Frensiz Gidiyoruz

Siyasi endişeler nedeniyle dolar yeni haftaya da zirveyle başladı, tarihinde ilk kez 2.2515’i aştı

Diz-gin-le-ne-mi-yor

Rüşvet ve yolsuzluk iddialarıyla başlayan operasyonların piyasalar üzerinde oluşturduğu baskı kurlara rekor üstüne rekor kırdırmayı sürdürüyor. Cebimizdeki her 100 liranın 3.75 lirası sadece kur yüzünden uçup gidecek.

CHP Genel Başkan Yardımcısı Öztrak, kurda yaşanan fırtınayı devalüasyona benzeterek “Frensiz gidiyoruz. Dolardaki 1 kuruşluk oynamanın şirketlere faturası 1.7 milyar lira. Yurttaş zam ve vergilerin altında ezilecek” dedi.

Piyasa uzmanları kurda seviyelerin artık reel sektörde de sıkıntılara yol açtığının gözlemlendiğini belirtiyor. Oyak Yatırım Başekonomisti Besimoğlu: “Döviz açığı nedeniyle şirketlerden iflas haberleri gelmeye başladı.”

Dolar kuru yeni haftaya da rekorla başladı. Kur 2.25 seviyesini aşarak tarihi zirve yaparken; sepet bazında TL de 2.6482 seviyesine çıkarak rekor tazeledi. Yolsuzluk ve rüşvet operasyonunun başladığı 17 Aralık’tan bu yana TL’nin dolar karşısındaki kaybı yüzde 10’u aştı. Avro da 3.0465 TL ile yeni rekorunu kırdı. Kurlardaki yükselişte ABD Merkez Bankası’nın (Fed) tahvil alımlarını azaltmaya başlamasının gelişmekte olan ülke piyasalarına etkisinin yanı sıra Türkiye’ye özgü siyasi tansiyon ve enflasyona karşılık Merkez Bankası’nın faiz yükseltmeyeceği endişesi etkili oluyor.

ABD Merkez Bankası’nın tahvil alım programını kısacağını açıkladığı 22 Mayıs 2013’ten bu yana dolar kuru yüzde 25, Avro kuru ise yüzde 28 arttı. Merkez Bankası kurun ateşini, mayıs sonundan bu yana tam olarak 19 milyar dolar satarak söndürmeye çalışsa da etkili olamadı.

Zammın üçte ikisi eridi

Kurdaki yüzde 10 artış enflasyonu 1.5 puan yükseltiyor. Dolar kuru 22 Mayıs 2013’ten beri yüzde 25 yükseldi. Bu da enflasyonu ekstradan yüzde 3.75 artırıyor. Yani cebimizdeki her 100 liranın 3.75 lirası sadece kur yüzünden uçup gidecek. Yılın ilk altı ayı için asgari ücrete yüzde 5 zam yapıldı, net asgari ücret 42 lira artışla 846 liraya yükseltildi. Ancak kur nedeniyle ise 846 liranın 32 lirası eriyor. Buna göre zammın üçte ikisinden fazlası kur farkına gidiyor.

Riskler tavan yaptı

Türkiye’nin beş yıl vadeli borcunu iflasa karşı sigortalamanın maliyeti de rüşvet ve yolsuzluk iddialarıyla başlayan operasyonların piyasalar üzerinde oluşturduğu baskı ve Türk Lirası'nın yeni rekor seviyeleri görmesinin ardından 18 ayın en yüksek seviyesine ulaştı.

Acil tedbirler alınmalı

Borsa Yatırımcıları Derneği (BORYAD) Başkanı Ali Bahçuvan son dönemde döviz fiyatlarında yaşanan büyük artışın yatırımcılar tarafından kaygıyla izlendiğini ifade etti. Türkiye ekonomisi geçmişte yaşanan birçok krize oranla daha sağlam bir durumda iken uygulanan yanlış politikaların, yatırımcıların büyük zararlara uğramasına yol açtığını söyleyen Bahçuvan şöyle konuştu: “Öncelikle dalgalı kur politikası uygulandığı iddia edilen bir ülkede faiz oranının sabit tutulmaya çalışılması mantık dışı. Bu politika dalgalı kur değil bir nevi düşük faiz, yüksek kur politikası haline gelmiştir ki Türkiye 1994 yılında bu politikanın ne kadar ağır bir krize yol açtığını gördü. Faiz lobisi, faizleri arttırmaya çalışıyor gibi bir iddiayı ortaya atarak Merkez Bankası’nı tek kolu bağlı savaşmaya mecbur bırakmış durumdayız. Dövizdeki hareketlilik için gereken tedbirleri almayanlara 1994 krizini yakından incelemelerini tavsiye ederiz. Acil tedbirler alınması şart.”

Bakan konuştu dolar fırladı

Öte yandan Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci Merkez Bankası’nın faiz artırımına gitmemesi gerektiğine inanmadığını belirtti. Zeybekci, “Nasıl ki kurun bu şekilde hareketlenmesinin ekonomi için herhangi bir tehlikesini riskini görmüyorsam, TCMB’nin de faizle ilgili bir artırıma gitmemesi gerektiğini düşünüyorum” dedi. Zeybekci yükselen kurun ekonomiye kalıcı bir fatura yaratmayacağını da söyledi. Sabah saatlerinde rekor kırdıktan sonra 2.2365 TL’ye kadar gerilen dolar, Zeybekci’nin açıklamasıyla 2.2465’e kadar yükseldi. Serbest piyasada dolar 2.2400 TL’den kapandı.