Panama Belgeleri’nde Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın kasası olarak bilinen ve çocuklarına burs veren Remzi Gür’ün de ismi var. Gür, İsviçre adresli bir şirket üzerinden off-shore hesabı açmış.
Dünyayı sarsan Panama belgelerinin yayınlanan ikinci kısmında 684 zengin Türk’ün de vergi cennetlerinde offshore hesabı olduğu ortaya çıktı. En fazla yerli sermaye vurgusunun yapıldığı AKP hükümeti döneminde hükümete yakın iş insanları paralarını vergiden kaçınmak için yurtdışına kaçırdı. Türklerin bağlantılı olduğu offshore hesaplarının 2002’den sonra artması ise dikkat çekiyor. AKP iktidara geldiğinden bu yana 48 şirket kurulmuş. Hükümet tarafından desteklenen şirketlerin listede yer alması ise dikkat çekici.
Türkiye’nin yeni zenginlerinden köklü holding sahiplerine kadar Türklerin bağlantısı olduğu öne sürülen 101 şirketin hepsi faal durumda. Daha önce offshore hesabı olan ve kapatılmış şirketlerle birlikte sayı artıyor. Offshore hesaplarında yetkili olarak görünen kişi sayısı ise 684. Zengin Türklerin öncelikli tercihi ise İngiliz Virjinya Adaları. Halen faal olan 101 şirketin 69’u İngiliz Virjinya Adaları’nda kurulmuş. Şirketlerden 20’si Panama, 6’sı Niue, 3’ü Bahamalar, 2’si Seyşeller, 1’i de Samoa merkezli.
Belgelerde Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’a yakınlığı ile bilinen Ramsey Giyim’in sahibi Remzi Gür’den, Ahmet Çalık’a ait olan ve Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın damadı Enerji Bakanı Berat Albayrak’ın eski CEO’su olduğu Çalık Enerji’ye ve tapelerle göndemi meşgul eden Mehmet Cengiz’e kadar AKP döneminde palazlanan şirket ve iş insanlarının yanı sıra Türkiye’nin en büyük holdinglerinin de adı geçiyor.
Damat listede
Havuz medyasının büyük patronlarından Ahmet Çalık’a ait Çalık Enerji’nin Meet Continent Limited isimli paravan şirketin hissedarı olarak görünüyor. Ahmet Çalık’ın AKP’ye ve Recep Tayyip Erdoğan’a en yakın işadamlarından olduğu biliniyor. Erdoğan’ın damadı Berat Albayrak, Çalık Holding’in uzun süre genel müdürlüğünü yürüttü. Çalık grubu adından Sabah ve ATV ihalesini kazanarak söz ettirdi.
20 Haziran 2002 tarihinde kurulan şirketin offshore hesabı ise İngiliz Virjinya Adaları’nda. Erdoğan’ın damadı Enerji Bakanı Berat Albayrak Çalık Grubu’nda ABD’de iken çalışmaya başladı. 2006 yılında Türkiye’ye dönen Albayrak, holdingin Mali İşler Genel Müdür Yardımcılığı görevine atanmıştı. Albayrak, 2007 yılında da Çalık Holding Genel Müdürü olmuş, bu görevi 2013 sonuna kadar sürdürmüştü. 1 Kasım seçimlerinin ardından kurulan kabinede Enerji Bakanı olan Berat Albayrak’ın adı son günlerde başbakanlık koltuğu için sık sık geçiyordu.
‘Erdoğan’ın kasası’
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın kasası olarak bilinen Remzi Gür ise Erdoğan’ın çocuklarına verdiği bursla gündeme gelmişti. Gür, İsviçre adresli Excel Enerji firmasıyla belgelerde yer alıyor. Şirketin offshore hesabı ise İngiliz Virjinya Adaları’nda. Belgelere göre Excel Enerji şirketi üzerinden açılan offshore hesabında Remzi Gür şirket hissedarı olarak görülüyor. Şirketin kuruluş tarihi ise 23 Haziran 2010. Diğer yandan şirket ile offshore hesabında aracı olan kişinin adının Ömer İskefyeli olması dikkat çekici. Ömer İskefyeli ayrıca Stellar petrol şirketiyle de bağlantılı görünüyor. İskefyeli’nin adı POAŞ iddianamesinde şüpheliler arasında geçiyor.
AKP’nin ihale kralı
17-25 Aralık tapelerinde vatandaşa ettiği küfürle hatırlanan ve son olarak Artvin Cerattepe’deki bakır madeni projesiyle tepki çeken işadamı Mehmet Cengiz ise Bonito International Inc. isimli paravan şirketiyle Panama Belgeleri’nde yer alıyor. Cengiz, ayrıca hükümetten en çok ihale alan iş insanlarından biri. Üçüncü Havaalanı, Ankara-Sivas Hızlı Tren Projesi, Eti Bakır başta olmak üzere 10’larca ihaleyi kazanan Cengiz, son olarak Mersin Akkuyu Nükleer Santralı’na talip olmuştu.
1999 yılında kurulan Bonito şirketi 31 Ekim 2006 tarihinde kapatılmış. İsviçre’de kurulan şirket üzerinden açılan offshore hesabı ise Niue’de görünüyor. Şirketin ortakları arasında işadamları Mehmet Hakan Akkaya, Cengiz Özçelebi ve Ahmet Can Gümüşçüoğlu da bulunuyor. IPCO S.A. ve Eurostock A.G.’nin de ortakları arasında yer aldığı şirketin kurulmasında aracı kurum EST S.A. olarak geçiyor.
Kara para aklama
Panama Belgeleri’nden adı geçen isimler hukuk firması Mossack Fonseca’dan vergi cenneti diye tabir edilen vergisiz veya çok düşük vergili ülkelerde en güvenli şekilde offshore hesap açmanın danışmanlığını alıyor. Mossack Fonseca müşterilerinin mevzunun yasal tarafında kalması için uğraşıyor. Aslında açılması yasal olan offshore hesaplar bir yandan varlıklı kişilerin yüksek vergilerden kaçınmasını sağlarken diğer yandan da paravan şirketler aracılığıyla kara para aklama gibi kötüye kullanımları da beraberinde getiriyor.
Türkiye’ye güvensizlik var
Konu hakkında sorularımızı yanıtlayan vergi uzmanı Sezgin Özcan, yurtdışına kaçırılan paranın Türkiye’ye maliyetiyle ilgili “Bu paranın ne şekilde değerlendirildiğine bağlı olarak bu değişkenlik gösterir. Diyelim ki bu hisse senedine yatırılmışsa Türkiye’de borsadan elde edilen kazançlar vergiye tabi değil. Yani beyan edilmiyor, değer kaybıolmaz. Ama mevduat olarak değerlendirdiğini varsayarsak Türkiyede mevduatlar üzerinden yüzde 15 gelir vergi stopajı yapılıyor. Dolayısıyla faiz gelirinin yüzde 15’i kadar vergi kaybı söz konusu olur. Bazı yatırım araçlarında stopaj oranı yüzde 10’a iniyor. 1 milyon doları mevduata yatıran kişi faiz yüzde 2 desek ortalama faizini 20 milyon dolar gelir elde etmiş olur. Bunun stopajı da yüzde 15. Üç bin dolar vergi kaybından söz edilebilir” dedi.
Özcan, offshore hesabının tercih edilme nedenlerini ise şöyle sıraladı: “Çeşitli sebepleri olabilir. Türkiye’ye güvensizlik olabilir. Yarın şirket Türkiye’de iflas ederse, bir şey olursa kendisini garantiye almak amacıyla olabilir. İşlerinin kötü gitmesi nedeniyle yurtdışına götürülen paralar var. Bunun yanı sıra karşılıklı vergi anlaşmaları veya bilgi alışverişi yapılan ülkelere de götürülebilir. Vatandaşlık almak için olabilir. Türkiye’de vergilendirmenin önlenmesi olabilir. Ama tek başına vergiden kaçırmak için yapılmayabilir. Kara para da olabilir, çeşitlenebilir. Vatandaş aynı zamanda yurtdışında şirket kurabilir. İthalat ve ihracatı bu şirket üzerinden yapar, bunu yaparken de fiyatlar üzerinde oynama imkanı olur.”
Yorumlar
Yorum Gönder