Ana içeriğe atla

12 ülke topun ağzında

Ülke notlarına göre Arjintin gibi aralarında Ukrayna, Mısır, Yunanistan’ın da olduğu 11 ülke daha iflasın eşiğinde


İflasa yakın olarak değerlendirilen ülkeler için piyasalarda borçlanmanın zorlaşması domino etkisi korkularını alevlendiriyor. Bu da Türkiye gibi dış kaynağa bağımlı bir ekonomi için önemli bir risk teşkil ediyor. Moody’s ’un cuma günü Türkiye’nin notunu indirmesine kesin gözüyle bakılıyor.


Arjantin, alacaklı fonlarla 13 yıl süren mahkeme savaşlarından sonra kredi derecelendirme kuruluşu Standars&Poor’s’a (S&P) göre temerrüte düştü. Ancak borcunu ödemeye çalışan ya da ödeyemeyen tek ülke değil. Üç büyük kredi derecelendirme kuruluşunun ülke notlarına bakıldığında 11 ülkenin daha Arjantin gibi iflasa yakın olduğu görülüyor. Bu da domino etkisi olur mu endişelerini daha da tırmandırıyor.
S&P, Arjantin’in kredi notunu CCC -/C’den ‘Selective Default’a (tercihli temerrüt) indirmişti. Bu not derecesi borçlarının faizleri ile birlikte ödeyemeyen ülkeler için kullanılan bir derece olarak biliniyor. S&P’nin bu notu verdiği bir ülke daha var: Grenada. Ukrayna da  S&P’den CCC+ (önemli risklere sahip) notuna sahip.
Fitch,  Arjantin’in kredi notunu ‘CC’den ‘RD’ye (sınırlı temerrüt) düşürmüştü. Kuruluş Ukrayna’nın notunu da CCC ile iflasa yakın olarak değerlendiriyor.
Moody’s ise Arjantin’in kredi notunu ‘Caa1’ olarak teyit etmişti. Bu not ülkenin ‘önemli riskler’e sahip olduğunu gösteriyor. Kuruluşun değerlendirmesine göre 11 ülke Caa1 ya da daha kötü nota sahip. Bu ülkeler ise şöyle sıralanıyor: Ekvador, Mısır, Pakistan, Yunanistan ve Venezuela’nın notu Arjintin ile aynı. Yani Caa1. Belize ve Küba Caa2 (son derece spekülatif), Kıbrıs, Jameika, Ukrayna Caa3 (kurtarılması beklenen, iflasa yakın) notuna sahipler. 

Para girişi durursa Türkiye yandı

Arjantin'in iflasından sonra özellikle düşük kredi notuna sahip ülkeler için tahvil piyasasında borçlanma pahalılaşacak. Bu da Türkiye gibi dış kaynağa bağımlı bir ekonomi için önemli bir risk teşkil ediyor. Okan Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dekanı Prof.Dr. Taner Berksoy, Arjantin’in iflasından Türkiye’nin iki şekilde etkilenebileceğini belirterek, “Arjantin’in Türkiye’de ödenmeyen kağıtları varsa doğrudan etkili olur. Dolaylı olarak ise gelişmekte olan ekonomilere yönelik beklentiler bozulabilir. Bu da bulaşma etkisi yaratır” dedi.
Berksoy, gelişmekte olan ekonomilere yönelik beklentiler bozulursa Türkiye’nin cari açık ve jepolitik riskinden dolayı olumsuz etkileneceğine işaret ederek “Kaynak girişine bağımlı hale gelmiş ülkelerde likidite daralmaya başlayacak. Bu bizi çok etkiler” diye konuştu. Arjantin’deki borç sorunuyla Türkiye’nin borç yapısını karşılaştıran Berksoy, “Bizim dış borcumuz yoğun olarak özel sektör borcu olduğu için çok parçalıdır. Arjantin'in ise kamu borcu. Genellikle büyük çaplı krizler özel sektör borcundan kaynaklanmıyor. Ya kamu borcundan ya da bankacılık yapısındaki bozulmadan çıkıyor” açıklamasını yaptı.

Zor günler kapıda

İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi’nden Doç. Dr. Murat Birdal Arjantin’in geri ödemeleri askıya almasından kazanan tek kesimin toplamının 1 milyar doları bulduğu tahmin edilen Arjantin CDS’lerini (kredi temerrüt swaplari) ellerinde bulunduran yatırımcılar olduğunu varguladı. Birdal, Arjantin’de çözümsüzlük derinleştikçe borçlanma maliyetlerinin yükseleceğini ve temel göstergeleri problemli olan ülke ekonomisinin krize sürüklenebileceğini söyledi. 
Birdal sıcak para ile fonlanan büyüme politikasının sonlarına geldiğimize dikkat çekerek “Bu durum 2015 içinde yüksek cari açık oranı ve dış borca sahip ekonomileri zor günlerin beklediğini gösteriyor. Hiç kuşku yok ki Türkiye, 130 milyar doları aşan kısa vadeli dış borcu ile küresel piyasalarda para bolluğunun sona ermesi ve sıcak paranın yön değiştirmesinden en olumsuz etkilenecek ülkelerin başında geliyor” dedi. 

Moody’s sürpriz yapmaz

Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, Cuma günü kredi notu ve görünümü hakkında rutin değerlendirmesini açıklayacak olan kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s’in Türkiye hakkında pozitif değerlendirme yapması gerektiğini ancak geçmiş performanslara bakıldığında bunun bir sürpriz olacağını söyledi.
NTV’ye konuşan Zeybekci, “Moody’s’den artı yönde bir beklentim yok eksi yönde bir beklentim var” dedi.
Hazine ile kredi derecelendirme anlaşması bulunan Moody’s Türkiye’yi ‘negatif’ görünümle yatırım yapılabilir seviye olan ‘Baa3’ düzeyinde derecelendiriyor.


http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/ekonomi/102213/12_ulke_topun_agzinda.html








Yorumlar

Bu blogdaki popüler yayınlar

IMF Karşıtı Annenin IMF Uzmanı Kızı

Cumhuriyet Halk Partisi Parti Meclisi üyeliğine seçilen Bilkent Üniversitesi Ekonomi Bölümü Başkanı ve IMF eski ekonomisti Doç. Dr. Selin Sayek Böke , üniversitede iktisat eğitimi alma kararının hayatının en güzel hatası olduğunu söylüyor. Anne Selin Sayek Böke ile ekonomist Selin Sayek Böke arasındaki dengeyi annesinden ilham alarak koruduğunu vurgulayan Böke, "CHP'de herkesin daha mutlu, refah içinde yaşayabileceği ekonomik ortamı sağlayacak politikalar üretilmesine katkıda bulunarak bunları somutlaştırmaya katkıda bulunacağım" diyor. Dünya Bankası ve IMF kariyerine sahip, güleryüzlü ve sıkı bir makro iktisatçı olarak bilinen Selin Sayek Böke ile CHP Parti Meclisi üyeliğinden annesi Türk Tabipler Birliği eski Başkanı Füsun Sayek ile olan ilişkisine kadar birçok konuyu masaya yatırdık. Böke, 11 yaşındayken kardeşi ile 'gazetecilik oyunu' oynadıklarını, hazırladıkları gazeteye ekonomi yazılarını yazdığını paylaşıyor. Kendisini ekonomi alanına yönle...

İran, Sıtkı Ayan’dan sorulur

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve oğlu Bilal Erdoğan arasında geçtiği iddia edilen ikinci telefon görüşmesinde adı geçen işadamı Sıtkı Ayan, özellikle AKP döneminde parlayan isimlerin başında geliyor. WikiLeaks belgelerinde de adı geçen Sıtkı Ayan’ın ismi İran ile yapılan ticari anlaşmalar ve yüksek devlet teşvikleriyle anılıyor.   Sivas’ın Gölova beldesinde doğup büyüyen Sıtkı Ayan, İstanbul İmam Hatip Lisesi ve Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’ni bitirdi. Mesleğini icra yerine petrol işine girdi. Ayan’ın, İran ve Sudan’da petrol ve doğalgaz sahalarıyla ilgili yatırımları bulunuyor. WikiLeaks belgelerine göre ABD Ankara Büyükelçiliği’nden gönderilen kripto, Başbakan Erdoğan’ın İran’daki etkinliğini ve ilişkisini ortaya koyuyordu. ABD elçiliğinin belgesinde, 22 Şubat’ta Türk gazetelerinde İran ile Türkiye arasında müşterek bir yatırım projesi imzalandığı ve buna göre kurulacak olan yeni bir doğalgaz boru hattının, İran gazını Türkiye üzerinden Avrupa’ya taşıyacağı belirt...

Panama Belgeleri: Hayyam Bey'in cenneti

Panama belgelerine göre Hayyam Garipoğlu, Sümerbank’a el konulmadan önce Niue’de bir şirket kurdu. Yaptığı açıklamada “Niue’nun adını bile duymadım” dedi. Panama belgelerinde, Türkiye tarihinin en büyük banka batırma olayına imzasını atan Hayyam Garipoğlu’nun da dört off-shore şirketi ile yer aldığı ortaya çıktı. Belgelere göre Garipoğlu’nun, Sümerbank davasında adı geçen Olsten Marketing Co Ltd’nin yanı sıra üç ayrı off-shore şirketi daha var. Bu şirketlerden biri Olsten Marketing’in kapatılmasından hemen sonra kurulan Niue merkezli Unitrade International Ltd olsa da Garipoğlu, Niue’nun neresi olduğunu dahi bilmediğini ifade ederek bu şirketin kendisine ait olduğunu yalanladı. Olsten, Mossfon müşterisi Sümerbank ile ilgili dava dosyasına göre Garipoğlu, Sümerbank’a el konulmadan bir gün önce, kendisine ait olan Romania International Bank’a 8 milyon dolar transfer etti, buradan da yine kendi paravan şirketi Olsten Marketing’in hesabına aktardı. Panama belgelerine göre...

#ParadisePapers: Off-shore biraderler

Berat ve Serhat Albayrak’ın Çalık Holding’de yönetici olduğu dönemde holdinge bağlı çok sayıda off-shore şirketi kurulmuş. Serhat Albayrak bu şirketlerden birinin bizzat direktörü. Dünyanın dört bir yanından çok sayıda politikacı ve iş insanının off-shore bağlantılarını ortaya çıkaran Paradise Papers’ta Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın damadı Enerji Bakanı Berat Albayrak’ın ağabeyi Serhat Albayrak’ın da ismi geçiyor. Serhat Albayrak, belgelere göre Malta’da bir off-shore şirketle bağlantılı görünüyor. Frocks International Trading Ltd adlı şirkette Albayrak’ın yanı sıra Çalık Holding çalışanları Mehmet Gökdemir, Murat Tarı ve Şafak Karaaslan şirket yetkilileri arasında bulunuyor. Murat Tarı 2000-2005 yılları arasında Çalık Holding’de genel müdür olarak görev yaptı. Mehmet Gökdemir Çalık Holding’e bağlı GAP Tekstil yönetim kurulu üyesi, Şafak Karaaslan Çalık Holding’in dış ilişkiler sorumlusu. Serhat Albayrak da söz konusu dönemde Çalık Holding genel müdürlüğünü yürütüyordu. ...