Ana içeriğe atla

İktidardan çözüm değil temenni geldi

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ekonomik sıkıntıların süreceğini vurgulayan açıklamaları, uzmanlara göre çözüm beklentisini boşa çıkardı. Açıklamalar, iktidarın söylem değişikliğine gittiğine işaret ediyor.

Pelin Ünker 

© Deutsche Welle Türkçe

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, dünkü kabine toplantısının ardından yaptığı açıklamada, "Dengesiz fiyat artışları özellikle de dar ve sabit gelirli vatandaşlarımızın refah seviyelerinin geçici olarak bir parça gerilemesine sebebiyet verebilir" diyerek ekonomide kısa vadede bir düzelme olmayacağı sinyalini verdi. Erdoğan, kamuoyundaki beklentinin aksine emeklilerin bayram ikramiyelerine de değinmedi.

"Ülkemizin küresel piyasalardan tedarik ettiği ürünlerin fiyatlarının döviz cinsinden katlanarak artmasını bizim tek başımıza önleyebilmemiz mümkün değildir" diyen Erdoğan, ekonomideki sorunların nedenini önce dışarıdaki gelişmelere, sonra da içerideki "fırsatçılara" bağladı. Erdoğan, fiyatları yükselten "aç gözlü bir kesim" diyerek marketleri ve perakendecileri hedef aldı.

Ukrayna krizi ve pandemiye bağladı

Salgın döneminde bozulan üretim ve tedarik sisteminin hâlâ düzeltilemediğini ve Ukrayna savaşıyla birlikte yeni tehditlerle karşı karşıya kalındığını belirten Erdoğan, fiyatlardaki balonun söneceğini ümit ettiklerini söyledi.

Peki Erdoğan'ın söylemindeki farklılık neden kaynaklanıyor? 

Özgür Müftüoğlu

DW Türkçe'ye konuşan iktisatçılar, iktidarın artık ekonomik sorunları kabul ettiğine işaret ederken ekonomide gelinen noktayla ilgili sorumluluğu kendi üzerine almaktan kaçındığı görüşünde.

Çalışma ekonomisi uzmanı Özgür Müftüoğlu’na göre, bu söylemle topluma "Buna mecbursunuz, katlanacaksınız, yapacak bir şey yok" mesajı veriliyor. Muhalefet partilerinin çözüm üretmediği bir ortamda iktidarın din ve milliyetçiliği kullanarak bazı telkinlerde bulunduğunu düşünen Müftüoğlu, "Bunlar hiç işe yaramaz şeyler de değil. Muhalefet belki bunun rahatlığı içerisinde ama toplum ses çıkaracak bir kanal bulamadığı zaman buna razı olabilir. Ve toplumda buna göre bir geriye doğru gidiş olabilir. Daha otoriter bir rejimi kabullenme de bunu beraberinde getirir. Bu tarihsel süreçte de yaşanmıştır" diyor.

"Otoriter rejimlerin başvurduğu argüman"

İktidarın sorunları inkâr etme çizgisini daha fazla sürdüremez noktaya geldiğini söyleyen Oyan, dolayısıyla burada bir kabullenme olduğunu, ancak iktidarın sorumluluğu kendi üzerinden atıp dış etkenlere bağladığını vurguluyor. "Şu söyleniyordu zaten: 'Türkiye'ye karşı komplo var.' Şimdi de Ukrayna savaşı dolayısıyla artan emtia fiyatları ve pandemi buna eklendi" diyen Oyan, şöyle konuşuyor: "Bu, aslında otoriter rejimlerin, özellikle de özgür medyanın olmadığı ülkelerde başvurduğu başlıca argümandır. Yani her şey güllük gülistanlık giderken ah işte bu dış etkenler yok mu onlar yüzünden her şey kötüye gitti mesajı verilir."

Son resmi verilere göre Türkiye'de tüketici enflasyonu yüzde 61'i geçerken gıda enflasyonu yüzde 70'i aştı.

Enflasyonun başlıca nedeninin iktidarın yanlış politikaları olduğuna işaret eden Prof. Oyan, Türkiye'nin gıda bağımsızlığında yirmi yıl öncesine kıyasla çok daha kötü, çok daha bağımlı bir noktaya geldiğini söylüyor.

"Türk lirasının değeri korunamadı"

Türkiye'nin faizi bir araç olarak kullanarak kendi parasının değerini koruyabileceğini ancak iktidarın "düşük faiz saplantısı" nedeniyle ithal ettiği ürünlerden çifte etki aldığını belirten Oyan, "Dünyada petrol fiyatı, gıda fiyatı artıyor ama sizin paranızın değeri düştüğü için bu durum iç fiyatlara daha da fazla yansımış oluyor. Siz faiz aracını kullanmayıp Hazine’ye inanılmaz yükler bindiriyorsunuz. Bu, hem ekonomiye hem hane halkları ve şirketlerin üstüne çok büyük yükler getiriyor. Türkiye'de toplumun önemli bir kesimi yoksullaştı. Bunlar hep iktidarın imal ettiği sorunlar" ifadelerini kullanıyor.

Özgür Müftüoğlu’na göre de Türkiye'deki ekonomik sıkıntılar yanlış politika tercihlerinden kaynaklanıyor.

"Otoriter rejimlerin başvurduğu argüman"

İktidarın sorunları inkâr etme çizgisini daha fazla sürdüremez noktaya geldiğini söyleyen Oyan, dolayısıyla burada bir kabullenme olduğunu, ancak iktidarın sorumluluğu kendi üzerinden atıp dış etkenlere bağladığını vurguluyor. "Şu söyleniyordu zaten: 'Türkiye'ye karşı komplo var.' Şimdi de Ukrayna savaşı dolayısıyla artan emtia fiyatları ve pandemi buna eklendi" diyen Oyan, şöyle konuşuyor: "Bu, aslında otoriter rejimlerin, özellikle de özgür medyanın olmadığı ülkelerde başvurduğu başlıca argümandır. Yani her şey güllük gülistanlık giderken ah işte bu dış etkenler yok mu onlar yüzünden her şey kötüye gitti mesajı verilir."

Son resmi verilere göre Türkiye'de tüketici enflasyonu yüzde 61'i geçerken gıda enflasyonu yüzde 70'i aştı.

Enflasyonun başlıca nedeninin iktidarın yanlış politikaları olduğuna işaret eden Prof. Oyan, Türkiye'nin gıda bağımsızlığında yirmi yıl öncesine kıyasla çok daha kötü, çok daha bağımlı bir noktaya geldiğini söylüyor.

"Türk lirasının değeri korunamadı"

Türkiye'nin faizi bir araç olarak kullanarak kendi parasının değerini koruyabileceğini ancak iktidarın "düşük faiz saplantısı" nedeniyle ithal ettiği ürünlerden çifte etki aldığını belirten Oyan, "Dünyada petrol fiyatı, gıda fiyatı artıyor ama sizin paranızın değeri düştüğü için bu durum iç fiyatlara daha da fazla yansımış oluyor. Siz faiz aracını kullanmayıp Hazine’ye inanılmaz yükler bindiriyorsunuz. Bu, hem ekonomiye hem hane halkları ve şirketlerin üstüne çok büyük yükler getiriyor. Türkiye'de toplumun önemli bir kesimi yoksullaştı. Bunlar hep iktidarın imal ettiği sorunlar" ifadelerini kullanıyor.

Özgür Müftüoğlu’na göre de Türkiye'deki ekonomik sıkıntılar yanlış politika tercihlerinden kaynaklanıyor.

İktidardan çözüm değil temenni geldi - DW Türkçe





Yorumlar

Bu blogdaki popüler yayınlar

IMF Karşıtı Annenin IMF Uzmanı Kızı

Cumhuriyet Halk Partisi Parti Meclisi üyeliğine seçilen Bilkent Üniversitesi Ekonomi Bölümü Başkanı ve IMF eski ekonomisti Doç. Dr. Selin Sayek Böke , üniversitede iktisat eğitimi alma kararının hayatının en güzel hatası olduğunu söylüyor. Anne Selin Sayek Böke ile ekonomist Selin Sayek Böke arasındaki dengeyi annesinden ilham alarak koruduğunu vurgulayan Böke, "CHP'de herkesin daha mutlu, refah içinde yaşayabileceği ekonomik ortamı sağlayacak politikalar üretilmesine katkıda bulunarak bunları somutlaştırmaya katkıda bulunacağım" diyor. Dünya Bankası ve IMF kariyerine sahip, güleryüzlü ve sıkı bir makro iktisatçı olarak bilinen Selin Sayek Böke ile CHP Parti Meclisi üyeliğinden annesi Türk Tabipler Birliği eski Başkanı Füsun Sayek ile olan ilişkisine kadar birçok konuyu masaya yatırdık. Böke, 11 yaşındayken kardeşi ile 'gazetecilik oyunu' oynadıklarını, hazırladıkları gazeteye ekonomi yazılarını yazdığını paylaşıyor. Kendisini ekonomi alanına yönle...

İran, Sıtkı Ayan’dan sorulur

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve oğlu Bilal Erdoğan arasında geçtiği iddia edilen ikinci telefon görüşmesinde adı geçen işadamı Sıtkı Ayan, özellikle AKP döneminde parlayan isimlerin başında geliyor. WikiLeaks belgelerinde de adı geçen Sıtkı Ayan’ın ismi İran ile yapılan ticari anlaşmalar ve yüksek devlet teşvikleriyle anılıyor.   Sivas’ın Gölova beldesinde doğup büyüyen Sıtkı Ayan, İstanbul İmam Hatip Lisesi ve Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’ni bitirdi. Mesleğini icra yerine petrol işine girdi. Ayan’ın, İran ve Sudan’da petrol ve doğalgaz sahalarıyla ilgili yatırımları bulunuyor. WikiLeaks belgelerine göre ABD Ankara Büyükelçiliği’nden gönderilen kripto, Başbakan Erdoğan’ın İran’daki etkinliğini ve ilişkisini ortaya koyuyordu. ABD elçiliğinin belgesinde, 22 Şubat’ta Türk gazetelerinde İran ile Türkiye arasında müşterek bir yatırım projesi imzalandığı ve buna göre kurulacak olan yeni bir doğalgaz boru hattının, İran gazını Türkiye üzerinden Avrupa’ya taşıyacağı belirt...

Panama Belgeleri: Hayyam Bey'in cenneti

Panama belgelerine göre Hayyam Garipoğlu, Sümerbank’a el konulmadan önce Niue’de bir şirket kurdu. Yaptığı açıklamada “Niue’nun adını bile duymadım” dedi. Panama belgelerinde, Türkiye tarihinin en büyük banka batırma olayına imzasını atan Hayyam Garipoğlu’nun da dört off-shore şirketi ile yer aldığı ortaya çıktı. Belgelere göre Garipoğlu’nun, Sümerbank davasında adı geçen Olsten Marketing Co Ltd’nin yanı sıra üç ayrı off-shore şirketi daha var. Bu şirketlerden biri Olsten Marketing’in kapatılmasından hemen sonra kurulan Niue merkezli Unitrade International Ltd olsa da Garipoğlu, Niue’nun neresi olduğunu dahi bilmediğini ifade ederek bu şirketin kendisine ait olduğunu yalanladı. Olsten, Mossfon müşterisi Sümerbank ile ilgili dava dosyasına göre Garipoğlu, Sümerbank’a el konulmadan bir gün önce, kendisine ait olan Romania International Bank’a 8 milyon dolar transfer etti, buradan da yine kendi paravan şirketi Olsten Marketing’in hesabına aktardı. Panama belgelerine göre...

#ParadisePapers: Off-shore biraderler

Berat ve Serhat Albayrak’ın Çalık Holding’de yönetici olduğu dönemde holdinge bağlı çok sayıda off-shore şirketi kurulmuş. Serhat Albayrak bu şirketlerden birinin bizzat direktörü. Dünyanın dört bir yanından çok sayıda politikacı ve iş insanının off-shore bağlantılarını ortaya çıkaran Paradise Papers’ta Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın damadı Enerji Bakanı Berat Albayrak’ın ağabeyi Serhat Albayrak’ın da ismi geçiyor. Serhat Albayrak, belgelere göre Malta’da bir off-shore şirketle bağlantılı görünüyor. Frocks International Trading Ltd adlı şirkette Albayrak’ın yanı sıra Çalık Holding çalışanları Mehmet Gökdemir, Murat Tarı ve Şafak Karaaslan şirket yetkilileri arasında bulunuyor. Murat Tarı 2000-2005 yılları arasında Çalık Holding’de genel müdür olarak görev yaptı. Mehmet Gökdemir Çalık Holding’e bağlı GAP Tekstil yönetim kurulu üyesi, Şafak Karaaslan Çalık Holding’in dış ilişkiler sorumlusu. Serhat Albayrak da söz konusu dönemde Çalık Holding genel müdürlüğünü yürütüyordu. ...