Düşünce kuruluşu FDD’nin raporuna göre, IŞİD’in Türkiye üzerinden sadece Amerika’ya
sattığı sikkeler 2010-2014 arası ikiye katlandı ve değeri 2.3 milyon dolara ulaştı.
ABD Uluslararası Ticaret Komisyonu verileri IŞİD’in Türkiye üzerinden
yaptığı tarihi eser kaçakçılığının boyutlarını ortaya koydu. Türkiye
sınırları içinden sadece Amerika’ya satılan altın, sikke, tarihi eser ve
antika parçaların toplam değeri 35 milyon 23 bin doları buluyor.
Bundan dört buçuk yıl önce Suriye iç savaşı başladığından beri Irak
Şam İslam Devleti olarak bilinen (IŞİD) terörist grup, Ortadoğu’nun en
istikrarsızlaştırıcı aktörü haline geldi. En büyük finansman kaynağı
büyük petrol yatakları olan IŞİD’in çok fazla bilinmeyen bir finansman
kaynağı da yağmalanan antikaların ticaretinden elde ettiği gelir.
Washington merkezli Demokrasileri Koruma Vakfı (FDD) antika
kaçakçılığının terör örgütü IŞİD’in stratejik bir finansman kaynağı
olduğunu gösteren bir rapor yayımladı. ABD Uluslararası Ticaret
Komisyonu verilerine dikkat çeken rapor, eski CIA İstihbarat Analisti
Yaya J. Fanusie ile Ortadoğu’da uzmanlaşmış arkeolog ve tarihçi Alex
Joffe imzasını taşıyor.
Rapora göre, IŞİD antika ticaretinden dört metodla para topluyor:
Lisanslar, vergilendirme, hırsızlık, doğrudan yağma ve doğrudan
pazarlama. IŞİD bürokrasisini çeşitli departmanlar altında yürütüyor.
Lisans konusunda yetkili olan ise doğal kaynaklar divanı. 2014’te
ulaşılan belgelere göre Ebu Sayyaf antikadan sorumlu ve onun izin
olmadan kazı yapılmasına izin verilmiyor. Lisans için verilen miktar
kazancın yüzde 60’ına kadar ulaşabiliyor.
Yedi ülkeden geçiyor
Vergiler yüzde 20 ila 50 oranında değişiyor. BBC’nin şubatta
Suriye-Türkiye sınırından tarihi eser geçiren bir kaçakçıyla yaptığı
röportaja göre, bir parçanın değeri 1.1 milyon doları buluyor. En az
yüzde 20 vergi oranı, bunun 220 bin dolarının IŞİD’e gelir olarak
aktarıldığı anlamına geliyor.
Antika ticaretinde kilit merkezler Türkiye ve Lübnan olarak
görünüyor. ABD, IŞİD’in ele geçirdiği tarihi eser ve antikaları yedi
ülke üzerinden ithal ediyor. Bu ülkelerin başında Türkiye gelirken,
Türkiye’yi İsrail, Suriye, Irak, Lübnan, Kıbrıs ve Ürdün izliyor.
Öte yandan son tahminlere göre IŞİD, 2013 ve 2014’te Katar, Kuveyt ve
Suudi Arabistan’daki bağışçıları üzerinden nakit veya bankacılık
sistemi aracılığıyla 40 milyon dolar gelir elde etti.
En az yüzde 20 vergi kesiyor
Rapora
göre, IŞİD tarihi eser kaçakçılığından petrolden olduğu kadar çok büyük
miktarlarda para kazanmıyor. Ancak bunun stratejik ve operasyonel
faydaları var. Antika yağması IŞİD’in gasp ve hırsızlık uygulamaları
gibi yerel nüfusu korkutmuyor. IŞİD tarihi eserlerin yer aldığı bölgeyi
kontrolünde tutuyor ve yerel halkı kazı yapmadan önce IŞİD lisansı
almalarına zorluyor. Kaçakçılara satılan herhangi bir parçadan en az
yüzde 20 vergi kesiyor. Eserlerin son alıcıları ise dramatik bir biçimde
Avrupa, ABD ve diğer birinci dünya ekonomileri. Yani bu ülkeler bir
yandan teröre karşı mücadele ederken diğer yandan antika ticaretiyle
düşmanı fonluyor.
ABD resmi istatistiklerine göre, Arap
yarımadasının Akdeniz kıyılarından yapılan antika ticareti 2010’dan bu
yana yüzde 23 artışa işaret ediyor. ABD Uluslararası Ticaret
Komisyonu’na göre ülkenin Irak’tan tarihi eser ithalatı 2010-2014
arasında yüzde 412 arttı.
FDD, 11 Eylül 2001 saldırılarından
sonra özgür ulusların terörizme karşı kendilerini savunmalarına yardımcı
olmak amacıyla kuruldu. Ulusal güvenlik ve dış politika üzerine çalışan
vakıf, terörle mücadele ve demokrasilerin geliştirilmesi için raporlar
hazırlıyor.
35 milyon doları aştı
Raporda Türkiye üzerinden ABD’ye ithal edilen altın olmayan
sikkelerin değerinin 2010-2014 arasında iki katından fazla arttığına
işaret ediliyor. Buna göre ithalat rakamı 1 milyon dolardan 2.3 milyon
dolara çıktı. Türkiye üzerinden satılan etnografik ve arkeolojik
eserlerde 2014’te 1 milyon 245 bin liralık ithalat da ABD kayıtlarına
geçti. IŞİD’in Türkiye üzerinden ABD’ye sattığı yağmalanmış antika ve
tarihi eserlerin değeri 35 milyon 23 bin doları buluyor. Rapor, 2014’e
kadar Türkiye askeri yetkililerinin IŞİD geçişlerine göz yumduğuna
dikkat çekiyor.
Yorumlar
Yorum Gönder