geçtiğimiz kasımda son bulunan seçim
dönemleri ve belirsizlikler ekonomik performansıetkiledi. 2015’teki
yüzde 4.2 büyüme oranının bu şekilde seyretmesini bekleyemeyiz.Türkiye
yılda 1 milyon iş yaratmıyor. Büyümesine rağmen işsizlik yükseliyor,
üretkenlik artmıyor. Türkiye’nin 2016’da yüzde 3.5 büyümesini
bekliyoruz. Hükümetin ortaya koyduğu reform programını sadece mevzuatta
değil eylemlerle ortaya koyması gerektiğini düşünüyoruz” dedi.
Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD) Bölgesel Baş Ekonomisti Bojan
Markoviç ise eğer çok hızlı ve etkin yapısal reformlar olmazsa asgari
ücret artışının ekonomi üzerinde olumsuz etkilerinin olabileceğini
söyledi. Türkiye’nin yüzde 3-3.5 büyüyeceğini öngördüklerini aktaran
Markoviç, “Ortadoğu’da devam eden belirsizlikler, Rusya yaptırımları
Türkiye ekonomisini olumsuz etkileyecek. Aslında Türkiye’nin uzun vadeli
büyüme ile ilgili potansiyeli var, çok önemli insan kaynağı var ama
yenilikçi potansiyelini kullanmıyor. Eğer yapısal reformlar yapılırsa bu
her yıl büyümeye 0.7 ile 1 arasında katkı sağlanabilir” diye konuştu.
Merkez’i anlamakta güçlük çekiyoruz
TÜSİAD Başkanı Başaran Symes, Merkez Bankası enflasyonu
kontrol etmeyecekse hedef neden var? Yoksa yapılması gereken politikalar
önünde engeller mi var” diye sordu.
TÜSİAD Başkanı Cansen Başaran Symes, Türkiye’de enflasyonun
hedeflerden yüksek olduğuna dikkat çekerek, “Bugün geldiğimiz noktada
maalesef enflasyon sadece hedeften yüksek olmakla kalmayıp, giderek
yükselen bir trend izlemeye başladı” uyarısında bulundu. Başaran Symes,
şöyle devam etti: “Merkez Bankası politikaları, enflasyon
hedeflemesinden uzak bir görüntü çiziyor. Enflasyon için hedef koymakla,
para politikası olarak enflasyon hedeflemesi yapmak arasında fark var.
Son zamanlarda sadece bir hedefe sahip olmak yeterliymiş gibi bir
izlenim hakim. Asla ulaşamayacağımız bir hedef mi belirliyoruz acaba?
Yoksa bu hedefe ulaşmak için yapılması gereken politikaların önünde
engeller mi var? Samimi olarak söylemeliyim; anlamakta güçlük
çekiyoruz.”
Symes, jeopolitik risklerin geçen yıla kıyasla çok daha arttığına da
dikkat çekerek, “Son zamanlarda her sohbetin maalesef en tedirgin edici
baş konusu maalesef bu” dedi.
Dünya Bankası raporunun küresel finansal koşulların giderek
zorlaştığına dikkat çektiğine değinen Başaran Symes, “Tespitler 2016’da
Türkiye’yi yine zor bir yılın beklediğini açıkça gösteriyor. Ekonomik
yavaşlamanın gelişen ülkelerde mali alanı daralttığı ancak yapısal
reformların uzun vadeli büyümeyi artırmak için yardımcı olacağı
belirtiliyor. Türkiye’yi bekleyen riskler olabilir çünkü Türkiye hâlâ
dış finansmana bağlı” diye konuştu.
RAPORDAN
Dünya Bankası raporundaki verilere göre, küresel büyüme 2015’te
de beklentilerin gerisinde kaldı ve 2014 yılındaki yüzde 2.6 düzeyinden
yüzde 2.4’e indi. Raporda, “Hayal kırıklığı yaratan bu performansın
başlıca sebepleri yükselen ve gelişen ülkelerde ekonomik faaliyetlerdeki
yavaşlamanın devam etmesi ve emtia fiyatlarının, küresel ticaretin ve
sermaye alışkanlıklarının zayıf seyretmesi oldu” denildi.
Küresel büyümenin daha önce öngörülenlerden daha yavaş bir
hızda olsa da biraz daha toparlanarak 2016 yılında yüzde 2.9, 2017-18
yıllarında da yüzde 3.1’e yükselmesi bekleniyor. Raporda, “Aşağı yönlü
riskler etkisini sürdürüyor ve giderek yükselen ve gelişmekte olan
ülkeler üzerinde yoğunlaşıyor” uyarısı da yapıldı.
Yorumlar
Yorum Gönder