17 Aralık sonrası borsa 13 bin 70 puan birden düştü, yabancılar 506 milyon dolarlık hisse sattı.
Dünyanın 10 finans merkezinden biri olma hedefindeki İstanbul Borsası son iki yılda bir arpa boyu yol alamadı. Üst düzey bir borsa yöneticisi, endeksin iki yılda sadece 10 bin puan arttığını belirterek “Çok kötü durumdayız. Böyle finans merkezi olunmaz” dedi.
İstanbul’un finans merkezi olması hedefi bir yana borsanın inişli çıkışlı seyri mehter takımını andırıyor. 2 Ocak 2012’de 51 bin 341 puanda olan endeks, Mayıs 2013’te 93 bin seviyesini aşsa da daha sonraki dönemde kayıplarını artırdı ve en son cuma günü 61 bin 770 puana kadar geriledi. Yani iki yılı aşkın sürede kazancı sadece 10 bin puan oldu. 17 Aralık operasyonu ise artan siyasi endişelerle borsadaki düşüşü hızlandırdı. 16 Aralık 2013’te 74 bin 843 puandan kapanan BIST 100 endeksi, operasyonla birlikte inişe geçerek 13 bin 70 puan birden düştü. Borsa ABD Merkez Bankası’nın (Fed) tahvil alımlarını azaltacağını duyurduğu 22 Mayıs’tan beri ise 31 bin 409 puan geriledi.
Borsa İstanbul’un bu kötü gidişatı borsa kulislerinde de konuşulmaya başlandı. 27 Şubat’ta Avustralya Viktorya Hükümetinin Çırağan Sarayı’ndaki davetine katılan Borsa İstanbul’un bir üst düzey yöneticisinin yakın çevresine dert yandığı öğrenildi. Yemek çıkışında dostlarıyla sohbet eden yönetici, durumun endişe verici olduğunu şu sözlerle dile getirdi: “Çok kötü durumdayız. 2012'de 52 bindeydi işlemler. Şimdi 62 binde. İki yılda ancak bu kadar ilerleme kaydedebildik. Böyle finans merkezi olunmaz.”
Yabancı kaçıyor
Merkez Bankası (TCMB) verileri hisse senedi piyasalarından yabancı kaçışının sürdüğünü gösteriyor. Yabancı yatırımcıların 17 Aralık sonrası hisse senetlerinde yaptıkları satışlar 506 milyon doları buldu. Yıl başından bu yana ise hisse senetlerinden 280 milyon dolarlık çıkış yaşandı. Borsadaki yabancı payı yüzde 61 ile Temmuz 2005’den bu yana en düşük düzeye indi.
Verilere göre yabancılar 21 Şubat haftasında 111 milyon dolar hisse senedi, 199 milyon dolar ise net tahvil satışı yaptı. Net tahvil satışı 17 Aralık’tan bu yana 2 milyar 296 milyon dolar, yılbaşından beri ise 1 milyar 751 milyon dolar oldu. Bu rakamlarla birlikte yılbaşından 22 Şubat tarihine kadar yabancıların toplam net satışı 2 milyar 31 milyon dolar seviyesine ulaştı. Bu yıl en yüksek miktarlı satışlar 31 Ocak haftasında yaşanmış yabancılar 1.1 milyar dolar satış gerçekleştirmişti.
Hedef ilk 10, sıra 44
İngiliz Long Finance tarafından yayımlanan “Küresel Finans Merkezleri Endeksi - Eylül 2013” (Global Financial Centers Index-GFCI) raporunda İstanbul 80 finans merkezi arasında 44. sırada yer alıyor. Tel Aviv (İran), Wellington (Yeni Zelanda), Man Adası, Hamilton (Bermuda) ve Abu Dhabi gibi merkezler listede İstanbul’dan önce geliyor. Listenin ilk beşi ise sırasıyla Londra, New york, Hong Kong, Singapur ve Tokyo. İlk sıradaki Londra’nın puanı 794 iken İstanbul’unki 633. Söz konusu rakamlar, hükümetin İstanbul’u dünyanın ilk 10 finans merkezinden biri yapma hedefine oldukça uzak. Raporun 17 Aralık operasyonu öncesi hazırlandığı da düşünülürse bu puan daha da düşebilir.
GFI raporunda finans merkezi olmak için gerekli olanlar şöyle sıralanıyor: Nitelikli insan gücü, düzenleme kalitesi, uluslararası finansal piyasalara erişim imkanları, iş altyapısı, müşteriye erişim imkanları, adil iş ortamı, yaşam kalitesi, vergi ve devlet düzenlemeleri.
Yorumlar
Yorum Gönder