Ana içeriğe atla

Kar değil BOTAŞ vurdu

Petrol fiyatları 28 dolara kadar inse de BOTAŞ ‘al ya da öde’ maddesi nedeniyle bozulan mali yapısını öne sürerek doğalgazda indirime gitmiyor, 184 dolarlık doğalgazı yurttaşa 340 dolara satıyor.
Doğalgaz fiyatında belirleyici olan petrol fiyatları 12 yıldır ilk kez varil başına 30 doların altına inerken, bu düşüş Türkiye’de yurttaşa yansımıyor. Boru Hatları ile Petrol Taşıma AŞ (BOTAŞ) ‘bozulan mali yapısı’nı gerekçe göstererek indirime gitmezken, 184 dolarlık doğalgaz yurttaşa 340 dolara satılıyor.

Türkiye’nin yaptığı anlaşmalarda yer alan ve doğalgaz alınmasa bile parasının ödenmesini düzenleyen “al ya da öde” maddesi BOTAŞ’ın zararı katlanırken, fatura da yurttaşa çıktı. Uzmanlara göre, BOTAŞ’ın 4 milyar liranın üzerinde vergi borcu ve kamu zararı bulunuyor. BOTAŞ’ın 2014 faaliyet raporuna göre ise toplam borcu 26 milyon 546 bin lira.



CHA’nın haberine göre doğalgazın en fazla satıldığı İstanbul, Ankara ve İzmir gibi illerde 1 metreküp doğalgaz abonelere 50-60 kuruş gibi bir fiyatla satılırken bu yılın ilk ayında fiyat 1 liraya çıktı. Havaların soğuduğu bu aylarda, doğalgazdaki yüksek fiyatlar sebebiyle vatandaşın faturaları daha da şişecek.

Petrolün fiyatı, üç yılda 116 dolardan 28 dolara geriledi. Doğalgaz fiyatı petrol fiyatına göre belirleniyor. Petrolün 2014’te 90 dolar olan varil fiyatı 2015’in ilk yarısında 60, ikinci yarısında 40-50 dolara düşmüştü. 2016 başında 30 dolara kadar gerileyen petrol fiyatıyla orantılı olarak doğalgazın ucuzlaması gerekiyor. Fakat petrol fiyatı üç yıldır düzenli olarak düşerken, doğalgaz fiyatına her yıl zam yapılması, BOTAŞ’ın kâr elde etmek için halkın cebine yüklendiğini gösteriyor.
Tamamına yakını ithalatla karşılanan Türkiye’nin doğalgaz tüketimi 2014 verilerine göre 49.2 milyar metreküp. Doğalgazın satışa sunulan yüzde 48’i elektrik üretiminde, yüzde 25’i sanayi, yüzde 19’u da konutlarda tüketiliyor.

Maliyet düştü
Kamu şirketi BOTAŞ; Rusya, İran, Azerbaycan’dan boru gazı, Cezayir ve Nijerya’dan ise LNG alıyor. Gereken doğalgazın yüzde 90’ı boru gazı olarak alınıyor. Bunun da yarıdan fazlası Rusya’dan ithal ediliyor. Bu nedenle Türkiye iç pazarında Rus şirketi Gazprom’un satış fiyatı belirleyici oluyor. Rus şirketi Gazprom’a göre bu yılın ilk çeyreğinde petroldeki düşüşe paralel bin metreküp doğalgazın fiyatı ortalama 184 dolar olacak. Uzmanların 2016 yılı ilk dönemi için yaptığı hesaplamaya göre bin metreküp doğalgaz için Ruslara 210 dolar, Azerbaycan’a 225 dolar ve İran’a 275 dolar civarı bir ödeme söz konusu.


17 milyon dolar uçtu
Sayıştay Başkanlığı, hazırladığı BOTAŞ 2014 Yılı Denetim Raporu’nda BOTAŞ’ın 1984 yılında yapımına başladığı İzmit (İPRAŞ) – İstanbul (Haramidere) akaryakıt boru hattına 5 yılda 17 milyon dolar harcadığı belirtildi. Sayıştay, 17 milyon dolar harcanarak 5 yılda inşa edilen petrol boru hattının atıl durumda kaldığını tespit etti. Raporda, BOTAŞ’ın, hattı hizmete alamamasının yanında bir de arsa sahiplerince açılan davalar sonucunda 605 bin TL tazminat ödediği kaydedildi. BOTAŞ 2014 Yılı Faaliyet Raporu’na göre kamu şirketi geçen yıl 1.7 milyar TL dönem sonu faaliyet zararı yaptı.

Merkez’den kolaylık
Son yıllarda sürekli artan döviz kuru da gazın ucuzlamasını engelleyen diğer etkenler arasında yer alıyor. Merkez Bankası, BOTAŞ’a doğalgaz alımı yapması için 2015’te ucuza 10.5 milyar dolar sattı. Merkez Bankası Aralık 2014’te BOTAŞ’a doğrudan döviz satmaya başladı. İlk ay yaptığı satış 1.3 milyar dolar oldu. Ocak 2015’te 1 milyar dolar, şubatta 1.5 milyar dolar, martta 1.8 milyar dolar ve nisanda da 1.4 milyar dolarlık satış yapıldı.



 
Etiketler:

Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

IMF Karşıtı Annenin IMF Uzmanı Kızı

Cumhuriyet Halk Partisi Parti Meclisi üyeliğine seçilen Bilkent Üniversitesi Ekonomi Bölümü Başkanı ve IMF eski ekonomisti Doç. Dr. Selin Sayek Böke , üniversitede iktisat eğitimi alma kararının hayatının en güzel hatası olduğunu söylüyor. Anne Selin Sayek Böke ile ekonomist Selin Sayek Böke arasındaki dengeyi annesinden ilham alarak koruduğunu vurgulayan Böke, "CHP'de herkesin daha mutlu, refah içinde yaşayabileceği ekonomik ortamı sağlayacak politikalar üretilmesine katkıda bulunarak bunları somutlaştırmaya katkıda bulunacağım" diyor. Dünya Bankası ve IMF kariyerine sahip, güleryüzlü ve sıkı bir makro iktisatçı olarak bilinen Selin Sayek Böke ile CHP Parti Meclisi üyeliğinden annesi Türk Tabipler Birliği eski Başkanı Füsun Sayek ile olan ilişkisine kadar birçok konuyu masaya yatırdık. Böke, 11 yaşındayken kardeşi ile 'gazetecilik oyunu' oynadıklarını, hazırladıkları gazeteye ekonomi yazılarını yazdığını paylaşıyor. Kendisini ekonomi alanına yönle
Yorum Gönder
Devamı

İran, Sıtkı Ayan’dan sorulur

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve oğlu Bilal Erdoğan arasında geçtiği iddia edilen ikinci telefon görüşmesinde adı geçen işadamı Sıtkı Ayan, özellikle AKP döneminde parlayan isimlerin başında geliyor. WikiLeaks belgelerinde de adı geçen Sıtkı Ayan’ın ismi İran ile yapılan ticari anlaşmalar ve yüksek devlet teşvikleriyle anılıyor.   Sivas’ın Gölova beldesinde doğup büyüyen Sıtkı Ayan, İstanbul İmam Hatip Lisesi ve Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’ni bitirdi. Mesleğini icra yerine petrol işine girdi. Ayan’ın, İran ve Sudan’da petrol ve doğalgaz sahalarıyla ilgili yatırımları bulunuyor. WikiLeaks belgelerine göre ABD Ankara Büyükelçiliği’nden gönderilen kripto, Başbakan Erdoğan’ın İran’daki etkinliğini ve ilişkisini ortaya koyuyordu. ABD elçiliğinin belgesinde, 22 Şubat’ta Türk gazetelerinde İran ile Türkiye arasında müşterek bir yatırım projesi imzalandığı ve buna göre kurulacak olan yeni bir doğalgaz boru hattının, İran gazını Türkiye üzerinden Avrupa’ya taşıyacağı belirtiliy
Yorum Gönder
Devamı

Panama Belgeleri: Hayyam Bey'in cenneti

Panama belgelerine göre Hayyam Garipoğlu, Sümerbank’a el konulmadan önce Niue’de bir şirket kurdu. Yaptığı açıklamada “Niue’nun adını bile duymadım” dedi. Panama belgelerinde, Türkiye tarihinin en büyük banka batırma olayına imzasını atan Hayyam Garipoğlu’nun da dört off-shore şirketi ile yer aldığı ortaya çıktı. Belgelere göre Garipoğlu’nun, Sümerbank davasında adı geçen Olsten Marketing Co Ltd’nin yanı sıra üç ayrı off-shore şirketi daha var. Bu şirketlerden biri Olsten Marketing’in kapatılmasından hemen sonra kurulan Niue merkezli Unitrade International Ltd olsa da Garipoğlu, Niue’nun neresi olduğunu dahi bilmediğini ifade ederek bu şirketin kendisine ait olduğunu yalanladı. Olsten, Mossfon müşterisi Sümerbank ile ilgili dava dosyasına göre Garipoğlu, Sümerbank’a el konulmadan bir gün önce, kendisine ait olan Romania International Bank’a 8 milyon dolar transfer etti, buradan da yine kendi paravan şirketi Olsten Marketing’in hesabına aktardı. Panama belgelerine göre
Yorum Gönder
Devamı

#ParadisePapers: Off-shore biraderler

Berat ve Serhat Albayrak’ın Çalık Holding’de yönetici olduğu dönemde holdinge bağlı çok sayıda off-shore şirketi kurulmuş. Serhat Albayrak bu şirketlerden birinin bizzat direktörü. Dünyanın dört bir yanından çok sayıda politikacı ve iş insanının off-shore bağlantılarını ortaya çıkaran Paradise Papers’ta Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın damadı Enerji Bakanı Berat Albayrak’ın ağabeyi Serhat Albayrak’ın da ismi geçiyor. Serhat Albayrak, belgelere göre Malta’da bir off-shore şirketle bağlantılı görünüyor. Frocks International Trading Ltd adlı şirkette Albayrak’ın yanı sıra Çalık Holding çalışanları Mehmet Gökdemir, Murat Tarı ve Şafak Karaaslan şirket yetkilileri arasında bulunuyor. Murat Tarı 2000-2005 yılları arasında Çalık Holding’de genel müdür olarak görev yaptı. Mehmet Gökdemir Çalık Holding’e bağlı GAP Tekstil yönetim kurulu üyesi, Şafak Karaaslan Çalık Holding’in dış ilişkiler sorumlusu. Serhat Albayrak da söz konusu dönemde Çalık Holding genel müdürlüğünü yürütüyordu.
Yorum Gönder
Devamı