Ana içeriğe atla

Sefalet diz boyu

Hem işsizlik hem enflasyon artışı Türkiye’deki sefaletin boyutlarını artırıyor. Son bir yılda dünyada sefalet azalırken Türkiye’de 1.7 puan artışla yüzde 17.1’e çıktı. Prof. Taner Berkskoy ekonomi politikalarındaki belirsizliğe dikkat çekerek bunun vatandaşa maliyetinin ağıır olduğunu vurguladı.


Türkiye’de 2012’de yüzde 15.4 olan sefalet endeksi geçen yıl yüzde 17.1’e çıktı. Sefalet endeksi ABD’de yüzde 8.6, G7 ülkelerinde yüzde yüzde 8.2, OECD genelinde yüzde 9.5, Brezilya’da yüzde 10.5, İngiltere’de yüzde 9.8 düzeyinde bulunuyor. Buna göre Türkiye’de sefalet yüzde 17.1 ile ABD’nin iki katı, OECD ortalamasının da 1.5 katından daha fazla.
Sefalet endeksi yıllık enflasyon oranı ve işsizlik oranının toplamından oluşuyor. Türkiye’de 2013’te işsizlik yüzde 9.7 iken enflasyon yüzde 7.4 düzeyindeydi. Son verilerle birlikte işsizliğin çift haneye çıkması ve enflasyondaki yükseliş sefaletin daha da artacağını gösteriyor. Aralık 2013 ve Ocak 2014 aylarında işsizlik yüzde 10 ve yüzde 10.1 ile çift haneye demirledi. Yıllık enflasyon ise aynı aylarda sırasıyla yüzde 7.40 ve yüzde 7.48 olarak gerçekleşti. Buna göre ocakta sefalet endeksi 17.58’e yükseldi.


Dünyada azalırken Türkiye’de arttı

2012 verileri incelendiğinde dünyada sefaletin son bir yılda azaldığı görülürken, bu oran Türkiye’de tam tersine arttı. Sefalet endeksi 2012’de ABD’de yüzde 10.3, İngiltere’de yüzde 10.4, OECD genelinde yüzde 10, G7 ülkelerinde yüzde 9, Brezilya’da yüzde 12.1 düzeyindeydi. Aynı yıl endeks Türkiye’de yüzde 15.4 ile 2013’ten daha düşük bir oranda bulunuyordu. Ancak bu oran da diğer ülkelere göre oldukça yüksek görünüyor.
Prof. Dr. Taner Berksoy, Türkiye’de bir yandan enflasyonun tırmandığını, diğer yandan ekonomi durgunlaştığı için işsizliğin yükseldiğini belirterek bu nedenle sefaletin de artacağını söyledi. Berksoy, Türkiye ekonomisinin gidişatıyla ilgili şu değerlendirmelerde bulundu:

Politikada dağınıklık var

Büyüme hızımız bu yıl düşük, önümüzdeki yıl daha da düşecek. Sefalet endeksi bu nedenle daha da yükselme potansiyeli taşıyor. Enflasyon ile işsizliği bir arada çözemeyiz. İşsizlik için büyümeyi kışkırtacak politikalara ihtiyaç var. Ancak eflasyon yüksek olduğu için öncelik bu sorunu çözmek olmalı. Biraz dikkatli bir politika uygulamak gerek. Şu anda Türkiye’de uygulanan ekonomi politikalarında dağınıklık ve belirsizlik var. Karar verilebilirlik yok. Örneğin Başbakan ‘faizi indirelim’ diyor. Enflasyon zaten bu kadar yüksek iken faiz indirimine gidilirse tavana vurur. Bunun da vatandaşın cebine maliyeti ağır olur.
Peş peşe seçim dönemleri var. Siyasi belirsizlik mevcut. Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşları da buna dikkat çekerek ekonomi hakkında uyarılarda bulunuyor. Görebildiğim kadarıyla Başbakan Erdoğan ile kendi partisi arasında  bir anlaşmazlık var. Onun bir şekilde çözülmesi gerekir. Yoksa belirsizlik daha da sürer. 

Yorumlar

Bu blogdaki popüler yayınlar

IMF Karşıtı Annenin IMF Uzmanı Kızı

Cumhuriyet Halk Partisi Parti Meclisi üyeliğine seçilen Bilkent Üniversitesi Ekonomi Bölümü Başkanı ve IMF eski ekonomisti Doç. Dr. Selin Sayek Böke , üniversitede iktisat eğitimi alma kararının hayatının en güzel hatası olduğunu söylüyor. Anne Selin Sayek Böke ile ekonomist Selin Sayek Böke arasındaki dengeyi annesinden ilham alarak koruduğunu vurgulayan Böke, "CHP'de herkesin daha mutlu, refah içinde yaşayabileceği ekonomik ortamı sağlayacak politikalar üretilmesine katkıda bulunarak bunları somutlaştırmaya katkıda bulunacağım" diyor. Dünya Bankası ve IMF kariyerine sahip, güleryüzlü ve sıkı bir makro iktisatçı olarak bilinen Selin Sayek Böke ile CHP Parti Meclisi üyeliğinden annesi Türk Tabipler Birliği eski Başkanı Füsun Sayek ile olan ilişkisine kadar birçok konuyu masaya yatırdık. Böke, 11 yaşındayken kardeşi ile 'gazetecilik oyunu' oynadıklarını, hazırladıkları gazeteye ekonomi yazılarını yazdığını paylaşıyor. Kendisini ekonomi alanına yönle

İran, Sıtkı Ayan’dan sorulur

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve oğlu Bilal Erdoğan arasında geçtiği iddia edilen ikinci telefon görüşmesinde adı geçen işadamı Sıtkı Ayan, özellikle AKP döneminde parlayan isimlerin başında geliyor. WikiLeaks belgelerinde de adı geçen Sıtkı Ayan’ın ismi İran ile yapılan ticari anlaşmalar ve yüksek devlet teşvikleriyle anılıyor.   Sivas’ın Gölova beldesinde doğup büyüyen Sıtkı Ayan, İstanbul İmam Hatip Lisesi ve Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’ni bitirdi. Mesleğini icra yerine petrol işine girdi. Ayan’ın, İran ve Sudan’da petrol ve doğalgaz sahalarıyla ilgili yatırımları bulunuyor. WikiLeaks belgelerine göre ABD Ankara Büyükelçiliği’nden gönderilen kripto, Başbakan Erdoğan’ın İran’daki etkinliğini ve ilişkisini ortaya koyuyordu. ABD elçiliğinin belgesinde, 22 Şubat’ta Türk gazetelerinde İran ile Türkiye arasında müşterek bir yatırım projesi imzalandığı ve buna göre kurulacak olan yeni bir doğalgaz boru hattının, İran gazını Türkiye üzerinden Avrupa’ya taşıyacağı belirtiliy

Panama Belgeleri: Hayyam Bey'in cenneti

Panama belgelerine göre Hayyam Garipoğlu, Sümerbank’a el konulmadan önce Niue’de bir şirket kurdu. Yaptığı açıklamada “Niue’nun adını bile duymadım” dedi. Panama belgelerinde, Türkiye tarihinin en büyük banka batırma olayına imzasını atan Hayyam Garipoğlu’nun da dört off-shore şirketi ile yer aldığı ortaya çıktı. Belgelere göre Garipoğlu’nun, Sümerbank davasında adı geçen Olsten Marketing Co Ltd’nin yanı sıra üç ayrı off-shore şirketi daha var. Bu şirketlerden biri Olsten Marketing’in kapatılmasından hemen sonra kurulan Niue merkezli Unitrade International Ltd olsa da Garipoğlu, Niue’nun neresi olduğunu dahi bilmediğini ifade ederek bu şirketin kendisine ait olduğunu yalanladı. Olsten, Mossfon müşterisi Sümerbank ile ilgili dava dosyasına göre Garipoğlu, Sümerbank’a el konulmadan bir gün önce, kendisine ait olan Romania International Bank’a 8 milyon dolar transfer etti, buradan da yine kendi paravan şirketi Olsten Marketing’in hesabına aktardı. Panama belgelerine göre

#ParadisePapers: Off-shore biraderler

Berat ve Serhat Albayrak’ın Çalık Holding’de yönetici olduğu dönemde holdinge bağlı çok sayıda off-shore şirketi kurulmuş. Serhat Albayrak bu şirketlerden birinin bizzat direktörü. Dünyanın dört bir yanından çok sayıda politikacı ve iş insanının off-shore bağlantılarını ortaya çıkaran Paradise Papers’ta Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın damadı Enerji Bakanı Berat Albayrak’ın ağabeyi Serhat Albayrak’ın da ismi geçiyor. Serhat Albayrak, belgelere göre Malta’da bir off-shore şirketle bağlantılı görünüyor. Frocks International Trading Ltd adlı şirkette Albayrak’ın yanı sıra Çalık Holding çalışanları Mehmet Gökdemir, Murat Tarı ve Şafak Karaaslan şirket yetkilileri arasında bulunuyor. Murat Tarı 2000-2005 yılları arasında Çalık Holding’de genel müdür olarak görev yaptı. Mehmet Gökdemir Çalık Holding’e bağlı GAP Tekstil yönetim kurulu üyesi, Şafak Karaaslan Çalık Holding’in dış ilişkiler sorumlusu. Serhat Albayrak da söz konusu dönemde Çalık Holding genel müdürlüğünü yürütüyordu.