Ana içeriğe atla

Piyasa siyasete teslim

AKP’nin kongreye gitme kararıyla sarsılan piyasaları Davutoğlu’nun iyimser açıklamaları da kurtaramadı. Önce biraz toparlanan piyasalar kısa süre içinde yeniden eksiye döndü.




Piyasalar artık siyasetle yatıp siyasetle kalkıyor. AKP’nin mayısta kongreye gideceği haberi piyasalarda adeta deprem etkisi yaratırken, dün tüm gözler Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun yapacağı veda konuşmasındaydı. Piyasalar güne yine ekside başlarken, Davutoğlu’nun parti genel başkanlığı ve Başbakanlıkta geçiş sürecinin sancısız olacağı beklentisine yol açan açıklamaları sonrası satış baskısı az da olsa hafifledi. Dolar/TL kısa süreliğine de olsa 2.90 seviyesinin altına geriledi. Satışların hafiflemesinde bankacılara göre lokal satışlar etkili oldu.

TL yüzde 6 eridi
AKP’de yaşanacak bayrak değişimi önceki gece dolar/TL’yi 2.9765 seviyesine fırlattı. TL’nin böylece dolar karşısında geçen haftadan beri değer kaybı yüzde 6’yı da aşmış oldu. Kur en son 29 Şubat’ta benzer seviyelerde işlem görmüştü. Gece geç saatlerde yapılan açıklamalar, yurt dışında TL’nin değer kaybına yol açarken, Türkiye piyasaları açıldığında ellerinde 200 milyar dolara yakın döviz mevduatı bulunan lokal kurum ve şahısların döviz satışlarının da etkisiyle TL az da olsa toparlandı. Ancak bu da kalıcı olmadı, kur önceki günkü 2.85 seviyelerine geri dönemedi. Sabah saatlerinde 2.92 civarında olan kur, Davutoğlu’nun açıklamalarıyla dolar/TL 2.9340’tan 2.8955’e kadar gerilese de yönünü yine yukarı çevirdi. Serbest piyasada dolar 2.9140 TL’den günü tamamladı. Avro kapanışı 3.3250 TL'den oldu.

Borsa İstanbul da yüzde 2’nin üzerinde kayıpla güne başladı. Davutoğlu’nun açıklamasından önce Borsa İstanbul’daki yüzde 1’in üzerindeki kayıplar açıklama sonrası yerini yüzde 0.5 civarı kazanca bıraktı. Ancak borsanin pozitifte kalması da fazla uzun sürmedi. Kısa süre sonra yeniden eksiye dönen endeks günü yüzde 0.86 düşüşle 78.698 puanda tamamladı.

Dolar kurundaki sert yükselişin etkisiyle 121.97’ye kadar çıkan altının gram fiyatı da tüm zamanların en yüksek seviyesini gördü. Gram altın önceki günü yüzde 3’ün üzerinde artışla 118.40 liradan tamamlamıştı. Dünkü kapanış ise 120 liradan oldu.

Yaz sıcak geçecek
Gösterge 10 yıllık bileşik faiz ise gün içinde 30 baz puanın üzerinde yükseldi. 11 Şubat 2026 itfalı 10 yıllık gösterge tahvil yüzde 9.92, 14 Haziran 2017 itfalı iki yıllık gösterge tahvil de yüzde 9.74 seviyesinden kapandı. Bankacılar, gelecek dönemde kimin başbakan olacağı, ekonomi yönetiminin nasıl şekilleneceğinin piyasalar tarafından yakından takip edileceğine dikkat çektiler. 

Citigroup’un Doğu Avrupa, Orta Doğu ve Afrika’dan sorumlu baş stratejisti Luis Costa, “Bu gibi sıkışmaların daha sık olacağını düşünüyorum. Bu yıl Türkiye’de yaz çok sıcak geçecek” yorumunda bulundu. Costa, Türk Lirası’nın dolar başına 3 TL seviyesine doğru gerilemesi durumunda, kısa vadeli Türk tahvillerinde satışların tetiklenebileceğini söyledi.

Satış baskısı sürecek
Ruters’a konuşan üst düzey bir bankacı ise, “AKP’deki değişim süreci yabancı yatırımcılar nezdinde olumsuz algılanmadan tamamlanacak demek hiç kolay değil. Birkaç hafta önceye kadar konuşma gereği duymadığımız siyasi risk yeniden gündemin ilk sırasına taşındı. Ancak sürece, Davutoğlu’nun açıklamalarına baktığımızda, tek başına anayasa değişikliği yapamayan ancak tek parti kuvvetini muhafaza eden Erdoğan liderliğindeki AKP’de, 22 Mayıs’ta isimler hariç değişen ne var dediğimizde pek de fazla birşey söyleyemiyoruz. Önümüzdeki süreçte piyasalar açısından siyasette izlenecek en önemli gelişme ekonomi yönetiminin mevcut ekonomi politikaların, para ve maliye politikalarının nasıl şekilleneceği erken seçime gidilip gidilmeyeceği olacak. Bunlar netleşene kadar satış baskısının devam edeceğini söyleyebiliriz” dedi.

MERAK EDİLEN SORULAR
Piyasaları bir süre daha siyaset şekillendirmeye devam edecek. Piyasaların en çok merak ettiği sorular şöyle: 

1. Şimdi ne olacak? Hafta başından bu yana piyasaların gündemine giren siyasi belirsizlik sonrası gözler artık mayıs sonunda yapılacak AKP olağanüstü kongresinde olacak.

2. Ekonomi yönetimi değişecek mi? Özellikle Mehmet Şimşek’in kalıp kalmayacağı piyasalar açısından kritik.

3. Yeni Başbakan kim olacak? Önerilen ismin kim olduğu bilinmeden piyasalarda toparlanma beklenmiyor.

4. Erken seçim olacak mı? Kongre sonrası erken seçim ihtimali gündeme gelirse TL varlıklarındaki kayıplar artacak.

5. Faiz indirimleri sürecek mi? 24 Mayıs’ta yapılacak TCMB toplantısına kadar piyasalarda oynaklığın artması beklendiği için TCMB faiz indirimini birkaç toplantı erteleyebilir.

Belirsizlik artacak
Analistlere göre siyasi riskler nedeniyle bankaların kredi kalitesinde bozulma yaşanabilir. Toparlanmanın sekteye uğrayabileceği uyarısı yapan analistler piyasaların belirsizliği sevmediğini vurguluyor

İş Yatırım, Türkiye’de piyasaları sarsan siyaset tarafındaki gelişmeler sonrasında Türk bankaları ile ilgili önerisini “SAT” olarak değiştirdiğini açıkladı. İş Yatırım Analisti Bülent Şengönül, geçtiği notta, Türkiye’de derinleşen politik kriz ortamının yerel para birimi ve faiz oranları üzerine muazzam baskı oluşturacağı ve yakın vadedeki toparlanma sürecini sekteye uğratacağı endişesinde olduklarını belirtti. Kurum, böyle bir ortamda bankaların kredi kalitesinde ve sermaye oranlarında gözle görülür bozulma gerçekleşebileceğini belirtti.

Ertem’e göre risk yok
Cumhurbaşkanı Ekonomi Başdanışmanı Cemil Ertem, AKP’de bu ay içinde olağanüstü kongreye gidilecek olmasını, partinin iç mekanizmalarını iyileştirmek üzere yapılan siyasi bir hareket olarak nitelendirirken, söz konusu değişimin ekonomi yönetiminde, para ve maliye politikalarında da bir değişiklik anlamına gelmediğini belirtti. NTV canlı yayınında konuşan Ertem, AKP’deki genel başkan değişikliğinin Cumhurbaşkanıyla uyumu daha da artıracak önemli bir istikrar adımı olduğunu öne sürerek, bir erken seçim olasılığı görmediğini de sözlerine ekledi.

Ancak analistler sürecin bu şekilde işleyip işlemeyeceğinin zamanla netleşeceğini bir süredir piyasanın gündeminden silinen siyasi riskin tekrar bir süre daha ön planda kalacağını düşünüyor.

Kayıplar artabilir
Destek Menkul Değerler Araştırma Müdür Yardımcısı Adnan Çekcen, “Siyasi cepheden gelebilecek her açıklama, kurdaki oynaklığı arttırabilir. Yeni ekonomi kurmaylarının kim olacağı belirsizliği piyasaları etkileyebilir. Özellikle piyasanın benimsediği isim Mehmet Şimşek’in kabinede yer almama ihtimali ne kadar çok artarsa piyasalarda tedirginlik de o kadar yükselebilir. Kongre sonrası erken seçim ihtimali gündeme gelirse yine TL varlıklarındaki kayıpların arttığını görebiliriz” dedi.
ALB Menkul Değerler Araştırma Uzmanı Enver Erkan ise “Piyasalar belirsizliği sevmez. Bu nedenle önümüzdeki süreç Türk varlıkları açısından sıkıntılı geçebilir. Buna bir de önümüzdeki haftalarda ABD’den gelecek veriler neticesinde faiz artırım beklentilerinin canlanma ihtimali eklenirse hareketler daha sert olabilir” değerlendirmesini yaptı.

Kredi notu tehlikede
Moody’s: Türkiye’de siyasi belirsizliğin tekrar artması kredi notu için negatif olur.

Kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s, Türkiye’de siyasi belirsizliğin tekrar artmasının Türkiye’nin kredi notu için olumsuz etkisi olacağını belirtti. Reuters’ta dün yer alan bir analizde, Başbakan Ahmet Davutoğlu ile  görüşmesinin ardından AKP’de bu ay içinde genel başkan ve başbakan değişikliğinin yolunu açan Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın, MHP ve HDP’nin oylarının baraj altında kalacağı beklentisiyle TBMM’de başkanlık sistemini sağlayacak çoğunluk için bu yıl erken seçime gidebileceği belirtildi.

Moody’s tarafından yayımlanan kısa açıklamada, “Türkiye’nin belirgin büyüklükteki cari açığını finansa etmek için dış sermayeye yüksek düzeyde bağımlı olduğu bir dönemde yatırımcı güvenini zayıflatabileceği için siyasi belirsizliklerin tekrar canlanması Türkiye’nin kredi notu açısından olumsuz. Siyasi belirsizlik Türkiye’nin dış kırılganlıklarını azaltacak ve büyüme görünümünü güçlendirecek reform sürecinin gecikmesine de neden olabilir” denildi.

Merkez'den ziyaret
Kredi derecelendirme kuruluşu Standard&Poor’s’un (S&P) ise Türkiye hakkındaki kredi notu gözden geçirmesini bugün yayımlaması bekleniyor. S&P, Türkiye’nin kredi notunu BB-’de ve not görünümünü negatifte tutuyor. Ekonomistler not değişikliği beklemezken, kurumun siyasi risklerle ilgili uyarı yapması bekleniyor.

Öte yandan siyasi belirsizlik ortamının arttığı dönemde Merkez Bankası’nın (TCMB) faiz indirimlerine devam edip etmeyeceği de ayrı bir endişe kaynağı. TCMB Başkanı Murat Çetinkaya, dün Cumhurbaşkanı Erdoğan’a nezaket ziyaretinde bulundu. Çetinkaya geçen hafta da Ekonomi Bakanı Mustafa Elitaş ile görüşmüştü.




Yorumlar

Bu blogdaki popüler yayınlar

IMF Karşıtı Annenin IMF Uzmanı Kızı

Cumhuriyet Halk Partisi Parti Meclisi üyeliğine seçilen Bilkent Üniversitesi Ekonomi Bölümü Başkanı ve IMF eski ekonomisti Doç. Dr. Selin Sayek Böke , üniversitede iktisat eğitimi alma kararının hayatının en güzel hatası olduğunu söylüyor. Anne Selin Sayek Böke ile ekonomist Selin Sayek Böke arasındaki dengeyi annesinden ilham alarak koruduğunu vurgulayan Böke, "CHP'de herkesin daha mutlu, refah içinde yaşayabileceği ekonomik ortamı sağlayacak politikalar üretilmesine katkıda bulunarak bunları somutlaştırmaya katkıda bulunacağım" diyor. Dünya Bankası ve IMF kariyerine sahip, güleryüzlü ve sıkı bir makro iktisatçı olarak bilinen Selin Sayek Böke ile CHP Parti Meclisi üyeliğinden annesi Türk Tabipler Birliği eski Başkanı Füsun Sayek ile olan ilişkisine kadar birçok konuyu masaya yatırdık. Böke, 11 yaşındayken kardeşi ile 'gazetecilik oyunu' oynadıklarını, hazırladıkları gazeteye ekonomi yazılarını yazdığını paylaşıyor. Kendisini ekonomi alanına yönle

İran, Sıtkı Ayan’dan sorulur

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve oğlu Bilal Erdoğan arasında geçtiği iddia edilen ikinci telefon görüşmesinde adı geçen işadamı Sıtkı Ayan, özellikle AKP döneminde parlayan isimlerin başında geliyor. WikiLeaks belgelerinde de adı geçen Sıtkı Ayan’ın ismi İran ile yapılan ticari anlaşmalar ve yüksek devlet teşvikleriyle anılıyor.   Sivas’ın Gölova beldesinde doğup büyüyen Sıtkı Ayan, İstanbul İmam Hatip Lisesi ve Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’ni bitirdi. Mesleğini icra yerine petrol işine girdi. Ayan’ın, İran ve Sudan’da petrol ve doğalgaz sahalarıyla ilgili yatırımları bulunuyor. WikiLeaks belgelerine göre ABD Ankara Büyükelçiliği’nden gönderilen kripto, Başbakan Erdoğan’ın İran’daki etkinliğini ve ilişkisini ortaya koyuyordu. ABD elçiliğinin belgesinde, 22 Şubat’ta Türk gazetelerinde İran ile Türkiye arasında müşterek bir yatırım projesi imzalandığı ve buna göre kurulacak olan yeni bir doğalgaz boru hattının, İran gazını Türkiye üzerinden Avrupa’ya taşıyacağı belirtiliy

Panama Belgeleri: Hayyam Bey'in cenneti

Panama belgelerine göre Hayyam Garipoğlu, Sümerbank’a el konulmadan önce Niue’de bir şirket kurdu. Yaptığı açıklamada “Niue’nun adını bile duymadım” dedi. Panama belgelerinde, Türkiye tarihinin en büyük banka batırma olayına imzasını atan Hayyam Garipoğlu’nun da dört off-shore şirketi ile yer aldığı ortaya çıktı. Belgelere göre Garipoğlu’nun, Sümerbank davasında adı geçen Olsten Marketing Co Ltd’nin yanı sıra üç ayrı off-shore şirketi daha var. Bu şirketlerden biri Olsten Marketing’in kapatılmasından hemen sonra kurulan Niue merkezli Unitrade International Ltd olsa da Garipoğlu, Niue’nun neresi olduğunu dahi bilmediğini ifade ederek bu şirketin kendisine ait olduğunu yalanladı. Olsten, Mossfon müşterisi Sümerbank ile ilgili dava dosyasına göre Garipoğlu, Sümerbank’a el konulmadan bir gün önce, kendisine ait olan Romania International Bank’a 8 milyon dolar transfer etti, buradan da yine kendi paravan şirketi Olsten Marketing’in hesabına aktardı. Panama belgelerine göre

#ParadisePapers: Off-shore biraderler

Berat ve Serhat Albayrak’ın Çalık Holding’de yönetici olduğu dönemde holdinge bağlı çok sayıda off-shore şirketi kurulmuş. Serhat Albayrak bu şirketlerden birinin bizzat direktörü. Dünyanın dört bir yanından çok sayıda politikacı ve iş insanının off-shore bağlantılarını ortaya çıkaran Paradise Papers’ta Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın damadı Enerji Bakanı Berat Albayrak’ın ağabeyi Serhat Albayrak’ın da ismi geçiyor. Serhat Albayrak, belgelere göre Malta’da bir off-shore şirketle bağlantılı görünüyor. Frocks International Trading Ltd adlı şirkette Albayrak’ın yanı sıra Çalık Holding çalışanları Mehmet Gökdemir, Murat Tarı ve Şafak Karaaslan şirket yetkilileri arasında bulunuyor. Murat Tarı 2000-2005 yılları arasında Çalık Holding’de genel müdür olarak görev yaptı. Mehmet Gökdemir Çalık Holding’e bağlı GAP Tekstil yönetim kurulu üyesi, Şafak Karaaslan Çalık Holding’in dış ilişkiler sorumlusu. Serhat Albayrak da söz konusu dönemde Çalık Holding genel müdürlüğünü yürütüyordu.