Ana içeriğe atla

#ParadisePapers: Vergi cennetlerinin perdesi aralandı...

Appleby ve Asiaciti off-shore hizmet sağlayıcıları ve 19 yargı yetkisi alanı kayıtları arasından çok sayıda politikacı, iş insanı ve ünlü ismin sırları ortaya saçıldı.


CUMHURİYET’İN GÖRÜŞÜ

Off-shore şirketlere sahip olmak suç değil ancak önemli bir kamusal tartışma konusu. Mevcut yasalar off-shore’u yasal kılıyor ancak bu vergi cennetlerini kullanmanın meşru olduğu anlamına gelmiyor. Yolsuzluğun, kara para aklamanın önüne geçmek, vergi adaletini sağlamak, küresel eşitsizliği azaltmak için küresel vergi yasaları yeniden gözden geçirilmeli. Vergi cennetleri ve gizlilik politikası uygulayan ülkelerin faaliyetleri kontrol altına alınarak herkesin kazancı adil şekilde vergilendirilmeli.



Geçen yıl deprem etkisi yaratan Panama belgelerinin artçı şokları birçok ülkede devam ederken, zenginlerin şimdi de yeni sızıntılarla başı dertte. ‘Paradise Papers’ olarak adlandırılan yeni sızıntılar, 13.4 milyon belgeden oluşan bir define. Bu definenin içinden ABD Başkanı Donald Trump’ın milyarder ticaret sekreterinin Rusya ile olan bağları, Kanada Başbakanı Justin Trudeau’nun baş bağışçısının gizli ticari ilişkileri, İngiltere Kraliçesi ve farklı ülkelerden 120’den fazla politikacının off-shore hesapları başta olmak üzere dünyanın dört bir yanından sırlar ortaya dökülüyor.

Sadece Cumhuriyet’te
Paradise Papers, dünyanın en büyük off-shore hizmet sağlayıcıları olan Bermuda merkezli Appleby ve Singapur merkezli Asiaciti ile gizlilik politikası uygulayan 19 farklı vergi cenneti ve yargı yetkisi alanındaki kayıtları içeriyor. (Antigua & Barbuda, Aruba, Bahamas, Barbados, Bermuda, Cayman, Cook Islands, Dominica, Grenada, Labuan, Lebanon, Malta, Marshall, Islands, St. Kitts & Nevis, Saint Lucia, Saint Vincent, Samoa, Trinidad & Tobago, Vanuatu) Belgeler Süddeutsche Zeitung tarafından elde edilip Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu (ICIJ) ile paylaşıldı.

Süddeutsche Zeitung, the Guardian, New York Times, Le Monde, El Confidencial, Columbia Journalism School ve BBC’nin aralarında olduğu dünyanın dört bir yanındaki 96 medya kuruluşundan 382 gazeteci bir yıl boyunca 13.4 milyonu aşkın belge üzerine çalıştı. Haberler 67 ülkede aynı anda yayımlanıyor. Sızdırılan belgeler 1.4 terabayt büyüklüğünde. Türkiye’den sadece Cumhuriyet bu ekipte yer alıyor.



Sızıntılar arasında çocuk tacizcisi olmakla suçlanan, 2008’de ölen Mesih’in Lejyonerleri tarikatının kurucusu Meksikalı peder Marcial Maciel Degollado’nun Bermuda’daki şirketi de, Birleşik Arap Emirlikleri tarafından satın alınan casus uçakların off-shore izleri de, Irak diktatörü Saddam Hüseyin’in ‘süper silah’ını tasarlayan Kanadalı mühendis Gerald Bull’un Barbados’taki patlayıcı şirketi de var.

Appleby belgelerine göre İngiltere Kraliçesi 2. Elizabeth’in medikal ve tüketici kredisi vermek üzerine kurulmuş bir şirkette milyonlarca dolarlık yatırımı bulunuyor. Kraliçenin denizaşırı olan bu yatırımları hiç açıklanmamıştı.

Kraliçenin şirketi
Kayıtlar, 2007 yılından itibaren Kraliçenin kişisel mülkü olan the Duchy of Lancaster’ın bir Cayman Adaları fonuna yatırım yaptığını ve bu fonun da Brighthouse adlı tartışmalı bir şirketi kontrol eden bir özel sermaye şirketine yatırım yaptığını gösteriyor. BrightHouse, nakit sıkıntısı çeken İngilizlere yüzde 99.9’a kadar çıkan yüksek faiz oranları uyguladığı için tüketici gözlemcileri ve Parlamento üyeleri tarafından eleştirilen bir İngiliz kiralama firması.

Off-shore bağlantıları ortaya çıkan politikacı ve liderler arasında, Jersey’de iki ortaklığın (tröst) hak sahibi görünen Ürdün Kraliçesi Noor, Bermuda’da ‘hayır amaçlı’ vakıf kuran Brezilya Maliye Bakanı Henrique de Campos Meirelles, kişisel servetini yönetmek için Seyşeller’de ortaklık kuran Uganda’nın Dışişleri Bakanı Sam Kutesa, ABD’de dolandırıcılık davası bulunan bir kumar imparatoruyla bir Man Adası şirketinde hisse sahibi olan Avrupa Parlamentosu’nun Litvanyalı üyesi Antonos Guoga da yer alıyor.

Kraliçe 2. Elizabeth’in sözcüsü, ICIJ ortağı The Guardian’a yaptığı açıklamada, Duchy’nin Cayman Adaları fonu için devam eden bir yatırıma sahip olduğunu, Brighthouse’daki yatırımın ise farkında olmadığını söyledi. Sözcü, Kraliçenin, gönüllü olarak yatırımlarından vergi ödediğini belirtti.

Kraliçe Noor ise ICIJ’e yaptığı açıklamada, “Kral Hüseyin tarafından kendisine ve çocuklarına kalan tüm mirasın her zaman en yüksek etik, yasal ve düzenleyici standartlara göre yönetildiğini” belirtti. Brezilyalı Bakan Meirelles, kurduğu vakfın kendisine fayda sağlamadığını, ölümünden sonra eğitim yardımlarını destekleyeceğini söylerken Guoga, Man Adası’ndaki yatırımlarını yetkililere ilan ettiğini ve 2014’te hisselerini sattığını bildirdi. Kutesa The Daily Monitor’e şirketleri kullanmadığını söyledi.

Bono ve Madonna
Belgeler politikacıların yanı sıra zenginler ve ünlülerin de mali yaşamlarının ayrıntılarını veriyor. Bunlar arasında Microsoft’un kurucu ortağı Paul Allen’in yat ve denizaltıları, eBay’in kurucusu Pierre Omidyar’ın Cayman Adası yatırım aracı ve Madonna’nın bir tıbbi malzeme şirketindeki hisseleri başı çekiyor. Pop şarkıcısı ve aktivist Bono, tam adıyla Paul Hewson ise Malta’da kayıtlı bir şirket üzerinden Litvanya’daki alışveriş merkezlerine yatırım yapmış. Bono’nun sözcüsüne göre ünlü şarkıcı alışveriş merkezinde küçük hissedar.






BAŞKA KİMLER VAR?
Beşşar Esad’ın kuzeni
Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esad’ın kuzeni, ülkenin en zenginlerinden Rami Makhlouf 2001-2003 yılları arasında vergi cenneti Lübnan’da 4 şirketin hissedarı görünüyor. Bu şirketlerden üçü yatırım şirketi diye kaydedilmiş.
ABD’li orgeneral

Belgeler, NATO Avrupa Müttefik Kuvvetler Komutanı emekli Orgeneral Wesley Clark’ın da off-shore iştirakleri olan bir online kumar şirketinin direktörü olduğunu gösteriyor.




Yorumlar

Bu blogdaki popüler yayınlar

IMF Karşıtı Annenin IMF Uzmanı Kızı

Cumhuriyet Halk Partisi Parti Meclisi üyeliğine seçilen Bilkent Üniversitesi Ekonomi Bölümü Başkanı ve IMF eski ekonomisti Doç. Dr. Selin Sayek Böke , üniversitede iktisat eğitimi alma kararının hayatının en güzel hatası olduğunu söylüyor. Anne Selin Sayek Böke ile ekonomist Selin Sayek Böke arasındaki dengeyi annesinden ilham alarak koruduğunu vurgulayan Böke, "CHP'de herkesin daha mutlu, refah içinde yaşayabileceği ekonomik ortamı sağlayacak politikalar üretilmesine katkıda bulunarak bunları somutlaştırmaya katkıda bulunacağım" diyor. Dünya Bankası ve IMF kariyerine sahip, güleryüzlü ve sıkı bir makro iktisatçı olarak bilinen Selin Sayek Böke ile CHP Parti Meclisi üyeliğinden annesi Türk Tabipler Birliği eski Başkanı Füsun Sayek ile olan ilişkisine kadar birçok konuyu masaya yatırdık. Böke, 11 yaşındayken kardeşi ile 'gazetecilik oyunu' oynadıklarını, hazırladıkları gazeteye ekonomi yazılarını yazdığını paylaşıyor. Kendisini ekonomi alanına yönle

İran, Sıtkı Ayan’dan sorulur

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve oğlu Bilal Erdoğan arasında geçtiği iddia edilen ikinci telefon görüşmesinde adı geçen işadamı Sıtkı Ayan, özellikle AKP döneminde parlayan isimlerin başında geliyor. WikiLeaks belgelerinde de adı geçen Sıtkı Ayan’ın ismi İran ile yapılan ticari anlaşmalar ve yüksek devlet teşvikleriyle anılıyor.   Sivas’ın Gölova beldesinde doğup büyüyen Sıtkı Ayan, İstanbul İmam Hatip Lisesi ve Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’ni bitirdi. Mesleğini icra yerine petrol işine girdi. Ayan’ın, İran ve Sudan’da petrol ve doğalgaz sahalarıyla ilgili yatırımları bulunuyor. WikiLeaks belgelerine göre ABD Ankara Büyükelçiliği’nden gönderilen kripto, Başbakan Erdoğan’ın İran’daki etkinliğini ve ilişkisini ortaya koyuyordu. ABD elçiliğinin belgesinde, 22 Şubat’ta Türk gazetelerinde İran ile Türkiye arasında müşterek bir yatırım projesi imzalandığı ve buna göre kurulacak olan yeni bir doğalgaz boru hattının, İran gazını Türkiye üzerinden Avrupa’ya taşıyacağı belirtiliy

Panama Belgeleri: Hayyam Bey'in cenneti

Panama belgelerine göre Hayyam Garipoğlu, Sümerbank’a el konulmadan önce Niue’de bir şirket kurdu. Yaptığı açıklamada “Niue’nun adını bile duymadım” dedi. Panama belgelerinde, Türkiye tarihinin en büyük banka batırma olayına imzasını atan Hayyam Garipoğlu’nun da dört off-shore şirketi ile yer aldığı ortaya çıktı. Belgelere göre Garipoğlu’nun, Sümerbank davasında adı geçen Olsten Marketing Co Ltd’nin yanı sıra üç ayrı off-shore şirketi daha var. Bu şirketlerden biri Olsten Marketing’in kapatılmasından hemen sonra kurulan Niue merkezli Unitrade International Ltd olsa da Garipoğlu, Niue’nun neresi olduğunu dahi bilmediğini ifade ederek bu şirketin kendisine ait olduğunu yalanladı. Olsten, Mossfon müşterisi Sümerbank ile ilgili dava dosyasına göre Garipoğlu, Sümerbank’a el konulmadan bir gün önce, kendisine ait olan Romania International Bank’a 8 milyon dolar transfer etti, buradan da yine kendi paravan şirketi Olsten Marketing’in hesabına aktardı. Panama belgelerine göre

#ParadisePapers: Off-shore biraderler

Berat ve Serhat Albayrak’ın Çalık Holding’de yönetici olduğu dönemde holdinge bağlı çok sayıda off-shore şirketi kurulmuş. Serhat Albayrak bu şirketlerden birinin bizzat direktörü. Dünyanın dört bir yanından çok sayıda politikacı ve iş insanının off-shore bağlantılarını ortaya çıkaran Paradise Papers’ta Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın damadı Enerji Bakanı Berat Albayrak’ın ağabeyi Serhat Albayrak’ın da ismi geçiyor. Serhat Albayrak, belgelere göre Malta’da bir off-shore şirketle bağlantılı görünüyor. Frocks International Trading Ltd adlı şirkette Albayrak’ın yanı sıra Çalık Holding çalışanları Mehmet Gökdemir, Murat Tarı ve Şafak Karaaslan şirket yetkilileri arasında bulunuyor. Murat Tarı 2000-2005 yılları arasında Çalık Holding’de genel müdür olarak görev yaptı. Mehmet Gökdemir Çalık Holding’e bağlı GAP Tekstil yönetim kurulu üyesi, Şafak Karaaslan Çalık Holding’in dış ilişkiler sorumlusu. Serhat Albayrak da söz konusu dönemde Çalık Holding genel müdürlüğünü yürütüyordu.