Ana içeriğe atla

Yalancı bahara kanmayın

Rusya ambargosu nedeniyle iç pazara sürülen meyve-sebze ve mevsim şartları gıda fiyatlarını düşürdü. Enflasyon üç yılın dibini gördü. Ekonomistlere göre ise artış kapıda.



Enflasyonun uzun bir süredir çift haneye yakın seyretmesindeki ana belirleyici olan gıda fiyatlarındaki artışın çift haneden yüzde 1’lere gerilemesiyle yıllık enflasyon nisanda yüzde 7.46’dan yüzde 6.57’ye düşerek 3 yılın dibini gördü. Ekonomistlere göre yıllık enflasyonda dip test edilmiş olabilir, çünkü çekirdek enflasyonda katılık devam ediyor.

Yüzde 9’un üzerinde seyrini sürdüren çekirdek enflasyon nedeniyle Merkez Bankası’nın para politikasında sıkı duruşu sürdürmesi gerekiyor. Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre ocakta yıllık bazda yüzde 11 civarında olan gıda enflasyonu martta yüzde 4.58’e, nisanda ise yüzde 1.38’e geriledi. Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) nisanda aylık bazda yüzde 0.78 ile yüzde 1 olan beklentilerin altında artış gösterdi. Yurtiçi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) ise yüzde 0.52 artarken yıllık artış yüzde 3.8’den yüzde 2.87’e geriledi.

84 gıdanın fiyatı arttı
Verilere göre endekste aylık düşüş gösteren tek grup yüzde 1.48 ile gıda ve alkolsüz içecekler oldu. Aylık en yüksek artış yüzde 12.60 ile giyim ve ayakkabı grubunda gerçekleşirken, yıllık en yüksek artış yüzde 12.84 ile tütün ve alkolsüz içeceklerde yaşandı. Geçen yılın aynı dönemine göre sadece 42 ürünün fiyatı düştü. Nisan ayı enflasyonuna, ayın başından itibaren tezgâhlarda olmasına rağmen erik, üzüm, karpuz, kavun, armut, kiraz, ayva, bezelye fiyatları dahil edilmedi. Enflasyondaki düşüşte özellikle azalan tarım ürünleri fiyatları etkili oldu. Ekmek, kırmızı et, tavuk, yumurta, beyaz peynir, tuz, toz şeker, su, kuru soğan başta olmak üzere sofralarda en çok kullanılan 84 gıda ürününün fiyatı arttı.


Giyinmek hayal
Fiyatı azalan gıda ürünleri şöyle: Pirinç, makarna, şehriye, salam, balık, yoğurt, kaşar peynir, margarin, portakal, çilek, ceviz içi, fındık içi, antep fıstığı, kuru kayısı, çarliston biber, dolmalık biber, sivri biber, domates, taze fasulye, kabak, marul, maydanoz, patlıcan, salatalık, yeşil soğan, patates, kuru fasulye, salça, tahin helvası.

Diğer yandan giyinmek hayal oldu. Bütün giyim ürünlerinin fiyatı arttı. Yıllık bazda fiyatı
azalan ürünler sadece kadın ceket, çocuk çorap, kadın terlik oldu. Diğer ürün gruplarında ise fiyatı azalan ürünler sadece tüpgaz, ilaçlar, uzman doktor muayene, benzin, LPG dolum ücreti, mazot, araba kiralama, görsel işitsel veri işleme, özel lise ücreti, özel dershane ücreti şeklinde sıralandı.

Çekirdekte katılık var
Veriler çekirdek enflasyondaki katılığın devam ettiğini gösteriyor. Çekirdek göstergelerden “H” (işlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler, tütün ürünleri ve altın hariç) marttaki yıllık yüzde 9.32’den nisanda yüzde 9.21’e gerilerken, “I” (enerji, gıda ve alkolsüz içecekler, alkollü içkiler, tütün ürünleri ve altın hariç) yüzde 9.51’den  yüzde 9.41’e indi.

Piyasalarda Merkez Endişesi

Enflasyon verisi sonrası Türkiye piyasalarında görülen iyimser hava çok kısa sürdü. Küresel riksten kaçış eğilimiyle birlikte para politikasına yönelik endişeler kuru zıplattı, borsayı üç ayın dibine çekti. Veri açıklamadan önce 2.7975 civarında olan dolar/TL ilk etapta 2.7925’in altına inse de daha sonra yükselerek 2.84’ten kapandı.
BIST 100 endeksi de 84 bin 300 puan civarından yüzde 3.29 düşerek üç ayın en düşük seviyesine indi. Bankacılık endeksi yüzde 3.92 ile düşüşte başı çekti. 10 yıllık tahvil faizi de 17 baz puan yükselerek yüzde 9.42’ye çıktı. HSBC Portföy Yatırım Stratejisti İbrahim Aksoy, “Gelecek aylarda siyasi gelişmeler ve para politikasının bağımsızlığı Türkiye piyasaları açısından daha da fazla konuşulacak” dedi. 

Küresel riskler nedeniyle Avrupa borsaları yüzde 1.6, gelişen ülke borsaları ise yüzde 1.9 düştü.

YIL SONUNDA YÜZDE 8'E ÇIKABİLİR
TCMB Başkanı Murat Çetinkaya 26 Nisan’da gerçekleştirilen yılın ikinci enflasyon raporunda, gıda fiyatlarında geçmiş yıllarda yüksek oynaklık ile karşılaştıklarını, bu nedenle de 2016 yılına ilişkin yıl sonu enflasyon tahminini değiştirmeyerek yüzde 7.5 seviyesinde tuttuklarını söylemişti. Reuters’ın veri öncesi 23 kurumun katılımıyla yaptığı ankete göre yıl sonu enflasyon beklentisi yüzde 8 seviyesinde yer alıyor. İş  Yatırım Ekonomisti Muammer Kömürcüoğlu, “Çekirdek göstergelerde iyileşmenin sınırlı kalması enflasyondaki iyileşmenin kalıcı olmayabileceğine ve Merkez Bankası’nın sıkı parasal duruşu koruması gerektiğine işaret ediyor. Yıllık enflasyon artık dip noktasına yakın, önümüzdeki aylar itibarıyla  yıllık enflasyon yönünü yukarı döndürecek” dedi. Verinin ardından kur ve tahvil bono piyasasında sınırlı  da olsa bir iyimserlik gözlendi. Ancak yatırımcıların küresel merkez bankalarının agresif politika genişlemeleri üzerinden ekonomik büyümeyi ne kadar destekleyebileceklerine dair şüphelerinin ortaya çıkması nedeniyle küresel piyasalarda yaşanan riskten kaçış ile enflasyon verilerinin yarattığı iyimserlik kalıcı olamadı.







Yorumlar

Bu blogdaki popüler yayınlar

IMF Karşıtı Annenin IMF Uzmanı Kızı

Cumhuriyet Halk Partisi Parti Meclisi üyeliğine seçilen Bilkent Üniversitesi Ekonomi Bölümü Başkanı ve IMF eski ekonomisti Doç. Dr. Selin Sayek Böke , üniversitede iktisat eğitimi alma kararının hayatının en güzel hatası olduğunu söylüyor. Anne Selin Sayek Böke ile ekonomist Selin Sayek Böke arasındaki dengeyi annesinden ilham alarak koruduğunu vurgulayan Böke, "CHP'de herkesin daha mutlu, refah içinde yaşayabileceği ekonomik ortamı sağlayacak politikalar üretilmesine katkıda bulunarak bunları somutlaştırmaya katkıda bulunacağım" diyor. Dünya Bankası ve IMF kariyerine sahip, güleryüzlü ve sıkı bir makro iktisatçı olarak bilinen Selin Sayek Böke ile CHP Parti Meclisi üyeliğinden annesi Türk Tabipler Birliği eski Başkanı Füsun Sayek ile olan ilişkisine kadar birçok konuyu masaya yatırdık. Böke, 11 yaşındayken kardeşi ile 'gazetecilik oyunu' oynadıklarını, hazırladıkları gazeteye ekonomi yazılarını yazdığını paylaşıyor. Kendisini ekonomi alanına yönle

İran, Sıtkı Ayan’dan sorulur

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve oğlu Bilal Erdoğan arasında geçtiği iddia edilen ikinci telefon görüşmesinde adı geçen işadamı Sıtkı Ayan, özellikle AKP döneminde parlayan isimlerin başında geliyor. WikiLeaks belgelerinde de adı geçen Sıtkı Ayan’ın ismi İran ile yapılan ticari anlaşmalar ve yüksek devlet teşvikleriyle anılıyor.   Sivas’ın Gölova beldesinde doğup büyüyen Sıtkı Ayan, İstanbul İmam Hatip Lisesi ve Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’ni bitirdi. Mesleğini icra yerine petrol işine girdi. Ayan’ın, İran ve Sudan’da petrol ve doğalgaz sahalarıyla ilgili yatırımları bulunuyor. WikiLeaks belgelerine göre ABD Ankara Büyükelçiliği’nden gönderilen kripto, Başbakan Erdoğan’ın İran’daki etkinliğini ve ilişkisini ortaya koyuyordu. ABD elçiliğinin belgesinde, 22 Şubat’ta Türk gazetelerinde İran ile Türkiye arasında müşterek bir yatırım projesi imzalandığı ve buna göre kurulacak olan yeni bir doğalgaz boru hattının, İran gazını Türkiye üzerinden Avrupa’ya taşıyacağı belirtiliy

Panama Belgeleri: Hayyam Bey'in cenneti

Panama belgelerine göre Hayyam Garipoğlu, Sümerbank’a el konulmadan önce Niue’de bir şirket kurdu. Yaptığı açıklamada “Niue’nun adını bile duymadım” dedi. Panama belgelerinde, Türkiye tarihinin en büyük banka batırma olayına imzasını atan Hayyam Garipoğlu’nun da dört off-shore şirketi ile yer aldığı ortaya çıktı. Belgelere göre Garipoğlu’nun, Sümerbank davasında adı geçen Olsten Marketing Co Ltd’nin yanı sıra üç ayrı off-shore şirketi daha var. Bu şirketlerden biri Olsten Marketing’in kapatılmasından hemen sonra kurulan Niue merkezli Unitrade International Ltd olsa da Garipoğlu, Niue’nun neresi olduğunu dahi bilmediğini ifade ederek bu şirketin kendisine ait olduğunu yalanladı. Olsten, Mossfon müşterisi Sümerbank ile ilgili dava dosyasına göre Garipoğlu, Sümerbank’a el konulmadan bir gün önce, kendisine ait olan Romania International Bank’a 8 milyon dolar transfer etti, buradan da yine kendi paravan şirketi Olsten Marketing’in hesabına aktardı. Panama belgelerine göre

#ParadisePapers: Off-shore biraderler

Berat ve Serhat Albayrak’ın Çalık Holding’de yönetici olduğu dönemde holdinge bağlı çok sayıda off-shore şirketi kurulmuş. Serhat Albayrak bu şirketlerden birinin bizzat direktörü. Dünyanın dört bir yanından çok sayıda politikacı ve iş insanının off-shore bağlantılarını ortaya çıkaran Paradise Papers’ta Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın damadı Enerji Bakanı Berat Albayrak’ın ağabeyi Serhat Albayrak’ın da ismi geçiyor. Serhat Albayrak, belgelere göre Malta’da bir off-shore şirketle bağlantılı görünüyor. Frocks International Trading Ltd adlı şirkette Albayrak’ın yanı sıra Çalık Holding çalışanları Mehmet Gökdemir, Murat Tarı ve Şafak Karaaslan şirket yetkilileri arasında bulunuyor. Murat Tarı 2000-2005 yılları arasında Çalık Holding’de genel müdür olarak görev yaptı. Mehmet Gökdemir Çalık Holding’e bağlı GAP Tekstil yönetim kurulu üyesi, Şafak Karaaslan Çalık Holding’in dış ilişkiler sorumlusu. Serhat Albayrak da söz konusu dönemde Çalık Holding genel müdürlüğünü yürütüyordu.