Ana içeriğe atla

Sadece Merkez'le sorunu çözemezsiniz



Stiglitz: Tek odak noktası faiz indirimi olmamalı. Devlet insana ve üretime yatırım yapmalı


Haber görseli


Nobel ödüllü ekonomist Joseph Stiglitz, AKP hükümetinin son bir yıldır dilinden düşmeyen 'Merkez faizi indirip büyümeyi desteklesin' söyleminin doğru olmadığını belirterek "Bu sadece Merkez Bankası'nın işi değil. Bir tek emlak sektörüyle sürdürülebilir bir büyüme sağlanamaz. Sanayiye, tarıma, altyapıya, sağlığa ve eğitime yatırım yapılmalı. Devlet bunları desteklemeli. Büyüme stratejisi dengeli olmalı" dedi.


Nobel Ödüllü ekonomist Joseph Stiglitz AKP hükümetinin son bir yıldır dilinden düşmeyen 'Merkez faizi indirip büyümeyi desteklesin' söyleminin doğru bir yaklaşım olmadığını belirterek "Büyüme için tek odak noktası faiz indirimi olamaz. Son 10 yılda iyi bir büyüme sağladınız ama bunun pek çoğu emlak piyasası ve inşaattan geldi. ABD'de de 2008 krizinden önce büyümenin üçte ikisi emlağa dayalıydı ve bu sürdürülebilir olmadı. Dengeli bir ekonomik büyüme için çeşitlilik olmalı. Tarım, sanayi, eğitim, sağlık, alt yapı, inovasyona yatırım yapılmalı. İnsana yatırım yapılmalı" dedi.


Stiglitz, şöyle devam etti: "Birçok araç kullanılmalı. Ekonomik büyümenin istikrarlı olması için mikro araçlar buna yardımcı olabilir. Kredilerin ulaşılabilir olması, emlak fazlası olmaması, kredilerin KOBİ'ler tarafından kullanılması gerekir. Riskler ve faydalar paylaşılmalı. Üretim yapan sektörler desteklenmeli."


Çukurova Genç İşadamları Derneği'nin Adana'da düzenlediği etkinliğe konuk olan Stiglitz verdiği konferansta, Türkiye ekonomisine ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Ünlü ekonomist, eğitime yatırımın önemine dikkat çekerek "Türkiye'de daha fazla sayıda birinci derece küresel üniversite bulunması gerekiyor. Yenilikçiliğe, küresel ekonomik değişime ayak uydurmak için daha eğitimli bir iş gücü şart. Kaliteli bir eğitim için üniversite araştırma merkezleri kurulmalı. Türkiye 20 yıl sonra nerede olmak istediğini düşünerek hareket etmeli" diye konuştu.


İkinci olarak Türkiye'nin coğrafi çeşitliliğe ihtiyacı olduğunu ifade eden Stiglitz. Eğer bu sağlanırsa emlak fiyatlarının bu kadar artmayacağını belirtti. Türkiye'nin küresel belirsizlikleri dikkate alarak iç piyasa talebine de önem vermesi gerektiğini söyleyen Stiglitz, Rusya ve Avrupa'daki sorunlar dikkate alındığında Türkiye'nin sadece ihracatla büyümesinin mümkün olmadığını vurguladı. Stiglitz, "İhracat piyasası zayıfladığında ihracat yaparak büyüme modeli işe yaramaz" dedi.


Diğer yandan Türkiye'nin hala ele alması gereken makro ekonomik sorunlar olduğuna işaret eden Stiglitz, "Türkiye'nin çok büyük bir cari açığı var ve tasarruf nasıl teşvik edilebilir, neler yapılabilir bunlar uzun zamandır karşılaşılan problemler. 2001 yılından beri enflasyonu düşürmekte kısmen başarılı oldunuz. Ancak diğer alanlarda ilerleme kaydedilmesi şart" dedi.


Joseph Stiglitz, merkez bankalarının kendi faiz oranlarını düşürdüğü, petrol fiyatlarının ve enflasyonun düştüğü bir ortamda TCMB'nin faiz indirimine gitmesinin makul karşılanabileceğini de belirtti.


Stiglitz, ABD'de faizlerin artırılacak olmasının dünyanın farklı yerlerinde finansal piyasaları ciddi şekilde etkileyeceğini belirterek "Büyük zorlukla karşılaşacak olanlar ise Türkiye gibi açıkları fazla olan ülkeler. Yurtdışından fon desteği ihtiyacı olan ülkeler özellikle problem yaşayacak" diye konuştu.


Rusya ve Ortadoğu ile ilgili jeopolitik risklerin Türkiye'yi de olumsuz etkileyeceğini ifade eden Stiglitz, "Türkiye için de önümüzdeki yıllar gerçekten olağandışı olacak önümüzdeki yıllar risklerle dolu olacak" dedi.



Tedavi yanlış, kriz geliyor


"Yakın zamanda kriz geliyor" diyen Stiglitz, "Para politikaları varlık balonları oluşturdu. ABD Merkez Bankası faiz artırmaya başladığında bu balonlar patlayabilir. Ve 2008 krizinden henüz tam olarak çıkmadığımız için dünya bu şoku kaldıramaz" ifadelerini kullandı.

Avrupa'da kemer sıkma politikalarının yanlışlığına işaret eden Stiglitz, "Hep aynı başarısız politikalar. Avro birliği zayıf ülkeleri daha da zayıflattı. Kemer sıkma politikalarıyla deflasyon hızlandı. Bu delilik daha ne kadar devam edecek" dedi.

Petrol fiyatlarındaki düşüşün petrol ithalatı yapan ülkeler için olumlu olsa da dünya ekonomisini yavaşlatacağı için genel  olarak olumsuz olduğunu belirtti.






Yorumlar

Bu blogdaki popüler yayınlar

IMF Karşıtı Annenin IMF Uzmanı Kızı

Cumhuriyet Halk Partisi Parti Meclisi üyeliğine seçilen Bilkent Üniversitesi Ekonomi Bölümü Başkanı ve IMF eski ekonomisti Doç. Dr. Selin Sayek Böke , üniversitede iktisat eğitimi alma kararının hayatının en güzel hatası olduğunu söylüyor. Anne Selin Sayek Böke ile ekonomist Selin Sayek Böke arasındaki dengeyi annesinden ilham alarak koruduğunu vurgulayan Böke, "CHP'de herkesin daha mutlu, refah içinde yaşayabileceği ekonomik ortamı sağlayacak politikalar üretilmesine katkıda bulunarak bunları somutlaştırmaya katkıda bulunacağım" diyor. Dünya Bankası ve IMF kariyerine sahip, güleryüzlü ve sıkı bir makro iktisatçı olarak bilinen Selin Sayek Böke ile CHP Parti Meclisi üyeliğinden annesi Türk Tabipler Birliği eski Başkanı Füsun Sayek ile olan ilişkisine kadar birçok konuyu masaya yatırdık. Böke, 11 yaşındayken kardeşi ile 'gazetecilik oyunu' oynadıklarını, hazırladıkları gazeteye ekonomi yazılarını yazdığını paylaşıyor. Kendisini ekonomi alanına yönle

İran, Sıtkı Ayan’dan sorulur

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve oğlu Bilal Erdoğan arasında geçtiği iddia edilen ikinci telefon görüşmesinde adı geçen işadamı Sıtkı Ayan, özellikle AKP döneminde parlayan isimlerin başında geliyor. WikiLeaks belgelerinde de adı geçen Sıtkı Ayan’ın ismi İran ile yapılan ticari anlaşmalar ve yüksek devlet teşvikleriyle anılıyor.   Sivas’ın Gölova beldesinde doğup büyüyen Sıtkı Ayan, İstanbul İmam Hatip Lisesi ve Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’ni bitirdi. Mesleğini icra yerine petrol işine girdi. Ayan’ın, İran ve Sudan’da petrol ve doğalgaz sahalarıyla ilgili yatırımları bulunuyor. WikiLeaks belgelerine göre ABD Ankara Büyükelçiliği’nden gönderilen kripto, Başbakan Erdoğan’ın İran’daki etkinliğini ve ilişkisini ortaya koyuyordu. ABD elçiliğinin belgesinde, 22 Şubat’ta Türk gazetelerinde İran ile Türkiye arasında müşterek bir yatırım projesi imzalandığı ve buna göre kurulacak olan yeni bir doğalgaz boru hattının, İran gazını Türkiye üzerinden Avrupa’ya taşıyacağı belirtiliy

Panama Belgeleri: Hayyam Bey'in cenneti

Panama belgelerine göre Hayyam Garipoğlu, Sümerbank’a el konulmadan önce Niue’de bir şirket kurdu. Yaptığı açıklamada “Niue’nun adını bile duymadım” dedi. Panama belgelerinde, Türkiye tarihinin en büyük banka batırma olayına imzasını atan Hayyam Garipoğlu’nun da dört off-shore şirketi ile yer aldığı ortaya çıktı. Belgelere göre Garipoğlu’nun, Sümerbank davasında adı geçen Olsten Marketing Co Ltd’nin yanı sıra üç ayrı off-shore şirketi daha var. Bu şirketlerden biri Olsten Marketing’in kapatılmasından hemen sonra kurulan Niue merkezli Unitrade International Ltd olsa da Garipoğlu, Niue’nun neresi olduğunu dahi bilmediğini ifade ederek bu şirketin kendisine ait olduğunu yalanladı. Olsten, Mossfon müşterisi Sümerbank ile ilgili dava dosyasına göre Garipoğlu, Sümerbank’a el konulmadan bir gün önce, kendisine ait olan Romania International Bank’a 8 milyon dolar transfer etti, buradan da yine kendi paravan şirketi Olsten Marketing’in hesabına aktardı. Panama belgelerine göre

#ParadisePapers: Off-shore biraderler

Berat ve Serhat Albayrak’ın Çalık Holding’de yönetici olduğu dönemde holdinge bağlı çok sayıda off-shore şirketi kurulmuş. Serhat Albayrak bu şirketlerden birinin bizzat direktörü. Dünyanın dört bir yanından çok sayıda politikacı ve iş insanının off-shore bağlantılarını ortaya çıkaran Paradise Papers’ta Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın damadı Enerji Bakanı Berat Albayrak’ın ağabeyi Serhat Albayrak’ın da ismi geçiyor. Serhat Albayrak, belgelere göre Malta’da bir off-shore şirketle bağlantılı görünüyor. Frocks International Trading Ltd adlı şirkette Albayrak’ın yanı sıra Çalık Holding çalışanları Mehmet Gökdemir, Murat Tarı ve Şafak Karaaslan şirket yetkilileri arasında bulunuyor. Murat Tarı 2000-2005 yılları arasında Çalık Holding’de genel müdür olarak görev yaptı. Mehmet Gökdemir Çalık Holding’e bağlı GAP Tekstil yönetim kurulu üyesi, Şafak Karaaslan Çalık Holding’in dış ilişkiler sorumlusu. Serhat Albayrak da söz konusu dönemde Çalık Holding genel müdürlüğünü yürütüyordu.