Ana içeriğe atla

Gıdaya ithalat sopası

Hükümet işlenmemiş gıdada aşırı fiyat artışlarını önlemek için ithalat tedbirlerinin otomatik devreye girdiği bir mekanizma hazırlıyor. Ekonomistlere göre bu çözüm kısa vadeli olur.


Yılsonu enflasyon beklentileri yükselen gıda fiyatları öncülüğünde çift hanede kalmayı sürdürürken, aylardır somut adımlar atması beklenen Gıda Komitesi yakın zamanda ilave tedbirleri duyuracak. Konu hakkındaki açıklamayı dün Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek yaptı. Geçen hafta Gıda Komitesi’nin cumartesi gıda fiyatlarıyla ilgili çalışmaya son şeklini vereceği belirtilse de toplantı sonrası bir açıklama gelmemişti. 

Mehmet Şimşek, “Gıda enflasyonunu düşürecek ilave tedbirleri yakın zamanda devreye sokacağız” derken, yine ithalat önlemlerine vurgu yaptı. Şimşek, başta seralar olmak üzere taze meyve-sebze üretimini teşvik eden uygulamaların da hazırlandığını söyledi.

Belirsizlik var
Şimşek’in açıklamasına göre işlenmemiş gıdada yaşanan aşırı fiyat artışlarında dış ticaret tedbirleri otomatik olarak devreye girecek. Şimşek hazırlanan mekanizmanın dinamik olacağını ve günün şartlarına göre güncelleneceğini aktardı. Şimşek, bakliyat gibi talebin kısmen de olsa ithalat ile karşılandığı ürünlerde ise kapsamlı bir üretim planlaması yapıldığını, üretimin yapılacağı havzaların belirlendiğini bildirdi. Ayrıca lojistikte maliyeti düşürmek için çalışmalar yürüttüklerini de belirtti. Ancak bütün bu tedbirlerin ne zaman devreye gireceği henüz belli değil.

Yerli üretim sıkıntılı
Rus gümrüklerinden hâlâ vize alamayan domates için Irak pazarı da kapandı. Irak Tarım Bakanlığı, yerel üretimi desteklemek için 21 Mayıs itibariyle domates ithalatını durdurdu. Toprak Mahsulleri Ofisi ise hububat sezonuna tarihinin en düşük stokları ile giriyor. TMO, yeni sezona 740 bin tonu buğday, 900 bin ton stokla girerken, tedarikçiler Rusya ile buğday krzinin çözülmesini istiyor. 

Kısa vadeli çözüm olur
Ekonomistlere göre ise Gıda Komitesi kısa süreli fiyat indirimleriyle fiyatları kontrol altına alabilir, ancak bu sürdürülebilir değil. Ekonomist Haluk Bürümcekci, “İşlenmemiş gıdada ithalat tedbiri zor. Bakliyat gibi ürünler için etkili olabilir. Meyve-sebze için seracılık teşvikinin ise kısa vadede etkisi görülmez” dedi.

Tarım politikaları değişmeli
Kapital FX Araştırma Müdürü Enver ErkanGıda enflasyonu günlük kararlarla veya iklim koşullarında görülen iyileşmeyle geçici olarak düşürülebilir. Ancak uzun vadeli çözümler ve ciddi yapısal düzenlemeler yapılmadıkça fiyatlar son derece oynak olmaya devam eder. Maliyet unsurlarını hafifletmek için arzı uzun dönemde sürekli hale getirecek ve tarladan nihai tüketiciye ulaşana kadar oluşan fiyat farklarına sebep olan maliyet unsurlarını hafifletecek yapısal önlemler alınmalı. Türkiye acilen tarım politikaları kompozisyonunda önemli değişiklikler yapmalı ve bir tarım ülkesinde olması gerektiği gibi net ihracatçı pozisyonuna geri dönüş yapmalı. Çiftçiye kullanacağı tohum, gübre ve mazot için verilecek desteklerde önemli düzenlemeler olması gerek” yorumunu yaptı.

Enflasyon nisan ayında yıllık bazda yaklaşık dokuz yılın zirvesi olan yüzde 11.87’ye çıktı. Enflasyona en büyük katkıyı gıda kalemi yaptı. Gıda ve alkolsüz içecekler grubunda aylık yüzde 1.23, yıllık yüzde 15.63 artış yaşandı.

Merkez Bankası mayıs ayı beklenti anketine göre yılsonu enflasyon beklentisi nisandaki yüzde 9.28’den yüzde 9.53’e çıktı. Merkez, aylık enflasyonu ise mayısta yüzde 0.59, haziranda yüzde 0.22, temmuzda yüzde 0.35 tahmin etti. Bu da temmuza kadar yıllık enflasyonun çift hanede kalması demek. Özetle Merkez, enflasyonu kısa vadede tek haneye indiremeyeceğini kabullenmiş durumda.




Yorumlar

Bu blogdaki popüler yayınlar

IMF Karşıtı Annenin IMF Uzmanı Kızı

Cumhuriyet Halk Partisi Parti Meclisi üyeliğine seçilen Bilkent Üniversitesi Ekonomi Bölümü Başkanı ve IMF eski ekonomisti Doç. Dr. Selin Sayek Böke , üniversitede iktisat eğitimi alma kararının hayatının en güzel hatası olduğunu söylüyor. Anne Selin Sayek Böke ile ekonomist Selin Sayek Böke arasındaki dengeyi annesinden ilham alarak koruduğunu vurgulayan Böke, "CHP'de herkesin daha mutlu, refah içinde yaşayabileceği ekonomik ortamı sağlayacak politikalar üretilmesine katkıda bulunarak bunları somutlaştırmaya katkıda bulunacağım" diyor. Dünya Bankası ve IMF kariyerine sahip, güleryüzlü ve sıkı bir makro iktisatçı olarak bilinen Selin Sayek Böke ile CHP Parti Meclisi üyeliğinden annesi Türk Tabipler Birliği eski Başkanı Füsun Sayek ile olan ilişkisine kadar birçok konuyu masaya yatırdık. Böke, 11 yaşındayken kardeşi ile 'gazetecilik oyunu' oynadıklarını, hazırladıkları gazeteye ekonomi yazılarını yazdığını paylaşıyor. Kendisini ekonomi alanına yönle

İran, Sıtkı Ayan’dan sorulur

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve oğlu Bilal Erdoğan arasında geçtiği iddia edilen ikinci telefon görüşmesinde adı geçen işadamı Sıtkı Ayan, özellikle AKP döneminde parlayan isimlerin başında geliyor. WikiLeaks belgelerinde de adı geçen Sıtkı Ayan’ın ismi İran ile yapılan ticari anlaşmalar ve yüksek devlet teşvikleriyle anılıyor.   Sivas’ın Gölova beldesinde doğup büyüyen Sıtkı Ayan, İstanbul İmam Hatip Lisesi ve Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’ni bitirdi. Mesleğini icra yerine petrol işine girdi. Ayan’ın, İran ve Sudan’da petrol ve doğalgaz sahalarıyla ilgili yatırımları bulunuyor. WikiLeaks belgelerine göre ABD Ankara Büyükelçiliği’nden gönderilen kripto, Başbakan Erdoğan’ın İran’daki etkinliğini ve ilişkisini ortaya koyuyordu. ABD elçiliğinin belgesinde, 22 Şubat’ta Türk gazetelerinde İran ile Türkiye arasında müşterek bir yatırım projesi imzalandığı ve buna göre kurulacak olan yeni bir doğalgaz boru hattının, İran gazını Türkiye üzerinden Avrupa’ya taşıyacağı belirtiliy

Panama Belgeleri: Hayyam Bey'in cenneti

Panama belgelerine göre Hayyam Garipoğlu, Sümerbank’a el konulmadan önce Niue’de bir şirket kurdu. Yaptığı açıklamada “Niue’nun adını bile duymadım” dedi. Panama belgelerinde, Türkiye tarihinin en büyük banka batırma olayına imzasını atan Hayyam Garipoğlu’nun da dört off-shore şirketi ile yer aldığı ortaya çıktı. Belgelere göre Garipoğlu’nun, Sümerbank davasında adı geçen Olsten Marketing Co Ltd’nin yanı sıra üç ayrı off-shore şirketi daha var. Bu şirketlerden biri Olsten Marketing’in kapatılmasından hemen sonra kurulan Niue merkezli Unitrade International Ltd olsa da Garipoğlu, Niue’nun neresi olduğunu dahi bilmediğini ifade ederek bu şirketin kendisine ait olduğunu yalanladı. Olsten, Mossfon müşterisi Sümerbank ile ilgili dava dosyasına göre Garipoğlu, Sümerbank’a el konulmadan bir gün önce, kendisine ait olan Romania International Bank’a 8 milyon dolar transfer etti, buradan da yine kendi paravan şirketi Olsten Marketing’in hesabına aktardı. Panama belgelerine göre

#ParadisePapers: Off-shore biraderler

Berat ve Serhat Albayrak’ın Çalık Holding’de yönetici olduğu dönemde holdinge bağlı çok sayıda off-shore şirketi kurulmuş. Serhat Albayrak bu şirketlerden birinin bizzat direktörü. Dünyanın dört bir yanından çok sayıda politikacı ve iş insanının off-shore bağlantılarını ortaya çıkaran Paradise Papers’ta Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın damadı Enerji Bakanı Berat Albayrak’ın ağabeyi Serhat Albayrak’ın da ismi geçiyor. Serhat Albayrak, belgelere göre Malta’da bir off-shore şirketle bağlantılı görünüyor. Frocks International Trading Ltd adlı şirkette Albayrak’ın yanı sıra Çalık Holding çalışanları Mehmet Gökdemir, Murat Tarı ve Şafak Karaaslan şirket yetkilileri arasında bulunuyor. Murat Tarı 2000-2005 yılları arasında Çalık Holding’de genel müdür olarak görev yaptı. Mehmet Gökdemir Çalık Holding’e bağlı GAP Tekstil yönetim kurulu üyesi, Şafak Karaaslan Çalık Holding’in dış ilişkiler sorumlusu. Serhat Albayrak da söz konusu dönemde Çalık Holding genel müdürlüğünü yürütüyordu.